تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,108,402 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,212,967 |
تحلیل تناسب کاربری اراضی برای توسعه شهر تبریز با استفاده از مدل AHP-OWA | ||
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری | ||
مقاله 7، دوره 3، شماره 3، مهر 1394، صفحه 361-381 اصل مقاله (679.29 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2015.55888 | ||
نویسندگان | ||
میرنجف موسوی1؛ رسول یزدانی چهاربرج* 2 | ||
1دانشیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه ارومیه | ||
2دانشجوی دورۀ دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تبریز | ||
چکیده | ||
تحلیل تناسب زمین برای توسعۀ شهری عمل بسیار مهمی است که برنامهریزان و مدیران شهری با هدف تعیین مناسبترین الگوی فضایی برای توسعۀ شهری بهکار میگیرند. گسترش کالبدی شهر تبریز طی دهههای اخیر در نواحی نامناسب توسعه، مثل شیبهای تند، مجاورت با گسل، مجاورت با صنایع بزرگ، یا در اراضی باغی و زراعی مرغوب اطراف شهرها صورت گرفته است. بنابراین در راستای کاهش آثار منفی گسترش نامناسب توسعۀ شهری و دستیابی به اصول توسعۀ پایدار شهری، اتخاذ تدابیری برای تعیین نواحی مناسب برای توسعۀ آتی شهری که معیارهای زیستمحیطی و اقتصادی را لحاظ کند، ضروری است. یکی از روشها استفاده از روشهای ارزیابیهای چندمعیاره AHP-OWA است. در این تحقیق پس از مطالعۀ معیارهای مؤثر در فرایند توسعۀ شهری، سه نقشۀ محدودیت (اراضی ساختهشده، صنعتی و 50 متری سطوح آبی) و 12 نقشۀ فاکتور (ارتفاع، شیب، جهت شیب، فاصله از جاده، فاصله از شهر، فاصله از صنایع، فاصله از اراضی زراعی و باغی، فاصله از اراضی بایر، فاصله از سطوح آبی، قابلیتهای کاربری زمین و فاصله از گسل) و وزندهی به آنها به روش AHP تعیین شده است. سپس، اوزان ترتیبی OWA برای کنترل سطح جبرانپذیری و ریسکپذیری تعیین میشود. نتایج نشاندهندۀ تعیین نواحی برای توسعۀ شهر در محدودۀ بین صفر تا 255 است. | ||
کلیدواژهها | ||
ارزیابی چندمعیاره؛ تحلیل تناسب زمین شهری؛ شهر تبریز؛ مدل AHP-OWA | ||
مراجع | ||
اکبری، نعمتالله؛ زاهدی کیوان، مهدی؛ (1387). کاربرد روشهای رتبهبندی و تصمیمگیری چندشاخصه، انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، چاپ اول، تهران. پاتر، رابرت؛ ایوانز، سلی لوید؛ (1384). شهر در جهان درحالتوسعه، ترجمۀ کیومرث ایراندوست، مهدی دهقان منشادی و میترا احمدی، چاپ اول، انتشارات سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور. پورمحمدی، محمدرضا؛ (1382). برنامهریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات سمت، تهران. تقوایی، مسعود؛ سرایی، محمدحسین؛ (1385). گسترش افقی شهر و ظرفیتهای موجود زمین (مورد: شهر یزد)، مجلۀ پژوهشهای جغرافیایی، شمارۀ 55. حبیبی، سید محسن؛ (1378). از شار تا شهر، انتشارات دانشگاه تهران، تهران. رجایی، عبدالحمید؛ (1382). کاربرد جغرافیای طبیعی در برنامهریزی شهری و روستایی، انتشارات سمت، تهران. رجبی، محمدرضا؛ منصوریان، علی؛ طالعی، محمد؛ (1390). مقایسۀ روشهای تصمیمگیری چندمعیاره AHP، AHP-OWA و FUZZY AHP-OWA برای مکانیابی مجتمعهای مسکونی در شهر تبریز، مجلۀ محیطشناسی، شمارۀ 57، تهران. رهنما، محمدرحیم؛ عباسزاده، غلامرضا؛ (1387). اصول، مبانی و مدلهای سنجش فرم کالبدی شهر، چاپ اول، گروه پژوهشی مطالعات شهری و منطقهای، انتشارت جهاد دانشگاهی مشهد، مشهد. سرور، رحیم؛ (1383). استفاده از روش ای. اچ. پی در مکانیابی جغرافیایی (مطالعۀ موردی: مکانیابی جهت توسعۀ آتی شهر میاندوآب)، پژوهشهای جغرافیایی، شمارۀ 49، دانشگاه تهران. شیعه، اسماعیل؛ (1375). مقدمهای بر مبانی برنامهریزی شهری، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، تهران. صدر موسوی، میرستار؛ قربانی، رسول؛ (1385). پیامدهای زیستمحیطی گسترش سکونتگاهها، مطالعۀ موردی: درۀ اسکوچای، مجلۀ جغرافیا و توسعۀ ناحیهای، شمارۀ 8. قربانی، رسول؛ پورمحمدی، محمدرضا؛ محمودزاده، حسن؛ (1393). رویکرد زیستمحیطی در مدلسازی تغییرات کاربری اراضی محدودۀ کلانشهر تبریز با استفاده از تصاویر ماهوارهای چندزمانهای، ارزیابی چندمعیاری و سلولهای خودکار زنجیرۀ مارکوف (1417-1363)، فصلنامۀ مطالعات شهری، شمارۀ 8. کلیف، ماوتین؛ شایرلی، پیتر؛ (1386). ابعاد سبز طراحی شهری، ترجمۀ کاوه مهربانی، انتشارات شرکت پردازش و برنامهریزی شهری، تهران. لینچ، کنت؛ (1386). روابط متقابل شهر و روستا در کشورهای درحالتوسعه، ترجمۀ محمدرضا رضوانی و داود شیخی، انتشارات پیام، تهران. مالچفسکی، یاچک؛ (1385). سامانۀ اطلاعات جغرافیایی و تحلیل تصمیم چندمعیاری، اکبر پرهیزگار، عطا غفاری گیلانده، انتشارات سمت، چاپ اول، تهران. معصومی اشکوری، سید حسن؛ (1386). اصول و مبانی برنامهریزی منطقهای، انتشارات پیام، چاپ سوم، تهران، 150. قدسیپور، سید حسن؛ (1384). فرایند تحلیل سلسله مراتبی، انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، چاپ هشتم، تهران، 222. منزوی، مهشید؛ سلیمانی، محمد؛ تولایی، سیمین؛ چاووشی، اسماعیل؛ (1389). آسیبپذیری بافتهای فرسودۀ بخش مرکزی شهر تهران در برابر زلزله (مورد: منطقۀ 12)، پژوهشهای جغرافیای انسانی، شمارۀ 73. میانآبادی، حجت؛ افشار، عباس؛ (1387). کاربرد روش میانگین وزنی مرتبشده (OWA) در تصمیمگیری و مدیریت ریسک، کنفرانس بینالمللی مدیریت استراتژیک پروژه. نظریان، اصغر؛ (1379). جغرافیای شهری ایران، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران. Bantayan, Nathaniel & Bishop, Ian , 1998, Linking objective and subjective modelling for landuse decision-making , Landscape and Urban Planning , NO 43
Boroushaki,Soheil & Malczewski,Jacek , 2008, Implementing an extension of the analytical hierarchy process using ordered weighted averaging operators with fuzzy quantifiers in ARC-GIS, Computers & geosciences, NO 34
Burchell,W.Robert ; Downs,Anthony ; McCann,Barbara ; Mukherji,Sahan , 2005, Sprawl costs: economic impacts of unchecked development , Island press
Eastman, Ronald, 2012, Idrisi selva tutorial, Clark university
Guan,Dongjie , Li,Haifeng , Inohae,Takuro , Su,Weici , Nagaie,Tadashi & Hokao,Kazunori , 2011, Modeling urban land use change by the integration of cellular automation and markov model, Ecological modeling, NO 222
James A , Lagro Jr , 2008, Site Analysis A Contextual Approche to Sustainable Land Planning and Site Design. John Willey & Sons , Inc. Second edition. Hoboken , New Jersey
Lopez,E , Bocco,G , Mendoza,M , Duhau,E , 2001 , Predicting land-cover and land-use change in the urban fringe , A case in Morelia city,Mexico , Landscape and urban planning , NO 55
Liu,Renzhi , Zhang,Ke , Zhang,Zhijiao & G.L.Borthwick,Alistair , 2014, Land-use suitability analysis for urban development in Beijing, Journal of environmental management, NO 145
MacArthur ,Ian , 2002, Local Environmental Health Planning ; Guidance for Local and National Authorities. WHO Regional Publications , European Series , NO 95
Malczewski, Jacek, 2006, Ordered weighted averaging with fuzzy quantifiers: GIS-based multicriteria evaluation for land-use suitability analysis, International journal of applied earth observation and geoinformation, NO 8
Mokarram,M & Aminzadeh,F , 2007, GIS-based multicriteria land suitability evaluation using ordered weight averaging with fuzzy quantifier: A case study in Shavur plain, Iran , The international archives of the photogrammetry, remote sensing and spatial information sciences, Vol 38, part 2
Stone ,Jr.Brian , 2008, Urban sprawl and air quality in large US cities , Journal of environmental management , NO 86
Thapa,Rajesh Bahadur & Murayama,Yuji , 2012, Scenario based urban growth allocation in Kathmandu valley, Nepal, Landscape & urban planning, NO 105
United Nations , Department of economic and social affairs , 2010 , World urbanization prospects: The 2010 revision , New York , United nation publication
United Nations , Department of economic and social affairs , 2014 , World urbanization prospects: The 2014 revision , New York , United nation publication. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,807 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,851 |