سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,532
تعداد مقالات70,501
تعداد مشاهده مقاله124,114,771
تعداد دریافت فایل اصل مقاله97,218,627
نعمت اللهی, اسماعیل. (1394). ضمان ناشی از عقد صحیح در اندیشة فقهی. , 11(3), 545-574. doi: 10.22059/jorr.2015.56496
اسماعیل نعمت اللهی. "ضمان ناشی از عقد صحیح در اندیشة فقهی". , 11, 3, 1394, 545-574. doi: 10.22059/jorr.2015.56496
نعمت اللهی, اسماعیل. (1394). 'ضمان ناشی از عقد صحیح در اندیشة فقهی', , 11(3), pp. 545-574. doi: 10.22059/jorr.2015.56496
نعمت اللهی, اسماعیل. ضمان ناشی از عقد صحیح در اندیشة فقهی. , 1394; 11(3): 545-574. doi: 10.22059/jorr.2015.56496

ضمان ناشی از عقد صحیح در اندیشة فقهی

مجله علمی "پژوهشهای فقهی"
مقاله 5، دوره 11، شماره 3، مهر 1394، صفحه 545-574    اصل مقاله (436.83 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2015.56496
نویسنده
اسماعیل نعمت اللهی*
استادیار دانشگاه قم
چکیده
در مسائل متعددی از فقه، خصوصاً در بحث از قاعدة «ما یُضمن بصحیحه یُضمن بفاسده» سخن از ضمان ناشی از عقد صحیح به میان آمده است. اگر در کنار این مطلب به سخن برخی از فقها در مورد وحدت معنای ضمان در تمام موارد توجه شود، مسئلة مفهوم و مبنای ضمان در عقد صحیح مطرح خواهد شد. از لحاظ مفهوم ضمان می‌توان برای عقد صحیح سه مرحلة تشکیل، تلف عوضین قبل از تسلیم و فسخ یا انفساخ عقد پس از تسلیم را در نظر گرفت. مقصود اصلی این نوشته، بررسی مفهوم ضمان در مرحلة تشکیل است و به‌ناچار، از مراحل دیگر نیز سخن گفته می‌شود. در مورد ضمان در مرحلة اول، رویکردهای متفاوتی در بین نظر فقها وجود دارد: برخی از فقها مفهوم ضمان در عقد صحیح را انکار کرده‌اند، برخی به وجود ضمان معاوضی معتقد بوده‌اند‌ و گروه سوم، عقد صحیح را به‌گونه‌ای تفسیر کرده‌اند که متضمن ضمان قهری و به تعبیری، از اسباب ضمان قهری است. اقدام، استیفا، احترام و ضمان ید چهار نظریة اصلی هستند که ماهیت عقد در قالب آنها توجیه شده است. مباحث این تحقیق عمدتاً ناظر به بررسی مفهوم ضمان در بخش اول قاعدة «ما یضمن» در عقد بیع خواهد بود، اما می‌توان آنها را با تعدیل مناسب، به سایر عقود معاوضی نیز سرایت داد.
کلیدواژه‌ها
ضمان؛ ضمان قهری؛ ضمان معاوضی؛ عقد؛ فقه امامیه
مراجع

 

  1. اردبیلی، مولی احمد (1403ق). مجمع الفائدة و البرهان، ج 8، قم، مؤسسۀ نشر اسلامی.
  2. اصفهانی، محمد حسین (1418ق). حاشیة المکاسب، ج 1، قم، انوار الهدی.
    1. انصارى، شیخ ‌مرتضى (1415ق). کتاب المکاسب، ج 3 و 6، قم، کنگرۀ شیخ انصارى.
    2. ایروانى، على‌بن عبدالحسین (1406ق). حاشیة المکاسب، ‌تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
    3. بجنوردی، سید محمد حسن (1419). القواعد الفقهیه، ج 5، قم، نشر الهادی.
    4. بحرالعلوم، سید محمد (1362). بلغة الفقیه، ج 1، 2 و3، چاپ چهارم، تهران، انتشارات مکتبۀ الصادق (ع)
      1. بحرانی، یوسف (1405ق). الحدائق الناضرة، ج 21، قم، دفتر انتشارات اسلامی.‌
      2. تبریزى، میرزا فتاح شهیدى (1375ق‌). هدایة الطالب إلی أسرار المکاسب، ج 2، تبریز.
      3. الجبعی العاملی، زین‌الدین (شهید ثانی) (1413). مسالک الأفهام، مؤسسة معارف اسلامی، قم.
      4. جزائرى، سید محمد جعفر مروج‌ (1416ق‌). هدى الطالب فی شرح المکاسب، قم، مؤسسة دارالکتاب.
      5. حکیم، سید محسن (بی‌تا)‏. نهج‌الفقاهه، قم، انتشارات 22 بهمن‏.
      6. حکیم، سید محسن طباطبایى (1416 ق). ‌مستمسک العروة الوثقى، ج 13، قم، ‌مؤسسة دارالتفسیر
        1. حلّى، حسن‌بن یوسف (علامه حلی) (1420ق). تذکرة الفقهاء، ج 10، قم، مؤسسۀ آل البیت (ع).
        2. خراسانى، آخوند محمد کاظم‌بن حسین (1406ق). حاشیة المکاسب‌، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
        3. خمینى، سید روح‌اللّه موسوى (1421 ق). کتاب البیع، ج 1 و 5، قم، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
        4. خمینى، سید روح‌اللّه موسوى (1428 ق). کتاب البیع، تقریر سید حسن طاهرى‌ خرم‌آبادى، قم، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى.
          1. خمینی، روح‌الله موسوی (1421ق). کتاب البیع، ج 5، تهران، مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
          2. خویى، سید ابوالقاسم موسوى (بی‌تا‌). مصباح‌الفقاهة‌ (المکاسب)، تقریر محمد على توحیدى‌، تهران
          3. رشتى‌، میرزا حبیب‌الله (‌بی‌تا). کتاب الغصب‌، بی‌جا
            1. سبزوارى، سید عبدالأعلى (1413ق). ‌مهذّب الأحکام، ج 19، قم، مؤسسۀ المنار.
            2. سلطان‌العلماء، حسن‌بن محمد (1412). حاشیه بر الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ج 1، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى.
            3. شاهرودى، سید محمود هاشمى‌ (1426ق). بحوث فی الفقه الزراعی‌، قم، مؤسسۀ دائرةالمعارف فقه اسلامى
            4. صدر، سید محمد باقر (1421ق). البنک اللاربوی‌، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات‌.
            5. طباطبایى‌، سید على‌بن محمد (1418ه). ریاض‌المسائل، ج 8، قم، مؤسسۀ آل البیت علیهم‌السلام.
            6. الطوسی، محمدبن الحسن (1378ق). المبسوط، ج 3، تصحیح سید محمد تقی کشفی، تهران، المکتبة المرتضویة.
            7. عاملى، سید جواد (1419). مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة، ج 16، قم، دفتر انتشارات اسلامى.
              1. قزوینى، سید على موسوى (1419ق). رسالة قاعدة «ما یضمن بصحیحه یضمن بفاسده»، قم، دفتر انتشارات اسلامى.
              2. کلینى، محمد‌بن یعقوب (1407ق). الکافی،‌ قم، دارالکتب الإسلامیة‌.
              3. کوه‌کمرى، سید محمد‌بن على حجت‌ (1409ق‌). کتاب البیع، تقریر ابوطالب تجلیل، دفتر انتشارات اسلامی.
                1. ‌لارى، سید عبدالحسین (1418ق). التعلیقة على المکاسب، ج ‌2، قم، مؤسسة المعارف الإسلامیة.
                2. لنکرانى، محمد فاضل (بی‌تا). القواعد الفقهیة، قم.
                3. مامقانى، محمد حسن (1316ق‌). غایة الآمال فی شرح کتاب المکاسب، قم، مجمع الذخائر الإسلامیة.
                4. محقق داماد، سید مصطفى (1406ق). قواعد فقه، تهران،‌ مرکز نشر علوم اسلامى.
                  1. مکارم‌ شیرازی، ناصر(1411ق). القواعد الفقهیه، قم، مدرسۀ امام امیرالمؤمنین (ع).
                  2. نایینى، میرزا محمد حسین غروى (1373ق). منیة الطالب، ج 1، تقریر شیخ موسی خوانسارى، تهران، المکتبة المحمدیة‌.
                  3. نجفی، شیخ محمد حسن (1394ق). جواهرالکلام، ج 22 و43، چاپ ششم، تهران، دارالکتب الإسلامیة.
                  4. همدانى، آقا رضا (1420ق). حاشیة کتاب المکاسب‌، قم.
                    1. یزدى، سید محمد کاظم طباطبایی (1419ق)‏. العروة الوثقى‏، ج 5، قم، دفتر انتشارات اسلامی.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,364
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,528


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب