پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,226 |
| تعداد مقالات | 67,694 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,005,905 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,686,724 |
ابن هیثم، کمال‌الدین فارسی و مسألۀ حرکت موجی نور | ||
| تاریخ علم | ||
| مقاله 2، دوره 11، شماره 2، مهر 1392، صفحه 159-190 اصل مقاله (710.81 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| سهیلا پازری* | ||
| دکتری تاریخ علم دورۀ اسلامی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ||
| چکیده | ||
| ابن هیثم در کتاب المناظر ضمن بیان علت بازتاب نور از سطح اجسام صیقلی، این نکته را ذکر می‌کند که دفع یا رانده شدن نور از سطوح تنها به دلیل صیقلی بودن آنهاست و ربطی به سختی اجسام ندارد، به این دلیل که بازتاب نور از سطح اجسام صیقلی نرم از قبیل آب نیز امکان پذیر است. کمال‌الدین فارسی در تنقیح المناظر ایرادی بر این نظر دارد و توجیه ابن هیثم از بازتاب و شکست هم‌زمان نور از سطح اجسام صیقلی نرم را نادرست دانسته و یا به عبارت دیگر توجیه او در بازتاب از سطوح صیقلی سخت را قابل اطلاق بر بازتاب از سطوح صیقلی نرم نمی‌داند. در واقع او در دیدگاهی کلی‌تر تشبیه حرکت نور به حرکت اجسام را اشتباه می‌داند و معتقد است حرکت نور مانند حرکت صوت است. مشابه چنین برخورد نظری، در قرون شانزده و هفده میلادی، در اروپا بین طرفداران نظریۀ ذره‌ای و موجی نور وجود داشته است. این نوشتار سعی دارد که این چالش نظری را بررسی کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ابن هیثم؛ بازتاب؛ حرکت اجسام؛ حرکت اصوات؛ شکست نور؛ کمال‌الدین فارسی؛ نور | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Ibn al-Haytham, Kamāl al-Dīn al-Fārsī and Wave Motion of Light | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Soheyla Pazari | ||
| Ph.D. in History of Science Institute for the Humanities and Cultural Studies | ||
| چکیده [English] | ||
| Apart expressing the cause of the reflection of light from the surface of polished objects, Ibn al-Haytham in his al-Manāẓir claims that the acceptance or rejection of light by these objects is only due to their polished surfaces and have nothing to do with their solidity, because the reflection of light from the surface of soft polished objects such as water is also possible. Kamāl al-Dīn al-Fārsī in the Tanqīḥ al-Manāzir criticizes this theory. He denies Ibn al-Haytham’s idea about simultaneous reflection and refraction from soft polished objects. In other words Fārsī thinks that Ibn al-Haytham’s explanation for reflection from solid surfaces cannot be used in the case of soft surfaces. He also believes that the propagation of light is similar to the propagation of sound and not to the motion of material objects. In 16th and 17th centuries Europe there is a similar discussion between those who believes in the particle theory and those who believing in the wave theory. This article proposes to study this challenge. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Ibn al-Haytham, Kamal al-Dīn al-Fārsī, Light, the motion of objects, the transition of sound | ||
| مراجع | ||
|
ابن هیثم. (1983م). کتاب المناظر، المقالات 1-2-3. حققها و راجعها علی الترجمة اللاتینیة عبدالحمید صبره، کویت: المجلس الوطنی للثقافة والفنون والآداب. ــــــــــــ. (2002م). کتاب المناظر، المقالتان الرابعة و الخامسة، حققهما وقدم لهما عبدالحمید صبره، کویت: المجلس الوطنی للثقاﻓﺔ والفنون واﻵداب. ــــــــــــ. (1307ق). رسالة الضوء. حیدرآباد دکن: دائرةالمعارف العثمانیة. ابن سینا. (1348ش). روانشناسی شفا. ترجمۀ اکبر داناسرشت، تهران: چاپخانۀ بانک بازرگانی. ــــــــــــ. (1384ش). قراضۀ طبیعیات. با مقدمه و حواشی و تصحیح غلامحسین صدیقی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. ــــــــــــ. (1383ش). طبیعیات دانشنامه علایی. با مقدمه و حواشی و تصحیح سید محمد مشکوﺓ، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی. افلاطون. (1380ش). تیمائوس. ترجمۀ محمد حسن لطفی، تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی. ارسطو. (1366ش). در بارۀ نفس. ترجمه و تحشیۀ علیمراد داودی، تهران: حکمت. رحیمی، غلامحسین. (بهار و تابستان 1391ش).، پدیدۀ انتشار صوت در قراضۀ طبیعیات، فصلنامۀ علمی-پژوهشی حکمت سینوی شمارۀ 47. فارابی، ابونصر محمد بن محمد. (1375ش). موسیقی کبیر. ترجمۀ آذرتاش آذرنوش، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. کمال‌الدین فارسی. (1348ق). تنقیح المناظر لذوی الأبصار و البصائر. حیدر آباد دکن: دائرةالمعارف العثمانیة مصطفوی، جلال. (1336ش). اطلاعات خواجه نصیرالدین طوسی در مبحث نور. یادنامۀ خواجه نصیرالدین طوسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. معصومی همدانی، حسین. (1391ش). «حرکت». دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج20، تهران. نظیف، مصطفی. (دیسمبر 1985م). کمال‌الدین الفارسی و بعض بحوثه فی علم الضوء. رسالة العلم، (4)25. ــــــــــــ. (سبتمبر 1953م). مصطلحات علم الطبیعة. رسالة العلم، (3)20. وستنفال، ریچارد. (1387ش). تاریخ پیدایش علم جدید. ترجمۀ عبدالحسین آذرنگ و رضا رضایی، تهران: نشر نی. Lindberg, D. (1983). The Cause of Refraction in Medieval Optics. Studies in the History of Medieval Optics, reprinted by Variorum, London. Heeffer, A. Descartes’ Theory of Explanation in Natural Philosophy. The Case of Refraction:http://www.docstoc.com. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,119 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,649 |
||