سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,631
تعداد مقالات71,608
تعداد مشاهده مقاله127,045,364
تعداد دریافت فایل اصل مقاله100,026,301
دیلمی, احمد. (1394). شرط آزاد بودن ملک در بیع. , 11(2), 259-280. doi: 10.22059/jorr.2015.55614
احمد دیلمی. "شرط آزاد بودن ملک در بیع". , 11, 2, 1394, 259-280. doi: 10.22059/jorr.2015.55614
دیلمی, احمد. (1394). 'شرط آزاد بودن ملک در بیع', , 11(2), pp. 259-280. doi: 10.22059/jorr.2015.55614
دیلمی, احمد. شرط آزاد بودن ملک در بیع. , 1394; 11(2): 259-280. doi: 10.22059/jorr.2015.55614

شرط آزاد بودن ملک در بیع

مجله علمی "پژوهشهای فقهی"
مقاله 3، دوره 11، شماره 2، مرداد 1394، صفحه 259-280    اصل مقاله (257.59 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jorr.2015.55614
نویسنده
احمد دیلمی*
دانشیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه قم
چکیده
آیا طلق و آزاد بودن ملک را می‌توان به‌عنوان قاعده‌ای عمومی و مستقل از نوع «شرط» یا «فقدان مانع» در بیع مطرح کرد؟ پاسخ فقیهان امامیه، اهل سنت و حقوق ایران به این پرسش چیست؟ برخی از فقیهان امامیه آزاد بودن ملک را شرطی عمومی و مستقل قلمداد کرده‌اند و عده‌ای اگرچه آن را قاعده‌ای عمومی می‌دانند، به شرط فقدان حقوق مانعه تأویل برده‌اند و اصیل نمی‌دانند؛ برخی نیز شرطیت، عمومیت و اصالت آن را رد کرده‌اند و تنها وجود حقوق مانعة خاصی را مانع صحت یا نفوذ بیع می‌دانند. حقوق موضوعة فعلی ایران از نظر فقهی اخیر پیروی کرده است. آن دسته از فقیهان اهل سنت که به این موضوع پرداخته‌اند، به اصالت این شرط باور ندارند و آن را به شرط تام بودن ملکیت یا لازمة قدرت بر تسلیم یا ضرورت فقدان حقوق مانعه تأویل برده‌اند. به نظر نگارنده از آنجا که ادلة خاص مبین حقوق مانعه (مثل وقف یا رهن) در صدد بیان قاعدة عمومی نیست، و از سوی دیگر، بیع ملکی که طلق نباشد، نیز آثار و منافع عقلایی دارد و خردمندان به آن مبادرت می‌کنند، دلیلی بر بطلان یا عدم نفوذ آن وجود ندارد. درنتیجه نمی‌توان ضرورت آزاد بودن مبیع را به‌عنوان شرط عمومی و مستقلی پذیرفت.
کلیدواژه‌ها
آزادی ملک؛ حقوق ایران؛ شروط بیع؛ فقه امامیه؛ فقه اهل سنت
مراجع
  1. ابن قدامه (1414). المغنی علی مختصر الخرقی، ج 3، بیروت، دارالکتب العلمیه.
  2. ابن‌حزم (1408). المحلّی، ج 7، بیروت، دارالکتب الاسلامیه.
  3. اصفهانی، محمد حسین (1412). حاشیۀ مکاسب، ج 2، تحقیق شیخ عباس آل سباع، قم، آل البیت.
  4. امامی، سید حسن (1370). حقوق مدنی، ج 2، تهران، انتشارت اسلامیه.
  5. انصاری، شیخ مرتضی (1424). مکاسب، ج 4، قم، مجمع الفکر الاسلامی.
  6. خراسانی، محمد کاظم (1406). حاشیة مکاسب، تهران، وزارت ارشاد اسلامی.
  7. بحرانی، یوسف (بی‌تا). الحدائق‌الناضره، ج 18،تحقیق محمد‌تقی ایراوانی،‌ قم، دفتر نشر اسلامی.
  8. تستری، محمد تقی (بی‌تا). مقابس الانوار، قم، آل البیت.
  9. حکیم، سید محسن (بی‌تا). نهج‌الفقاهه، قم، انتشارات 22 بهمن.
  10. الخرشی، محمد‌بن عبدالله (1471). الحاشیه علی مختصر خلیل، ج 5، بیروت، دارالکتب العلمیه.
  11. خطّاب رعینی (1416). مواهب الجلیل لشرح مختصر خلیل، ج 6، بیروت، دارالکتب العلمیه.
  12. ‌خمینی، سید روح‌الله (بی‌تا). کتاب البیع، ج 3، قم، مؤسسۀ اسماعیلیان.
  13. خویی، سید ابوالقاسم (1368). مصباح‌الفقاهه، ج 5، تقریر محمد ‌علی توحیدی، قم، وجدانی.
  14. رملی (1414). نهایة‌المحتاج، ج 3، بیروت، دارالکتب العلمیه.
  15. زرکشی (1413). شرح علی‌مختصر الخرقی، ج 3، ریاض، مکتبه العبیکان.
  16. سبزواری (بی‌تا). کفایة‌الاحکام، اصفهان، مرکز النشر.
  17. شربینی، محمد‌بن خطیب (1421). مغنی‌المحتاج، ج 2، بیروت، دارالفکر.
  18.  شهید ثانی (1414). مسالک‌الافهام، قم، تحقیق و نشر مؤسسه المعارف الاسلامیه.
  19. شهید ثانی(1410). شرح لمعه، ج 3، قم، انتشارات داوری.
  20. طباطبایی، سید ‌علی(1419). ریاض‌الاحکام‌، ج 8، قم، مؤسسة آل البیت.
  21. طهماز، عبدالحمید محمود (1422). الفقه الحنفی فی ثوبه الجدید، ج 4، دمشق، دارالقلم.
  22. عاملی، حر (1391). وسائل‌الشیعه، ج 3، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
  23. ‌عاملی، سید ‌محمد جواد (1418). مفتاح‌الکرامه، ج 8، بیروت، دارالتراث.
  24. علامه حلی(1413ق). قواعد الاحکام، ج 1، قم، شریف رضی و مؤسسة نشر اسلامی.
  25. الغریانی، عبدالرحمن (1423). مدونة الفقه المالکی، ج 3، بیروت، مؤسسه الریان.
  26. غزالی (1417). الوسیط فی المذهب، ج 3، قاهره، دارالسلام.
  27. کاتوزیان، امیر ناصر (1374). اعمال حقوقی، تهران، شرکت سهامی انتشار.
  28. کاتوزیان، امیر ناصر (1378). عقود معین، ج 4، شرکت سهامی انتشار، تهران.
  29. کاتوزیان، امیر ناصر (1371). قواعد عمومی قراردادها، ج 2، تهران، شرکت سهامی انتشار.
  30. کاتوزیان، امیر ناصر (1376). قواعد عمومی قراردادها، ج 4، تهران، شرکت سهامی انتشار.
  31. محقق حلی (1409ق). شرائع‌الاسلام، ج 2، تحقیق سید ‌صادق شیرازی، تهران، انتشارات استقلال.
  32. نایینی، محمد ‌حسین (1421). منیه الطالب، ج 2، تقریر شیخ موسی نجفی، قم، مؤسسۀ نشر اسلامی.
  33. نایینی، محمد ‌حسین (بی‌تا). المکاسب والبیع، ج 2، تقریرشیخ محمد‌ تقی آملی، قم، نشر اسلامی.
  34. نجفی، شیخ ‌محمد ‌حسین (بی‌تا). جواهر الکلام، ‌ج 22، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
  35. نراقی، مولی احمد (1418). مستند‌الشیعه، ج 14، قم، آل البیت، قم.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,889
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,527





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب