تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,031 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,501,215 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,764,594 |
تحلیل رخداد بارشی شدید منجر به سیل 28 تیر 1394 در استان البرز | ||
مدیریت مخاطرات محیطی | ||
مقاله 7، دوره 2، شماره 4، دی 1394، صفحه 451-469 اصل مقاله (1.06 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhsci.2015.58274 | ||
نویسندگان | ||
حمزه احمدی* 1؛ محمد باعقیده2؛ سعید اسدی3؛ فریبرز احمدی4 | ||
1دانشجوی دکتری آبوهواشناسی کشاورزی، دانشکدۀ جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری | ||
2استادیار اقلیمشناسی، دانشکدۀ جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری | ||
3کارشناس ارشد اقلیمشناسی، ادارۀ تحقیقات هواشناسی استان یزد | ||
4کارشناس ارشد اقلیمشناسی، دانشگاه پیام نور اصفهان | ||
چکیده | ||
سیلهای ناگهانی ناشی از بارشهای شدید کوتاهمدت از مهمترین مخاطرات طبیعی محسوب میشود. تحقیق حاضر با هدف تحلیل سازوکار همدیدی و ترمودینامیکی بارش شدید منجر به سیل 28 تیر 1394 در استان البرز صورت گرفت. براساس ایستگاههای بارانسنجی سیجان، کندر و ایستگاه همدید کرج، ویژگیهای بارش و رخداد بارشهای فصل گرم منطقه مشخص شد. در ادامه، دادههای آنومالی، ارتفاع ژئوپتانسیل، سرعت قائم (اُمگا) و تاوایی در روزهای قبل تا زمان رخداد بارشی در تراز500 و850 هکتوپاسکال و تراز دریا استخراج و براساس نرمافزار گرادس ترسیم شد. شاخصهای ناپایداری و نمودار ترمودینامیکی اسکیو - تی برمبنای ایستگاه همدید تهران تحلیل شد. وجود هوای سرد در جو بالا، ایجاد ناوۀ شبهپایا، تزریق و تأمین مداوم رطوبت از پهنۀ آبی خزر، کمفشار سطح زمین و جریانهای شمال غربی، مشخصههای عمدۀ همدیدی حاکم بر رخداد بارشی مذکور محسوب میشوند. الگوی غالب در تراز دریا در قبل و زمان رخداد بارش، حاکمیت کمفشار حرارتی پاکستان است. سرعت قائم (اُمگا) در زمان رخداد بارشی تقویتشده و در تراز850 هکتوپاسکال بیشتر از تراز 500 هکتوپاسکال مشاهده شد. در روز رخداد بارشی بر اثر حرکت نصفالنهاری جریانهای تراز بالای جو میزان تاوایی مثبت به 9+ رسیده است. رخداد بارشی مذکور با شاخص شوالتر در شرایط ناپایداری شدید و با شاخص مقدار آب قابل بارش، از بخار آب لازم برای بارش شدید در منطقه برخوردار بوده است. اختلاف حرارتی زیاد بین سطح بالای جو و سطح زمین در فصل گرم موجب بارشهای شدید میشود. بنابراین، آگاهی از شرایط همدیدی بارشهای شدید منجر به سیل میتواند بهعنوان سامانۀ معتبر اخطار سیل در قبل از وقوع بحران حایز اهمیت باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
البرز؛ رخداد بارشی شدید؛ سیل؛ ناپایداری؛ همدید | ||
مراجع | ||
[1]. احمدی، محمود؛ جعفری، فرزانه (1394). واکاوی بارش فوق سنگین 23 اسفند 1392 مولد سیلاب مخرب در شهرستان بندرعباس، دانش مخاطرات، شمارۀ 3: 324-307. [2]. امیدوار، کمال؛ الفتی، سعید؛ اقبالی بابابادی، فریبا و مرادی، خدیجه (1392). واکاوی ترمودینامیکی بارشهای سنگین ناشی از پدیدۀ سردچال جوی در نواحی مرکزی و جنوب غرب ایران (مطالعۀ موردی: رخداد بارش 11 آذر 1387). نشریۀ جغرافیا و مخاطرات محیطی، شمارۀ 5: 19-1. [3]. امینی، میترا؛ لشکری، حسن؛ کرمپور، مصطفی و حجتی، زهرا (1392). تحلیل سینوپتیک سامانههای همراه با بارش سنگین و سیل زا در حوضۀ رودخانۀ کشکان برای دورۀ آماری (1384-1350). نشریۀ علمی – پژوهشی جغرافیا و برنامهریزی، شمارۀ 43: 2 – 1. [4]. اکبری، مهری؛ محمدی، حسین؛ شمسیپور، علی اکبر (1393). بررسی تغییرات شاخصهای دینامیکی همزمان با توفانهای حوضۀ آبریز کارون. نشریۀ علمی – پژوهشی جغرافیا و برنامهریزی، شمارۀ 48: 36- 17. [5]. رحیمی، داریوش (1388). تأثیر رگبارهای منفرد بر مدیریت بحران سیل (نمونۀ مطالعاتی حوضۀ فارسان). نشریۀ جغرافیا و برنامهریزی محیطی، شمارۀ 3: 100- 85. [6]. صلاحی، برومند؛ عالی جهان، مهدی (1392). تحلیل سینوپتیکی مخاطرات افلیمی شهرستان یاسوج (مطالعۀ موردی: بارش سنگین 20 اسفند 1389). جغرافیا و مخاطرات محیطی، شمارۀ 5: 89-73. [7]. عزیزی، قاسم؛ صمدی، زهرا (1386). تحلیل سینوپتیکی سیل 28 مهرماه 1382 استانهای گیلان و مازندران، پژوهشهای جغرافیایی، شمارۀ 60: 74-61. [8]. علیجانی، بهلول (1385). اقلیمشناسی سینوپتیک. چاپ دوم. تهران: انتشارات سمت. [9]. علیجانی، بهلول؛ رضایی، غلامحسین (1393). توزیع زمانی – مکانی تاوایی نسبی در ایران با تأکید بر بارش، فصلنامۀ علمی – پژوهشی جغرافیا، انجمن جغرافیای ایران. شمارۀ 42: 102 – 89. [10]. گزارش عملکرد معاونت امداد ونجات، جمعیت هلال احمر استان البرز (1394). جمعیت هلال احمر استان البرز. [11]. گندمکار، امیر (1391). مدیریت بحران وقوع سیل در شهر اصفهان با استفاده از سامانههای جوی. فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، شمارۀ 2: 127-116. [12]. لشکری، حسن (1390). اصول، مبانی، تهیه و تفسیر نقشهها و نمودارهای اقلیمی. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. [13]. Ahasan, M. N., & Khan, A. Q. (2013). Simulation of a flood producing rainfall event of 29 July 2010 over north-west Pakistan using WRF-ARW model. Natural hazards, 69(1): 351-363. DOI: 10.1007/s11069-013-0719-6.
[14]. Burgess, C. P., Taylor, M. A., Stephenson, T., & Mandal, A. (2015). Frequency analysis, infilling and trends for extreme precipitation for Jamaica (1895–2100). Journal of Hydrology: Regional Studies, 3: 424 - 443. DOI:10.1016/j.ejrh.2014.10.004.
[15].Borga, M., Anagnostou, E. N., Blöschl, G., & Creutin, J. D. (2011). Flash floodrecasting, warning and risk management: the HYDRATE project. Environmental Science & Policy, 14(7): 834-844. DOI:10.1016/j.envsci.2011.05.017.
[16]. Duan, W., He, B., Takara, K., Luo, P., Nover, D., Yamashiki, Y., & Huang, W. (2014). Anomalous atmospheric events leading to Kyushu’s flash floods, July 11–14, 2012. Natural Hazards, 73(3):1255-1267. DOI: 10.1007/s11069-014-1134-3.
[17]. Huntrieser, H., Schiesser, H. H., Schmid, W., & Waldvogel, A. (1997). Comparison of traditional and newly developed thunderstorm indices for Switzerland. Weather and Forecasting, 12(1): 108-125. DOI: http://dx.doi.org/10.1175/1520-0434(1997)012<0108:COTAND>2.0.CO;2.
[18]. Joffe, H. Rossetto, T, and Adams, J. 2013. Cities at risk, living with perils in the 21 st century. Springer Dordrecht Heildelberg New Yourk London. ISBN 1878-9897.
[19]. Kömüşcü, A. Ü., & Çelik, S. (2013). Analysis of the Marmara flood in Turkey, 7–10 September 2009: an assessment from hydrometeorological perspective. Natural hazards, 66(2): 781-808. DOI: 10.1007/s11069-012-0521-x.
[20]. Montesarchio, V., Napolitano, F., Rianna, M., Ridolfi, E., Russo, F., & Sebastianelli, S. (2015). Comparison of methodologies for flood rainfall thresholds estimation. Natural Hazards, 75(1): 909-934. DOI: 10.1007/s11069-014-1357-3.
[21]. Matsangouras, I. T., Nastos, P. T., & Pytharoulis, I. (2016). Study of the tornado event in Greece on March 25, 2009: Synoptic analysis and numerical modeling using modified topography. Atmospheric Research, 169:566-583. DOI:10.1016/j.atmosres.2015.08.010.
[22]. Ntelekos, A. A., Smith, J. A., & Krajewski, W. F. (2007). Climatological analyses of thunderstorms and flash floods in the Baltimore metropolitan region. Journal of Hydrometeorology, 8(1): 88-101. DOI: http://dx.doi.org/10.1175/JHM558.1.
[23].Rulfová, Z., Buishand, A., Roth, M., & Kyselý, J. (2016). A two-component generalized extreme value distribution for precipitation frequency analysis. Journal of Hydrology, 534: 659-668. DOI:10.1016/j.jhydrol.2016.01.032.
[24]. Siedlecki, M. (2009). Selected instability indices in Europe. Theoretical and applied climatology, 96(1-2): 85-94. DOI:10.1007/s00704-008-0034-4.
[25]. World Meteorological Organization. (2011). Manual on flood forecasting and warning. WMO-No. 1072,
[26]. Zhang, K. Pan, Sh. Cao, L. Wang, Y. Zhao, Y and Zhang, W. 2014. Spatial istribution and temporal trends in precipitation extremes over the Hengduan mountain region, China, from 1961 to 2012. Quaternary International 349: 346 - 356. DOI: 10.1016/j.quaint.2014.04.050.
[27]. Zheng, Z., Qi, S., & Xu, Y. (2013). Questionable frequent occurrence of urban flood hazards in modern cities of China. Natural hazards, 62: 1009-1020. DOI.10.1007/11069-012-0397-9.
[28]. http://www.esrl.noaa.gov/psd/data/NCEP/NCAR/Reanalysis.
[29]. http://weather.uwyo.edu/upperair/sounding.html.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,699 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,016 |