تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,021 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,497,756 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,759,278 |
علوم انسانی اسلامی در ایران: واکاوی نقش جریانهای فکری پیش از انقلاب در شکل گیری آن | ||
فصلنامه سیاست | ||
مقاله 5، دوره 46، شماره 1، خرداد 1395، صفحه 87-107 اصل مقاله (252.11 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpq.2016.57323 | ||
نویسندگان | ||
صادق زیباکلام* 1؛ مختار مظفرپور2 | ||
1استاد گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری گروه علوم سیاسی دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
پس از انقلاب اسلامی در زمینۀ اسلامیسازی علوم انسانی در ایران مباحث فراوانی صورت گرفته است. در این پژوهش زمینههایی که موجب مطرح شدن چنین بحثی در میان اندیشمندان، دانشگاهیان و بهطور کلی در سطح جامعۀ ما شده، بررسی شده است. ریشههای این موضوع به تحولی فکری باز میگردد که بهتدریج از اواخر دهۀ 1320 شمسی در نگرش و بینش دینی اقشار تحصیلکرده و روشنفکر جامعه از یکسو و برخی روحانیان نواندیش از سویی دیگر پدید آمد. زمینۀ دیگر، به اوایل انقلاب اسلامی باز میگردد که وجود پارهای ناسازگاریها میان برخی دانشگاهیان با حکومت اسلامی، چه در قالب فعالیتهای گروههای سیاسی دانشجویی مخالف انقلاب مانند گروههای چپ و چه در قالب دیدگاههای عدهای از استادان، به ضرورت اسلامی کردن علوم انسانی و همراه ساختن آن با انقلاب افزود،. سرانجام با پیروزی انقلاب اسلامی تلاشهایی برای عملی کردن این تفکر در قالب انقلاب فرهنگی صورت گرفت. | ||
کلیدواژهها | ||
اسلامیسازی؛ دانشگاه؛ روشنفکران مذهبی؛ روحانیان نواندیش علوم انسانی؛ علوم انسانی اسلامی؛ گروههای چپ | ||
مراجع | ||
1. اخوانکاظمی، بهرام (1382). «راهکارهایی برای اسلامی شدن دانشگاهها (با تأکید بر تقویت علوم انسانی و جنبش تولید علم)»، مجلۀ دانشگاه اسلامی، ش 18 و 19، تابستان و پاییز، صص 19-44. 2. بازرگان، مهدی (1378). «انتظارات مردم از مراجع»، مجموعۀ آثار شمارۀ 8 (مباحث علمی، اجتماعی، اسلامی)، گردآوری بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان، چ اول، تهران: شرکت سهامی انتشار، ]این مقاله در سال 1329 شمسی نوشته شده است[. 3. بازرگان، مهدی (1360). بازگشت به قرآن، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. 4. بازرگان، مهدی (1377). «بعثت و ایدئولوژی»، مجموعۀ آثار شمارۀ 2، مجموعه «بعثت»، گردآوری بنیاد فرهنگی مهندس مهدی بازرگان، ج 1، چ اول، تهران: قلم، ]سخنرانی در سال 1346[. 5. بروجردی، مهرزاد (1377). روشنفکران ایران و غرب، ترجمۀ جمشید شیرازی، چ دوم، تهران: پژوهش مرزان روز. 6. حقانی، موسی (1389). «بازکاوی علوم انسانی ایران_با رویکردی تاریخی»، مجلۀ کیهان فرهنگی، ش 290-291، بهمن و اسفند، ص 25-29. 7. در محضر ولایت (مجموعه رهنمودهای امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی) (1378). چاپ اول، تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی. 8. دهقانی، رضا (1386). روشنفکران دینی و دینداران روشنفکر (خاستگاه نظری)، چ اول، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. 9. رضوی، مسعود (1376). هاشمی و انقلاب، تهران: همشهری. 10. زیباکلام، صادق (1380). دانشگاه و انقلاب، چ اول، تهران: روزنه. 11. ساشهدینا، عبدالعزیز (1374). «علی شریعتی ایدئولوگ انقلاب ایران»، ترجمۀ حمید احمدی، مجموعۀ «شریعتی در جهان»، به کوشش حمید احمدی، تهران: شرکت سهامی انتشار. 12. سحابی، عزتالله (1388). نیم قرن خاطره و تجربه (خاطرات مهندس عزتالله سحابی -از دوران کودکی تا انقلاب 57-)، ج 1، چ اول، تهران: فرهنگ صبا. 13. شرفزاده بردر، محمد (1384). انقلاب فرهنگی در دانشگاههای ایران، چ دوم، تهران: پژوهشکدۀ امام خمینی و انقلاب اسلامی. 14. شریعتی، علی (1370). اسلامشناسی (مجموعۀ آثار شمارۀ 16)، ج 1، چ دوم، تهران: قلم. 15. شریعتی، علی (1373). بازگشت (مجموعۀ آثار شمارۀ 4)، چ چهارم، تهران: الهام. 16. شریعتی، علی (1373). چه باید کرد؟ (مجموعۀ آثار شمارۀ 20)، چ ششم، تهران: قلم. 17. شریعتی، علی (1359). تاریخ تمدن (مجموعۀ آثار شمارۀ 11)، ج 1، تهران: دفتر تدوین و تنظیم مجموعه آثار معلم شهید دکتر علی شریعتی. 18. شریعتی، علی (1357). روشنفکر و مسئولیتهای او در جامعه، تهران: سیف. 19. شریعتی، علی (1361). ما و اقبال (مجموعۀ آثار شمارۀ 5)، چ اول، تهران: الهام. 20. شریعتی، علی (1361). ویژگیهای قرون جدید (مجموعۀ آثار شمارۀ 31)، چ اول، تهران: چاپخش. 21. شیخفرشی، فرهاد (1381). روشنفکری دینی و انقلاب اسلامی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی. 22. طالقانی، سید محمود (1377). «توحید نخستین دعوت انبیاء (مقدمۀ کتاب محو الموهوم و صحو المعلوم)»، مجموعۀ مقالات «منارهای در کویر»، گردآوری محمد بستهنگار، ج 1، چ اول، تهران: قلم. 23. قیصری، علی (1383). روشنفکران ایران در قرن بیستم، ترجمۀ محمد دهقانی، چ اول، تهران: هرمس با همکاری مرکز بینالمللی گفتگوی تمدنها. 24. کاجی، حسین (1387). کیستی ما از نگاه روشنفکران ایرانی، چ اول، تهران: روزنه. 25. یزدی، ابراهیم (1377). «گفتگو با ابراهیم یزدی»، مجموعۀ «نوگرایی دینی» (نقد و بررسی جنبش اسلامی معاصر)، به کوشش حسن یوسفیاشکوری، چ اول، تهران: بی نا. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,797 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,142 |