تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,032 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,502,565 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,766,690 |
نقشهبندی فرسایندگی باران در استان کرمان با روش های زمین آماری | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
مقاله 5، دوره 48، شماره 1، فروردین 1395، صفحه 51-68 اصل مقاله (1019.74 K) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2016.57027 | ||
نویسندگان | ||
عطااله کاویان* 1؛ زینب جعفریان2؛ افشین جهانشاهی3؛ محمد گلشن3 | ||
1دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، گروه آبخیزداری | ||
2دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، گروه مرتعداری | ||
3دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری | ||
چکیده | ||
این پژوهش با هدف تعیین شاخص فرسایندگی باران (EI30) در اقلیم نیمهخشک استان کرمان انجام گرفت. بدین منظور برای مناطق فاقد ایستگاههای باراننگار از تحلیل رگرسیونی بین این شاخص و بعضی شاخصهای زودیافت برای 17 ایستگاه مجهز به باراننگار استفاده شد. مناسبترین رابطة رگرسیونی بر مبنای شاخص متوسط حداکثر بارندگی ماهانه به میزان (882/0R2= ) بود. سپس، با بررسی تمامی ایستگاههای هواشناسی در استان کرمان (آمار شدت و روزانة بارندگی)، 135 ایستگاه با بیش از 20 سال آمار برای تهیة نقشة فرسایندگی باران انتخاب شد. نتایج نشان داد حداکثر و حداقل شاخص مورد نظر به ترتیب برابر با 74/213 و 91/24 مگاژول- میلیمتر بر هکتار در ساعت و در سال برای ایستگاههای سلطانی و دولتآباد اسفندقه بود. در نهایت، با استفاده از تکنیک ارزیابی متقابل، روش زمینآماری کریجینگ ساده مناسبترین روش پهنهبندی انتخاب و نقشة پهنهبندی شاخص فرسایندگی باران برای استان کرمان در نرمافزار ArcGIS 10.3 تهیه شد. نتایج نشان داد مقدار این شاخص در غرب و جنوبغربی استان دارای بیشترین و در شرق، جنوب و شمال استان دارای کمترین مقدار است. همچنین، معادلات مربوط به همبستگی شاخصهای مورد بررسی با شاخص EI30 بهدست آمد که نشاندهندة همبستگی قوی این شاخص با شاخصهای زودیافت بود. | ||
کلیدواژهها | ||
: ارزیابی متقابل؛ استان کرمان؛ باراننگار؛ شاخص EI30 | ||
مراجع | ||
حکیمخانی، ش.؛ حکیمخانی، ا. (1389). تهیة نقشة فرسایندگی باران برای استان لرستان. فصلنامة پژوهشهای آبخیزداری (پژوهش و سازندگی)، 89: 62 - 72. حکیمخانی، ش.؛ مهدیان، م.ح.؛ عربخدری، م.؛ قربانپور، د. (1384). بررسی فرسایندگی باران در سطح کشور به روش فورنیه. سومین همایش ملی فرسایش و رسوب، پژوهشکدة حفاظت خاک و آبخیزداری، 6-9 شهریور. ص 281 - 288. رضایی، م.؛ دواتگر، ن.؛ تاجداری، خ.؛ ابولپور، ب. (1389). بررسی تغییرات برخی شاخصهای کیفی آبهای زیرزمینی استان گیلان با استفاده از زمینآمار. نشریة آب و خاک، 24(5): 932 - 941. زهتابیان، غ.ر.؛ جانفزا، ع.؛ محمدعسکری، ح.؛ نعمتالهی، م. ج. (1389). مدلسازی توزیع برخی از خصوصیات شیمیایی آبهای زیرزمینی (مطالعة موردی در حوزة آبخیز گرمسار). فصلنامة مرتع و بیابان، 17(1): 61 - 73. شریفان، ح. (1386). بررسی روابط بین ضریب فرسایندگی و پارامترهای مختلف باران در منطقة گرگان. مجلة علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 4(4): 207 - 215. صادقی، س.ح.ر. (1383). بررسی تغییرات مکانی شاخص فرسایندگی در استان مازندران. طرح پژوهشی سازمان مدیریت و برنامهریزی. علیپور، ز.ت.، مهدیان، م.ح.؛ حکیمخانی، ش.؛ سعیدی، م. (1389). محاسبه و برآورد شاخصهای EI30، Lal، هادسون و Onchev در حوضة دریاچة نمک. مجلة علوم کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، 4، ویژهنامة 1 (4): 141 - 157. علیپور، ز.ت.؛ مهدیان، م.ح.؛ پذیرا، ا.؛ حیدریزاده، م.؛ رحیمی بندرآبادی، س.؛ سعیدی، م. (1389). مقایسة کارایی روشهای معمول زمینآماری با روش فازی کریجینگ در تهیة نقشة همفرسایندگی باران در حوزة آبخیز دریاچة نمک. فصلنامة پژوهشهای آبخیزداری (پژوهش و سازندگی)، 86: 32 - 41. قربانپور، د. (1383). مطالعه و برآورد شاخص فرسایندگی باران (R) در مازندران، پایاننامة کارشناسیارشد آبخیزداری، دانشگاه مازندران، 88 ص. محمدی، ج. (1377). تهیة نقشة فرسایندگی باران در ایران با استفاده از شاخص فورنیه و روش آماری کریجینگ. مجلة علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 3(4): 35-44. مرادی، ح ر.؛ بهزادفر، م.؛ صادقی، س.ح.ر. (1385). بررسی ارتباط بین پارامترهای بارندگی و عامل فرسایندگی باران در استان خوزستان. مجلة علمی کشاورزی، 29(4): 69 - 83. نیککامی، د.؛ مهدیان، م.ح. (1393). تهیة نقشة شاخص مناسب باران کشور. نشریة علمی- پژوهشی مهندسی و مدیریت آبخیز. 6(4): 364 - 376. همتی، م.؛ احمدی، ح.؛ نیککامی، د.؛ زهتابیان، غ.ر. (1386). تعیین بهترین شاخص فرسایندگی باران در اقلیم نیمهخشک سرد ایران (مطالعة موردی ایستگاه تحقیقات حفاظت خاک کبوده علیا - کرمانشاه). چهارمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، کرج دانشکدة منابع طبیعی. Alipour, Z.T.; Mahdian, M.H.; Hakimkhani, Sh.; Saeedi, M. (2011). Calculating and estimating of EI30, Lal, Hudson and Onchev indices in namak lake watershed. Journal of Agricultural Sciences of Tabriz Azad University, 4(14): 141-157.
Alipour, Z.T.; Mahdian, M.H.; Pazira, E.; Heidarizadeh, M.; Rahimi Bandar Abadi, S.; Saeedi, M. (2011). Efficiency comparison of common geostatistics methods with of fuzzy kriging in preparing rainfall isoerodent map in namak lake watershed. Watershed Management Research Journal (Pajouhesh & Sazandegi), 86: 32-41.
Arnoldus, H. (1977). Methodology used to determine the maximum potential average annual soil loss due to sheet and rill erosion in Morocco. FAO Soils Bull. 34, 39-51.
Arnoldus, H.M.J. (1980). An approximation of the rainfall factor in the Universal Soil Loss Equation. In: De Boodt, M., Gabriels, D. Eds., Assessment of Erosion. Chichester, New York, 127-132.
Bernestein, L. (2007). Climate Change 2007: Synthesis Report, Summary for Policymakers Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). Un-edited copy Prepared for COP-13 Edition.
Ferro, V.; Porto, P. (1999). A comparative study of rainfall erosivity estimation for southern Italy and southern Australia. Hydrology Science. 44: 3-24.
Fournier, F. (1960). Climate et erosion; la relation entre lerosion du sol par leau et les precipitations atmospheriques. First edition. Presses Universitaires de France, Paris (In French).
Gorbanpour, D. (2004). Study and evaluation of rainfall erosivity index (R) in Mazandaran. MSc thesis in Watershed Management, Mazandaran University.
Hadley, R.F.; Lal, R.; Onstad, C.A.; Walling, D.E.; Yair, A. (1985). Recent developments in erosion and sediment yield studies. UNESCO, Paris, 127 p.
Hakim Khani, Sh.; Hakim Khani, A. (2011). Rainfall erosivity mapping for Lorestan province. Watershed Management Research Journal (Pajouhesh & Sazandegi), 89: 62-72.
HakimKhani, S.; Mahdian, M.H.; ArabKhedri, M.; Ghorbanpoor, D. (2005). Investigating rainfall erosivity in Iran. 3th Erosion and Sediment National Conference, Soil Conservation and Watershed Management Research Center, 28-31 August, Tehran, Iran.
Hemmati, M.; Ahmadi, H.; Nikkami, D.; Zehtabian, G.H. (2008). Determining of best rainfall erosivity index in Iran's cold semi-arid climate (Case Study: Soil Conservation Research Station of Kaboudeh Olia–Kermanshah). 4th National Conference on Sciences and Watershed Management Engineering, Department of Natural Resources, Karaj.
Hudson, N. (1971). Soil Conservation, second Edition. B. T. Batsford, London.
Kavian, A.; Fathollah Nejad, Y.; Habibnejad, M.; Soleimani, K. (2011). Modelling Seasonal Rainfall Erosivity on a Regional scale: A case Study from Northeastern Iran. Journal of Environ Res, 5(4): 939-950.
Lal, R. (1976). Soil erosion on alfisoils in Western Nigeria. Effects of rainfall characteristics. Geoderma, 16: 389-410.
Lal, R.; Elliot, W. (1994). Erodibility and Erosivity. Soil Erosion esearch methods, Soil and Water Conservation Society. Ankeny, 181-208.
Ma, X.; He, Y.; Xu, J.; Van Noordwijk, M.; Lu, X. (2014). Spatial and temporal variation rainfall erosivity in a Himalayan watershed. Journal of Catena. 248-259.
Mikhailova, E.A.; Bryant, R.B.; Schwager, S.J.; Smith, S.D. (1997). Predicting rainfall erosivity in Honduras, Soil Science Society of America Journal. 61 (1): 273-279.
Mohammadi, G. (1998). Preparation of Rainfall erosivity mapping in Iran using Fournier index and Kriging statistical method. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources. 4(3): 35-44.
Moradi, H.R.; Behzadfar, M.; Sadeghi, S.H.R. (2007). Investigation of relationship between rainfall and the rainfall erosivity parameters in Khuzestan province. Journal of Agricultural Scientific, 29(4): 69-83.
Morgan, R.P.C. (1995). Soil Erosion and Conservation. Addison Wesley, London, 198 p.
Nikkami, D.; Mahdian, M.H. (2014). Rinfall erosivity Mapping in Iran. Journal of Watershed Engineering and Management, 6(4): 364-376.
Ogedengbe, K.; Adesina, A.O.; Alabi, R.T. (2008). Estimation of the R-factor of universal soil loss equation using monthly rainfall amount for Nijeria. J. World assoc. Soil Water Conserv, 3: 20-26.
Onchev, N.G. (1985). Universal index for calculating rainfall erosivity. In: El-Swaify, S.A., Moldenhauer, W.C. and Lo, A. (eds), Soil erosion and conservation, Soil Conservation Society of America, Ankeny. IO, 424-431.
Panagos P.; Ballabio, C.; Borrelli, P.; Meusburger, K.; Klik, A. (2015). Rainfall erosivity in Europe. Journal of Science of the Total Environment. 511, 801-814.
Panahi, J. (1998). Determining the Rainfall Erosivity Index in Islamic Republic of Iran. MSc Thesis, Irrigation Course, Shiraz University, College of Agriculture.
Rezaei, M.; Davatgar, N.; Tajdari, K.; Abolpour, B. (2010). Investigating the Spatial Variability of Some Important Groundwater Quality Factors in Guilan, Iran. Journal of Water and Soil, 24(5): 932-941.
Sadeghi, S.H.R.; Tavangar, S. (2015). Development of stational models for estimation of rainfall erosivity factor in different timescales. Journal of Natural Hazards. 77, 429-443.
Sadeghi, S.H.R. (2009). Determining of Spatial Variability of Rainfall Erosivity Index in Mazandaran Province. Research Project of Management and Planning Organization.
Salles, C.; Poesen, J. (2000). Rain properties controlling soil splash detachment. Hydrological Process, 14: 271-282.
Sanchez-Moreno, J.F.; Mannaerts, C.M.; Jetten, V. (2014). Rainfall erosivity mapping for Santiago Island, Cape Verde. Geoderma, 217, 74-82.
Sepaskhah, A.R.; Panahi, J. (2007). Estimating storm erosion index in I.R. Iran. Iranian Journal of Science & Technology, Transection B, Engineering, 31(B2): 237-248.
Shamashd, A.; Azhari, M.N.; Isa, M.H.; Wan Hussin, W.M.A.; Parida, B.P. (2008). Development of an appropriate procedure for estimation of RUSLE EI30 index and preparation of erosivity maps for pulau penang in peninsular Malaysia. Catena 72(3): 423-432.
Sharifan, H. (2008). Evaluation of equations erosivity index and parameters of rainfall in Gorgan. Journal of Agricultural Sciences and Natural Resources, 14(5): 207-215.
Silva, A.M. (2004). Rainfall erosivity map for Brazil. Catena 57: 251-259.
Sukhanovski, Y.P.; Ollesch, G.; Khan, K.Y.; MeiBner, R. (2002). A new index for rainfall erosivity on a physical basis. J. Plant Nutr. Soil Sci. 165, 51-57.
Ufoegbune, G.C.; Bello, N.J.; Ojekunle, Z.O.; Orunkoye, A.R.; Eruola, A.O.; Amori, A.A. (2011). Rainfall Erosivity Pattern of Ogun River Basin Area (Nigeria) using Modified Fournier Index. European Water Journal, 35: 23-29.
Wichmeier, W.H.; Smith, D.D. (1978). Predicting rainfall losses: a guide to conservation planning. Agriculture Handbook No. 537, US Department of Agriculture, Washington, DC.
Yu, B. (1998). Rainfall erosivity and its estimation for Australias tropics. Australian Journal of Soil Research 36: 65-143.
Zehtabian, G.H.; Janfaza, E.; Mohammad Asgari, M.; Nematollahi, M.J. (2010). Modelling of groundwater spatial distribution for some chemical properties (Case Stududy in garmsar watershed). Irainian Journal of Range and Desert Research, 17(1): 61-73. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,513 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,618 |