تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,520,911 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,780,474 |
روششناسی هجویری در تعریف و نقد اصطلاحات تصوف | ||
ادب فارسی | ||
مقاله 9، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 16، اسفند 1394، صفحه 149-168 اصل مقاله (379.01 K) | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2016.57812 | ||
نویسنده | ||
علیرضا محمدی کله سر* | ||
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد | ||
چکیده | ||
هجویری در تعاریف خود از مبانی و اصطلاحات تصوف، ضمن پایبندی به سنتهای پیشین از روشی خاص نیز بهره گرفته است که میتواند تفاوتهای نگاه وی به این مقولات را توجیه کند. هدف این مقاله بررسی اصول روششناختی هجویری به منظور تحلیل رویکرد وی در تعریف اصطلاحات تصوف است. مهمترین اصول روششناختی در کشف المحجوب عبارت از محوریت فنا و تأکید بر محدودیتهای ذاتی بشری است. هجویری در بخشهای مختلف تعریف، تفسیر، مقایسه و نقد اصطلاحات تصوف، با تکیه بر یکی از این اصول دیدگاههای خود را بیان کرده است. وی در تعریف اصطلاحات و در نقد کارآیی آنها، بیشتر بر اصل نخست؛ در نقد تعاریف دیگران، بیشتر بر اصل دوم و در مقایسة اصطلاحات، بر هر دو اصل تکیه میکند. اصول یاد شده به تأویلهای هجویری از آیات، تمثیلها و داستانوارهها نیز جهت میدهد. این اصول، ارتباطی معنایی را میان اصطلاحات تصوف در کشف المحجوب آشکار میکند و نگاه هجویری را در مرز دو وجه تعریفپذیری و تعریفناپذیری اصطلاحات در نوسان نگاه میدارد. | ||
کلیدواژهها | ||
هجویری؛ روششناسی؛ اصطلاحشناسی؛ تصوف؛ فنا | ||
مراجع | ||
ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی (1368)، تلبیس ابلیس، ترجمة علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، تهران، نشر دانشگاهی. ابوطالب مکی، محمد بن علی (2001)، قوتالقلوب: فی معاملةالمحبوب و وصف طریقالمرید الی مقامالتوحید، حققه و قدم له و علق حواشیه محمود ابراهیم محمد الرضوانی، قاهره، دارالتراث. انصاری، شهره (1389)، «بررسی و تحلیل و نقد اصطلاحات صوفیه در کشف المحجوب هجویری»، کاوشنامه، سال 11، ش 20، 87- 116. زرینکوب، عبدالحسین (1381)، ارزش میراث صوفیه، تهران، امیرکبیر. سراج طوسی، ابی نصر (1960)، اللمع فی التصوف، حققه و قدم له و خرج احادیثه عبدالحلیم محمود و طه عبدالباقی سرور، مصر، دارالکتب الحدیثه. عظیمی یانچشمه، الهه و محمود عابدی (1393)، «تحلیل معناشناسیک و ریختشناسیک جدلگونههای هجویری»، پژوهشهای ادب عرفانی، شماره 26، 19- 58. غزالی، محمد بن محمد (1387)، کیمیای سعادت، جلد 1، به کوشش حسین خدیو جم، تهران، علمی- فرهنگی. فولادی، علیرضا (1389)، زبان عرفان، تهران، سخن و فراگفت. قشیری، عبدالکریم بن هوازن (1385)، رسالة قشیریه، ترجمة ابوعلی حسن بن احمد عثمانی، تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران، علمی- فرهنگی. کلاباذی، ابوبکر محمد بن اسحاق (1994)، التعرف لمذهب اهل التصوف، تصحیح و اهتمام ارثرجون اربری، قاهره، مکتبة الخانجی. مستملی بخاری، ابوابراهیم اسماعیل بن محمد (1365)، شرح التعرف لمذهب التصوف، جلد 3، مقدمه، تصحیح و تحشیة محمد روشن، تهران، اساطیر. میرباقری فرد، سید علیاصغر و مهدی رضایی (1389)، «جایگاه صحو و سکر در مکتب عرفانی بغداد و خراسان»، ادب و زبان، شماره 28، 339- 359. هجویری، علی بن عثمان (1384)، کشف المحجوب، مقدمه و تصحیح و تعلیقات محمود عابدی، تهران، سروش. یوسفپور، محمدکاظم (1380)، نقد صوفی: بررسی انتقادی تاریخ تصوف با تکیه بر اقوال صوفیان تا قرن هفتم هجری، تهران، روزنه. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,204 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,575 |