در مقاله‌حاضر، با توجه به سهم فراوانرسانه‌های نوین ارتباطی و اطلاعاتی، به ویژه اینترنت در مصرف فرهنگی و فراغتی دانشجویان، تأثیر اینترنت بر هویت اجتماعی دانشجویان دانشگاه کردستان مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش نظری، بر اساس نتایج به دست آمده از بررسی دیدگاه‌های صاحب‌نظران این حوزه و مرور منابع تجربی مرتبط، یک چهارچوب مفهومی تنظیم گردیده و در قالب آن، فرضیه‌های اصلی پژوهش مطرح شده است. بر اساس یافته‌های حاصل از پیمایش در بین 400 نفر از دانشجویان کاربر اینترنت، بکارگیری اینترنت، اثر کاهش دهنده‌ای بر هویت قومی و اثر تقویت‌کننده‌ای بر هویت اجتماعی عام در سطوح ملی و جهانی دارد. اما بیشترین اثر تقویت‌کنندگی بکارگیری اینترنت، بر هویت جهان‌وطنانه است. همچنین نوع همبستگی میزان دسترسی به اینترنت با انواع هویت‌های اجتماعی، تا حدودی متفاوت با میزان و نوع مصرف آن است. بنابراین، مجاری نوین ارتباطی و اطلاعاتی، به ویژه اینترنت به مثابه جنبه سخت‌افزاری جهانی‌شدن فرهنگی، باید به مثابه فرصتی برای بازاندیشی در مرزبندی‌های هویتی، تعدیل خاص‌گرایی‌های فرهنگی و اجتماعی و تقویت عام‌گرایی هویتی در نظر گرفته شود.
Internet and, Social Identity The Case of Students of Kurdestan University
نویسندگان [English]
Omid Ghaderzadeh1؛ Maryam Ahmadpour2
چکیده [English]
The present paper aims at investigating the impacts of Internet usage on students' social identity. Students are the biggest virtual space users. Presence in virtual space, whether for professional purposes or for amusement and either continuously or irregularly for special functions of virtual space, leaves deep impact on different dimensions of students' social identity. Theoretically, the article is based on an integrated conceptual framework by which main questions and hypotheses are developed. Drawing on a survey of 400 professional and recreational internet users, the results show that the exposure to virtual space reduces the ethnic identity and promotes the formation and strength of national and cosmopolitan identities, particularly regarding professional users. Yet, the strengthening impact of uses of Internet on students, concerns cosmopolitan identity. Also, the correlation between the various aspects of social identity and the level of consumption is to some extent different from the type of consumption. Thus, the virtual space can be considered as an opportunity for reflectivity of identity boundaries, reduction of the particularity and promotion of universalism.
کلیدواژه‌ها [English]
students, National Identity, virtual space, Ethnic Identity, Cosmopolitan Identity, Internet
توسلی، غلامعباس و سیاوش قلی‌پور. 1386. جهانی‌شدن و هویت فرهنگی قوم لک. مجله جامعه‌شناسی ایران 8 (3): 81-104.
جواهری، فاطمه و لیلا باقری. 1386. تأثیر استفاده از اینترنت بر سرمایه اجتماعی و انسانی. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم 15 (58-59): 33-66.
چلبی، مسعود. 1378. هویت قومی و رابطه آن با هویت ملی در ایران. تهران: دفتر امور اجتماعی وزارت کشور.
حافظ‌نیا، محمدرضا، کاویانی‌راد، مراد، کریمی پور، یداله، طاهرخانی، مهدی. 1385. تأثیر جهانی شدن بر هویت ملی. فصلنامه ژئوپلتیک 2(3-4): 1-22.
دان، رابرت. بی. تا. نقد اجتماعی پست مدرنیته: بحران‌های هویت. ترجمه صالح نجفی. 1381. تهران: شیرازه.
ذکایی، محمد سعید و فاخره خطیبی. 1384. رابطه حضور در فضای مجازی و هویت مدرن پژوهشی در بین کاربران اینترنتی جوان ایرانی. فصلنامه علوم اجتماعی 8 (33): 111-153.
رابرتسون، رونالد. بی. تا. جهانی‌شدن تئوری‌های اجتماعی و فرهنگ جهانی. ترجمه کمال پولادی. 1387. تهران: ثالث.
محسنی، منوچهر و بهزاد دوران، سهرابی، محمد هادی. 1385. بررسی اثرات استفاده از اینترنت بر انزوای اجتماعی کاربران اینترنت. مجله جامعه‌شناسی ایران 7(4): 72-95.
· منتظرقائم، مهدی. 1387. تأثیر اینترنت بر افزایش سرمایه انسانی و سرمایه ارتباطی اعضای هیئت علمی و دانشجویان مقطع ارشد و دکتری در دانشگاه‌های برگزیده. فصلنامه پژوهش‌های فرهنگی 1(4): 185-211.
نش، کی‌ات. بی. تا. جامعه‌شناسی معاصر: جهانی شدن، سیاست، قدرت. ترجمه محمد تقی دلفروز. 1380. تهران: کویر.
· Delanty, G. 2002. Challenging Knowledge. Open University Publications.
· Entessar, N. 1992. Kurdish Ethnonationalism. The United States of America: Lynne Rienner Publishers.
· Featherstone, M. 1990. Global Culture: Nationalism, Globalization and Modernity. London: Sage.
· Fenton ,S. 2004. Beyond Ethnicity: The Global Comparative Analysis of Ethnic Conflict. International Journal of Comparative Sociology 45(3-4): 179-194.
· Guibernau, M. 2001. Globalization and Nation-State In Guibernau, M&Hutchinson, j (eds) Understanding Nationalism. Cambridge: Polity Press.
· Hess, D. J. 1995. Science and Technology in a Multicultural World. New York: Columbia University Press.
· Horboken, V. 2004. Ethnic Communication. In Social Identities. Taylor, G & Spencer, S.(eds) 199-218. London: Routledge
· Jenkins, R. 2000. Categorization: Identity, Social Process and Epistemology. Current Sociology 48(3): 7-25.
· Jones, F. L. and Smith, P. 2001. Diversity and Commonality in National Identities: An Exploratory Analysis of Cross-National Patterns. Journal of Sociology 37(1): 45-63.
· Keyes, C. 1998. Ethnicity. In Wuthnow, R(eds). The Encyclopedia of Politics and Religion. London: Routledge.
· Kia, A. 2007. Professional users cyberspace and identity. Allameh Tabatabai University: Tehran.
· Kivisto, P. 2002. Multiculturalism In a Global Society. USA: Black Publishers Inc.
· Matthews, D, Schrum, l. 2003. High-Speed internet use and academic gratifications in college residence. TheInternet and Higher Education 6(2): 125-144.
· Morahan-Martin, J, Schumacher, P. 2003. Loneliness and social uses of the internet. Computers In Human Behaviuor 19(6): 659-671.
· Munch, R. 1988. Understanding Modernity. London: Routledge.
· Saha,T. K. 2009. War on words in cyberspace- Legal constraints and conflicts between rights of privacy and freedom of speech. Journal of intellectual property Rights14 (6): 489-500.
· Sanders, J. M. 2002. Ethnic Boundaries and Identity in Plural Societies. Annual Review of Sociology (28): 327-357.
· Smith, A. D. 2001. Nationalism. Combridge: Polity.
· Spohn, W. 2003. Multiple modernity. Nationalism and Religion: A Global Perspective. Current Sociology 15(3-4): 265-286.
· Tajfel, H. and Turner, J. C. 1986. The Social Identity Theory of Intergroup Behaviour. Worchel, S. and Austin ,W. G. (eds). Psychology of Intergroup Relations. Chicago, IL: Nelson-Hall.
· Taylor, G and Spencer, S. 2oo4. Social Identities. London: Routledge.
· Wenjing. X. 2005. Virtual space,real identity: Exploring cultural identity of Chinese Diaspora in virtual community. Telematics and Informatics 22(4): 395-404.
Whittle, David. B. 1997. Cyberspace: the human dimension. New York: W. H. Freeman and company.
