پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,961,918 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,635,253 |
جایگاه دانش‌های شرعی در طبقه‌بندی علوم از دیدگاه فارابی، غزالی و خواجه نصیر طوسی | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| مقاله 7، دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 6، فروردین 1393، صفحه 169-191 اصل مقاله (446.72 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2014.57080 | ||
| نویسندگان | ||
| یحیی بوذری نژاد* 1؛ قاسم خسروی2 | ||
| 1دانشیار گروه علوم اجتماعی اسلامی دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد رشته دانش اجتماعی مسلمین دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| اهمیت جایگاه علم در فرهنگ اسلامی و توسعه و رشد انواع مختلف علوم در این حوزه تمدنی باعث شده است که همواره «طبقه‌بندی علوم» جز لاینفک تفکر مسلمین در عرصه علم و علم‌پژوهی باشد. امروزه طبقه‌بندی علوم از مباحث مطرح در فلسفه علم است که در آن از روش‌ها، موضوعات، غایات و نیز شناخت درباره چیستی، اصول و مبانی علوم بحث می‌شود. لازمه اقبال به این مهم در مباحث معرفت‌شناسی، در وهله اول حاکمیت بنیان‌های فکری واضع آن و در مرتبه دوم، تحقق نسبی علوم منشعب از این طبقه‌بندی در جامعه علمی است که این شروط درباره علوم شرعی و سازگاری آن با علوم غیرشرعی در تمدن اسلامی از دیرباز تحقق یافته است. اما در سده اخیر و پس از ورود مبانی معرفتی تفکر مدرن، به ارزش معرفتی این علوم خدشه وارد شده است. از این رو، در مقاله حاضر، سه نوع از طبقه‌بندی‌های مهم در تمدن اسلامی که توسط فارابی، غزالی و خواجه نصیرالدین طوسی ارائه شده است، بازخوانی خواهد شد. سپس به چگونگی تحقق این تجربه تاریخی یعنی تلقی دینی از همه علوم و سازگاری معرفتی بین علوم شرعی و غیرشرعی می‌پردازیم. در پژوهش حاضر با اتخاذ رویکردی بنیادی، از روش اکتشافی و مراجعه مستقیم به مراجع دست اول استفاده شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انواع علوم؛ طبقه‌بندی علوم؛ علم؛ علوم عقلی؛ علوم نقلی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Al-Farabi, al-Ghazali, and Nasir al-Din al-Tusi: Classification of the Sciences and the Place of Religious Sciences | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Yahya Bouzarinejad1؛ Ghasem Khosravi2 | ||
| چکیده [English] | ||
| Classification of the Sciences has always been an essential part of the Islamic scientific thought. This was due to the significant role of science in the Islamic culture and as well as the development of various scientific traditions in this civilization. Philosophy of science, today, discusses the classification of sciences in which methods, subject matters, and goals of the science are studied. In addition, the discipline takes into consideration the scientific principles and foundations involved. In order to study this issue from the epistemological viewpoint it is necessary to pay attention to two problems: first are the intellectual foundations of its classifier and second is the relative realization of this classification in the scholarly milieu. This was achieved in regards to the religious sciences and their co-existence with secular sciences since a long time ago, but this was questioned in recent centuries after the introduction of modern epistemology. This paper examines three types of the important classifications in Islamic civilization proposed by Farabi, Ghazzali and Nasir Al-din Tusi and studies the formation of this historical experience, which is a religious understanding of all sciences and epistemological compatibility between religious and secular sciences. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| : science, Classification, Rational, Narrative, Epistemology | ||
| مراجع | ||
|
1- بکار، عثمان / 1381 / طبقه بندی علوم از نظر حکمای مسلمان ترجمه جواد قاسمی / انتشارات آستان قدس رضوی 2- پارسا نیا، حمید / 1387 / بازسازی علم مدرن وبازخوانی علم دینی / راهبرد فرهنگ شماره سوم 3- جوادی آملی، عبد الله / 1386 / منزلت عقل در هندسه معرفت دینی به کوشش احمد واعظی /مرکز نشر اسرا 4- جوادی آملی، عبدالله / 1381/ دین شناسی/ قم / مرکزنشراسراء 5- خسروپناه، عبالحسین / 1392/ کلام نوین اسلامی جلد 3 / قم / موسسه حکمت نوین اسلامی 6- ساروخانی، محمد باقر / 1378 /روش تحقیق در علوم اجتماعی جلد 1 / تهران / پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی 7- سروش، عبدالکریم / 1357/ علم چیست؟ فلسفه چیست؟ / تهران / انشارات پیام آزادی 8- شریفی، احمد حسین / 1393/ مبانی علوم انسانی اسلامی / تهران / انشارات آفتاب توسعه 9- طباطبایی، محمدحسین / 1383 / تفسیرالمیزان ج 5،213 بقره / قم / انشارات اسلامی 10- طباطبایی، محمد حسین/1374/اصول فلسفه وروش رئالیسم جلد 5/تهران /انتشارات صدرا 11- طوسی / خواجه نصیرالدین/1364/ اخلاق ناصری /تهران/ انتشارات خوارزمی 12- غزالی، امام محمد / 1386/ احیاء العلوم الدین، ترجمه موید الدین محمد خوارزمی به کوشش حسین خدیو جم/ تهران / انشارات علمی –فرهنگی 13- فارابی، ابونصر محمد بن محمد /1348/ احصاء العلوم، ترجه حسین خدیو جم / تهران / انتشارات بنیاد فرنگ ایران 14- فدایی عراقی، غلامرضا / آذرودی 1390/ چگونه طبقه بندی شکل می‌گیرد ؟ / ماهنامه سوره / شماره 55-54 15- کرامتی، یونس/ بهمن 1387/ تأثیر دیدگاهای فارابی بر طبقه بندی علوم در اروپا سده‌های میانه / کتابماه فلسفه / شماره 17 16- کیانی فرید، مریم / آذر و دی 1390/ طبقه بندی در تاریخ،بحثی در باب تقسیمات علوم از منظر اندیشمندان متقدم / ماهنامه سوره / شماره 55-54 17- مطهری، مرتضی /1358/علوم اسلامی جلد 2 و 3/ قم / صدرا 18- ناظمی قره باغ، مهدی / آذرودی 1390/ تاملی در امکان طبقه بندی علوم تأثیر جهان بینی بر طبقه بندی علوم وتاثیر متقابل آن بر معرفت شناسی انسان / ماهنامه سوره / شماره 55-54 19- ویلم، ژان پل / 1377 / جامعه شناسی ادیان /ترجمه عبدالرحیم گواهی / تهران / انشارات تبیان | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,348 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,132 |
||