تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,109,549 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,213,318 |
بررسی و بازخود محیط طبیعی در توسعه فیزیکی- کالبدی شهر گله دار | ||
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری | ||
مقاله 8، دوره 3، شماره 3، مهر 1394، صفحه 383-405 اصل مقاله (1.27 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2015.55889 | ||
نویسندگان | ||
اکبر کیانی1؛ فرضعلی سالاری سردری* 2؛ مهدی نوری3 | ||
1دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه زابل | ||
2کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه پیام نور گلهدار، ایران | ||
3کارشناس ارشد جغرافیای طبیعی، شهردار گلهدار، دانشگاه پیام نور گلهدار، ایران | ||
چکیده | ||
محل استقرار هر سکونتگاه انسانی تحت تأثیر عوامل محیطی بهویژه توپوگرافی و مورفولوژی زمین است که سکونتگاه بر مبنای آن محیط و وضعیت شکل گرفته و باعث مکانگزینی کاربری اراضی شهری با مورفولوژی خاص شده است. شناخت وضع موجود و مشکلات فعلی شهر و پیشبینی تغییرات آتی آن در گرو شناخت این عوامل، نیروها و مکانیزم عمل آنها است. پژوهش حاضر با هدف بررسی محیط طبیعی رودخانههای موقت شهری (هیدروژئومورفولوژی) و فرایندهای آن در توسعۀ فیزیکی- کالبدی شهر گلهدار انجام گرفته است. این بررسی در راستای بهبود و ساماندهی فضایی، کالبدی و ساختاری شهر، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات تاریخی، کتابخانهای- اسنادی و بازدیدهای مکرر میدانی در توسعۀ پایدار شهر و رفع تنگناهای توسعۀ شهر صورت گرفته است. یافتههای پژوهش با اعمال نگرش سیستمی (محیط مصنوع، هیدرولوژی، ژئومورفولوژی شهر) بهصورت کمی و با در نظر گرفتن انطباق بین شبکۀ مسیل و حوضۀ آبخیز مصنوعی درونشهری با خطوط شبکۀ ارتباطی قدیمی درون شهر (خیابانها و کوچهها) که معابر اصلی و فرعی شهر هم جهت با شیب عمومی آبهای سطحی به طرف شمال شهر گلهدار (شیب از جنوب به سمت شمال کاهش مییابد) است و موجب «نظمی هدفمند در کالبد و ساختار و بافت شهر در ارتباط با محیط طبیعی» شده است. بر این اساس، با توجه به هستههای مختلف شهر در دورههای زمانی و انفصال هستهها و همچنین دینامیک توسعۀ فیزیکی شهر گلهدار، آرایش فضایی محلات (توسعۀ پراکنده) و توسعۀ کالبدی شهر بیانگر تأثیر مستقیم رودخانههای موقت شهری در شکلگیری، توسعه و ساختار فضایی شهر گلهدار است. عملکرد متقابل عناصر دو زیرسیستم حوزۀ طبیعی و زیرسیستم انسانی محدودۀ شهر در گذشته همراه با تعادل در زیرسیستمها و پویایی هیدروژئومورفولوژی شهر در گذشته و کنترل آن بوده است. ولی در وضعیت فعلی، با توسعۀ شتابان فضای شهری در بستر دو عامل طبیعی ژئومورفولوژی و هیدرولوژی (اقلیم) سیستم به سمت بیتعادلی پیش میرود. | ||
کلیدواژهها | ||
توسعۀ پایدار شهری؛ توسعۀ فیزیکی؛ رودخانههای شهری؛ شهر گلهدار؛ هیدروژئومورفولوژی | ||
مراجع | ||
امیری، مصیب؛ (1384). بررسی آثار دشتهای پسکرانهای خلیج فارس، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری فارس، دانشنامۀ فارس. انصاری لاری، احمد؛ نجفی، اسماعیل؛ نوربخش، سیده فاطمه؛ (1390). قابلیتها و محدودیتهای ژئومورفولوژیکی توسعۀ فیزیکی شهر ایلام، مجلۀ آمایش محیط، شمارۀ 15. رنجبر، محسن؛ رشیدزاده، معصومه؛ (1390). قابلیتها و محدودیتهای ژئومورفولوژیکی شهرستان اهر و تأثیر آن در پراکنش آبادیها، فصلنامۀ جغرافیای طبیعی، سال چهارم، شمارۀ 14، دانشگاه آزاد اسلامی لار. زمردیان، محمدجعفر؛ (1383). کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامهریزی شهری و روستایی، انتشارات پیام نور، چاپ پنجم. سالاری سردری، فرضعلی؛ (1389). ارزیابی قابلیت دسترسی و کاربرد بهینۀ فضاهای عمومی در شهر ساحلی عسلویه، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه زابل. سالاری سردری، فرضعلی؛ بیرانوند، مریم؛ لرستانی، اکبر؛ نوری، مهدی؛ (1392). تحلیل امنیت شهر اسلامی با تأکید بر مدیریت محلهمحوری مساجد (مطالعۀ موردی: شهر گلهدار)، همایش ملی الگوی معماری و شهرسازی اسلامی- ایرانی مرکز خدمات تخصصی معماری و شهرسازی جهاد دانشگاهی واحد استان قم. شایان، سیاوش؛ پرهیزکار، اکبر؛ سلیمانی شیری، مرتضی؛ (1388). تحلیل امکانات و محدودیتهای ژئومورفولوژیک در انتخاب محورهای توسعۀ شهری )نمونۀ موردی: شهر داراب(، فصلنامۀ مدرس علوم انسانی، دورۀ 12، شمارۀ 3، دانشگاه تربیت مدرس. شکوئی، حسین؛ (1386). اندیشههای نو در فلسفۀ جغرافیا (جلد دوم) فلسفههای محیطی و مکتبهای جغرافیایی، چاپ چهارم، مؤسسۀ جغرافیایی و کارتوگرافی و گیتاشناسی. ----------؛ (1387). دیدگاههای نو در جغرافیای شهری، جلد اول، چاپ یازدهم، انتشارات سمت. شیعه، اسماعیل؛ (1382) مقدمهای بر مبانی برنامهریزی شهری، انتشارات دانشگاه علم و صنعت، تهران. صداقت کیش، جمشید؛ (1388). سفرنامۀ گلهدار، انتشارات ایلاف، شیراز. عزیزپور، ملکه؛ (1375). توانسنجی محیط طبیعی و توسعۀ فیزیکی شهر (الگوی مناسب توسعۀ شهر تبریز)، پایاننامۀ دکتری، دانشگاه تربیت مدرس. فردوسی، بهرام؛ (1384). امکانسنجی و کاربرد سیستم پشتیبانی تصمیمگیری در توسعۀ فیزیکی شهر: نمونۀ موردی شهر سنندج، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس. کمانه، عبدالعلی؛ قادری، حیدر؛ دهقان، شهیده؛ (1394). بازخورد اقلیم و ژئومورفولوژی در برنامهریزی توسعۀ شهری )مطالعۀ موردی: کلانشهر شیراز(، فصلنامۀ برنامهریزی منطقهای، سال پنجم، شمارۀ 19 ، پاییز 13،.صص 198 – 187. کلانتری، میترا؛ (1385). برنامهریزی توسعۀ پایدار شهر با تأکید بر توسعۀ فیزیکی مورد مطالعه شهر تفرش، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، شهرسازی، دانشگاه تربیت مدرس. مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سالهای متمادی در شهرستان لامرد و مهر. نگارش، حسین؛ (1382). کاربرد ژئومورفولوژی در مکانگزینی شهرها و پیامدهای آن، فصلنامۀ جغرافیا و توسعه، سال اول، شمارۀ 2، زاهدان، صص .1-133. یمانی، مجتبی؛ فخری، سیروس؛ (1391). بررسی عوامل مؤثر در تغییرات الگوی رودخانۀ جگین در جلگۀ ساحلی مکران، فصلنامۀ جغرافیا، انجمن علمی جغرافیای ایران، سال دهم، شمارۀ 34. یمانی، مجتبی؛ موغلی، مرضیه؛ کریمی، هادی؛ (1390). فرسایش خندقی و تأثیر آن بر توسعۀ سکونتگاهی در بخش علامرودشت، فصلنامۀ جغرافیای طبیعی، سال چهارم، شمارۀ 12. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,354 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,759 |