پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,226 |
| تعداد مقالات | 67,700 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,008,178 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,689,724 |
تحلیل تفاوت میزان آمادگی ذهنی- نگرشی خانوارهای شهر شیراز در برابر زلزله | ||
| پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری | ||
| مقاله 7، دوره 3، شماره 2، تیر 1394، صفحه 227-245 اصل مقاله (846.87 K) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2015.55351 | ||
| نویسندگان | ||
| محمود قدیری* 1؛ نسترن نسبی2 | ||
| 1استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور | ||
| 2کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه پیام نور | ||
| چکیده | ||
| ایجاد آمادگی در جامعه برای مقابله با بحران روشی است کارآمد و کم‌هزینه که می‌تواند به کاهش خسارات ناشی از آن کمک کند. شهر شیراز در محدودۀ گسل‌های زاگرس قرار دارد و دارای استعداد لرزه‌خیزی بالا و پیوسته است. بنابراین، بررسی وضعیت آمادگی و ارتقای آن در بین خانوارها و محلات مختلف اهمیت زیادی دارد.. مسئلۀ اصلی این پژوهش تحلیل وضعیت میزان آمادگی ذهنی- نگرشی خانوارهای شهر شیراز است. در این راستا، مطابق مبانی نظری و پیشینۀ تحقیق دو فرضیه ارائه شد. در این پژوهش از روش تحقیق کمی از نوع رابطه‌ای و رویکرد پیمایشی استفاده شد. مفهوم میزان آمادگی ذهنی- نگرشی نیز از طریق 3 شاخص و 18 معرف، از طریق روش‌های SAW و AHP تعریف عملیاتی شد. داده‌های مورد نیاز از طریق پرسش‌نامۀ خانوار جمع‌آوری شد. حجم نمونه از طریق روش کوکران و معادل 322 خانوار تعیین شد و با روش‌های نمونه‌گیری خوشه‌ای و سیستماتیک انتخاب شد. نتایج نشان داد میزان آمادگی ذهنی- نگرشی خانوارهای محلات مختلف در سطح پایینی قرار دارد و تفاوت معناداری بین آنها وجود ندارد. نتایج همچنین نشان داد که میزان آمادگی ذهنی- نگرشی با متغیرهای سن، سطح تحصیلات، شغل، درآمد و پایگاه اقتصادی- اجتماعی رابطۀ معناداری دارد. نتیجه اینکه هر چند میزان آمادگی ذهنی- نگرشی دارای ساختی اجتماعی است، هنوز فرهنگ زندگی با ریسک حتی در اقشار متوسط و بالا نیز شکل نگرفته است، که بیانگر وضعیتی ناگوار است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آمادگی ذهنی- نگرشی؛ خانوارها؛ زلزله؛ شهر شیراز؛ وضعیت اقتصادی- اجتماعی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Analysis on the Differences of Mental- Perception Readiness of Families to Earthquake, Shiraz City | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahmood Ghadiry1؛ Nastaran Nasabi2 | ||
| 1Assistant Professor, Geography Department, Payame Noor University, Iran | ||
| 2M.A. in Geography and Urban Planning, Payame Noor University, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Each year, there are many losses and damages as a result of natural disasters all over the world. Earthquake is one of the most sudden and unpredictable of these events. According to experts view, although we cannot prevent the occurrence of natural disasters, especially earthquakes, but we are able to take measures to reduce vulnerability and rapid relief and reconstruction. In fact, crisis is a sudden and unusual condition happening as a result of natural and unnatural in fortuity. Community readiness toward crisis is a cost effective method can decrease the damages. Shiraz City is located in Zagros folds with high tendency to earthquake. Thus, we did the analysis of different readiness in attitudinal – mental states of Shiraz communities in order to plan effectively for future crisis. Therefore, in relation to Shiraz city risk degree to earthquake hazard, research hypotheses of this article are offered as follows: (1) the mental - attitudes readiness toward earthquake locations in Shiraz is located in the lower level. (2) It seems there is a significant correlation between neighborhoods readiness and socio-economic situation. For the reduction of urban vulnerability to earthquake and making appropriate policies and strategies, we first should know why and how vulnerability in is more concentrated in specific urban spaces and among specific groups and people. In this relation, we focus only on physical-technical aspects, and ignore the socio- economical aspects of vulnerability. Thus, we have no idea about which groups of people and why are more vulnerable. In fact, it is inequal distribution of social and spatial resources, properties and chances in society that forms these socio-spatial differences of vulnerability. Therefore, analysis and vulnerability reduction of natural hazards at society scale needs systematic and integrated consideration in a holistic view. Ignoring socio-economical vulnerability aspects and status, and mere concentration on hazards and their effects can ruin vulnerability reduction policies due to ignoring half of the reality. However, the conducted researches in Iran were merely focused on either physical-technical aspects or on different influences and consequences of hazard happenings. In fact, concentration on "hazard intensity and resulted disaster" and also prevalence of "loss ideas and physical solution" is the feature of most vulnerability measurements and analysis of earthquakes in Iran. But, to reduction of cities vulnerability to earthquake, it is essential to evaluate the social dimensions of vulnerability and its spatial distribution. Therefore, development and disaster reduction are not two agendas, but a single agenda. Disaster planning should be part of developmental planning. The “vulnerability... must be integrated as a part of ongoing policies and programs” and don’t ignore socio-economical vulnerability aspects and status. Methodology Based on the theoretical bases and previous studies, the operational definition of concept readiness offered at one dimension, three indices and eighteen indicators. For measurement of readiness in terms of mental- perception and combining indexes, we used the multivariate decisions methods: AHP and SAW. Relative weights of the indices and dimensions were gotten by experts and Group AHP and Expert Choice software. For testing hypotheses, at framework of quantitative-survey research method, we used causal-comparative and correlation methods. Sample size of households was calculated by Cochran's method up to 322 individuals. For sampling, we first classified Shiraz city regions in three groups: high, middle and low in relation to socio-economic status. Then, we randomly selected one neighbor from each class, totally three neighbors (high, middle and low). Household questionnaires were organized by both the general and specific questions about the quality of reconstruction. The household questionnaires validity was investigated through content, formal and its reliability through Cronbach's alpha test. Then, the needed data were also gathered by 350 household questionnaires and 20 expert questionnaires. The gathered data were analyzed by statistic test, included: One-way ANOVA and Tukey-test for the hypotheses; and correlation methods for second hypotheses. In the descriptive analysis in a comparative approach we determined the variables in the sample population (families of neighbourhoods) and the differences between them using descriptive statistics (frequencies, measures of centralization and fragmentation). Inferential statistics were used to analyze the differences between the level of preparedness, as well as indicators of socio-economic status and its components. In this regard, according to analysis of difference between the groups, the Fisher F (One-way Analysis Of Variance) and Tukey test were used to test the difference between dependent and independent variables among the three groups. Results and Discussion The results of this research showed that sample neighbors are different in relation to variables such as: literacy, household dimension, income and occupation. For mentally readiness for-a view class averages are 36, 35 and 35. The scale is set between 1 and 100; the values less than 40 indicate low or low levels of readiness. The scale defined as the amount of mental readiness show the attitude of households in the city is low. Thus, the first hypothesis was confirmed. Attitudinal – mental readiness did not have any significantly difference in the three neighbors (high, middle and low) and this was located at the low level. The results of correlation test showed that there are significant relations between the readiness and age, income, occupation at 95% and education, socio-economic status variables at 99 percent of confidence. Thus, the second hypothesis is also confirmed. Conclusion According to the findings of the research, readiness Mental- Perception at society scale, including urban society, has socio-economical aspect. Thus, analysis and promote of readiness to natural hazards at society scale needs systematic and integrated consideration in a holistic view. These results strengthen this theorem that: "the degree of people readiness to natural hazards is related to their social conditions and position in the society". In other words, disaster mitigation is a complicated process and most of its components can't be considered as disaster only, since they are also related to development. Thus, failure in management of the key roots of poverty and underdevelopment means more vulnerability and failure in disaster management. Therefore, socio-economic factors such as poverty reduction and socio-economic empowerment of households and individuals must be considered seriously in hazard mitigation. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Community, earthquake, mental- preception readiness, Shiraz, social and economical status | ||
| مراجع | ||
|
آقابخشی، حبیب؛ (1382). منشور مددکاری اجتماعی برای بلایای طبیعی (با نگاهی به زلزلۀ بم)، فصلنامۀ رفاه اجتماعی، سال سوم، شمارۀ 11، صص. 146-133. احمدی، رضا؛ (1384). ضرورت، اهمیت و نحوۀ اطلاع‌رسانی و ارتقای سطح آگاهی‌های مردم در مورد زلزله، نخستین همایش زلزله در درود، دانشگاه آزاد واحد درود، 3 آذر 1384. براندامورفی، هالی‌دان؛ (1382). مدیریت بحران و سرمایۀ اجتماعی، ترجمۀ حمیدرضا محمدی، فصلنامۀ رفاه اجتماعی، سال سوم، شمارۀ 11، صص. 263-243. بیرودیان، نادر؛ (1385). مدیریت بحران اصول ایمنی در حوادث غیرمترقبه، چاپ دوم، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. تقی‌خانی، شهاب؛ (1385). تبیین نقش آموزش و مشارکت در کاهش ریسک زلزله، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مدیریت در سوانح طبیعی، به راهنمایی محمود فاطمی عقدا، دانشگاه تهران، گروه مدیریت در سوانح طبیعی. جهانگیری، کتایون؛ آذین، سیدعلی؛ کاظم، محمد؛ رحیمی فروشانی، عباس؛ (1389). تحلیل برخی عوامل مؤثر بر آمادگی مردم شهر تهران، مجلۀ پژوهشی حکیم، شمارۀ 3، صص 164-155. ----------؛ (1385). دانش، نگرش و عملکرد مردم شهر تهران در مرحلۀ آمادگی در برابر زلزله، پژوهشکدۀ علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی تهران. درابک، توماس ای؛ هاتمر، جرالد جی؛ (1383). مدیریت بحران اصول و راهنمای علمی برای دولت‌های محلی، ترجمۀ رضا پورخردمند، چاپ اول، انتشارات شرکت پردازش و برنامه‌ریزی شهری شهرداری تهران. عبداللهی، مجید؛ (1383). مدیریت بحران در نواحی شهری، چاپ سوم، انتشارات سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور. عرب، محمد؛ زراعتی، حجت؛ اکبری‌حقیقی، فیض‌الله؛ روانگرد، رامین؛ (1385). میزان آگاهی و عملکرد مدیران اجرایی، آمادگی و رابطه بین آنها در مقابل خطر زلزله (بیمارستان‌های دولتی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران)، فصلنامۀ علمی- پژوهشی مدیریت سلامت، دورۀ 11، شمارۀ 34، صص 10-8. قدیری، محمود؛ (1387)ۀ رابطۀ ساخت اجتماعی شهرها و میزان آسیب‌پذیری در برابر زلزله، مطالعۀ موردی: محلات کلان‌شهر تهران، رسالۀ دکتری دانشگاه تربیت مدرس، به راهنمایی دکتر عبدالرضا رکن‌الدین افتخاری. کاظمی‌پور، شهلا؛ (1374). تحرک اجتماعی و مهاجرت در شهر تهران، پایان‌نامۀ دکتری جامعه‌شناسی، به راهنمایی دکتر محمد میرزایی و دکتر محمد توکل، دانشگاه تهران. مرکز مطالعات و خدمات تخصصی شهری و روستایی؛ (1385). مدیریت بحران شهری، پژوهشکدۀ علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی. مهندسین مشاور شهر و خانه؛ (1386). بازنگری طرح تفصیلی شهر شیراز، مرحلۀ اول، جلد دوم. هجرتی، سیدعباس؛ رفیعیان، مجتبی؛ (1385). بررسی تطبیقی سیاست‌های پیشگیری و کاهش خطرات ناشی از سوانح طبیعی و حوادث غیرمترقبه، سند ملی ایران و سند کنفرانس جهانی هیوگو، 2015- 2005.
Becker J.S., Johnston D.M., Paton D., and Ronan K. (2011), Earthquake information and household preparedness: results of interviews with residents in Timaru, Wanganui and Napier, Proceedings of the Ninth Pacific Conference on Earthquake Engineering, Building an Earthquake-Resilient Society 14-16 April, Auckland, New Zealand.
Betaney J. (2007), Household Natural Hazards Preparedness Survey, Prepared by: Community Service Center’s Oregon Natural Hazards Workgroup at the University of Oregon.
Fischhoff, B, Bostrom A, Quadrel MJ. (1997) ,Risk perception and communication. In: Detels R, Holland W, McEwen J,Omenn GS, eds. Oxford textbook of public health. London: Oxford University Press.
Johnson, Betaney (2007), Household Natural Hazards Preparedness Survey. Oregon Natural Hazards Workgroup, pp. 1-32.
OCHA (1995), the use of Military and Defense Assets in Relief operations, United Nations office for the Coordination of Humanitarian Affairs.
Prior, W (2001), Citizenship education in Australia. Paper presental at Australian curriculum studies Association Annual Conference, Canabbera, National University of Australia.
Randolph, Kent (1994), Disaster Preparedenss, 2nd Edition, UNDP, GE.94-02897.
Shrivastava, P. Mitroff, I.I., Miller, D. and A. Miglani (1988), Understanding industrial crises. Journal of Management Studies, vol. 25, no. 4, pp. 285-303.
Sutton J. & Tierney K. (2006), Disaster preparedness: Concept, Guidance and Research, Natural Hazards Center, Institute of Behavioral Science, University of Colorado Boulder.
United Nations, (1992), Disaster Management Training Programme, An Overview of Disaster Management: Trainer's guide.
Venette, S. J. (2003), Risk communication in a High Reliability Organization: APHIS PPQ's inclusion of risk in decision making. Ann Arbor, MI: UMI Proquest Information and Learning.
-Walker P, (1992), Foreign military resources for disaster relief: An NGO perspective, Disaster, No. 16: pp. 153-159. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,232 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,585 |
||