تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,122,821 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,231,039 |
اثر تنش خشکی روی برخی خصوصیات مورفولوژیکی، کمیت و کیفیت اسانس در اسطوخودوس | ||
به زراعی کشاورزی | ||
مقاله 11، دوره 17، شماره 4، دی 1394، صفحه 979-988 اصل مقاله (732.02 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jci.2015.55145 | ||
نویسندگان | ||
سارا خراسانی نژاد* 1؛ حسن سلطانلو2؛ سیده ساناز رمضانپور2؛ جواد هادیان3؛ صادق آتشی4 | ||
1استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکدة تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
2دانشیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی، دانشکدة تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
3استادیار گروه مهندسی کشاورزی، پژوهشکدة گیاهان و مواد اولیۀ دارویی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران | ||
4کارشناس ارشد گروه علوم باغبانی، دانشکدة تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران | ||
چکیده | ||
بهمنظور بررسی اثر سطوح مختلف تنش آبی بر رشد، عملکرد و ترکیب اسانس برگ گیاه اسطوخودوس، آزمایشی گلدانی برپایۀ طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار و سه تکرار، در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 1393 انجام گرفت. تیمارهای تنش آبی شامل 100، 85، 70، 55 و 40 درصد ظرفیت زراعی بودند. نتایج تجزیههای آماری نشان داد تنش آبی اثر معناداری بر مؤلفههای رشدی، درصد و ترکیب اسانس داشت .با کاهش مقدار آب خاک، طول ساقه، وزن تر ساقه و وزن تر ریشه و وزن خشک ریشه کاهش یافت و طول ریشه و درصد اسانس ابتدا افزایش و سپس کاهش پیدا کرد. کاهش مؤلفههای رشدی در سطح پنجم تنش (40 درصد ظرفیت زراعی) چنان بود که در این سطح بوتهها گل بسیار کمی تولید کردند. به همین منظور، برای ایجاد یکنواختی در نتایج آزمایش در همۀ تیمارها، برای بررسی فاکتورهای مربوط به اسانس، برگها تجزیه شدند که بیشترین درصد اسانس در شرایط رطوبتی 85 درصد بهدست آمد. مهمترین ماده در ترکیب اسانس برگ اسطوخودوس، بورنئول است که با افزایش سطح خشکی مقدار آن افزایش زیادی نشان داد. همچنین کامفور که سبب کاهش کیفیت اسانس میشود، با افزایش سطح خشکی ابتدا کاهش و سپس افزایش یافت. ازاینرو میتوان نتیجه گرفت در سطوح اولیۀ تنش خشکی (85 درصد) درصد اسانس افزایش مییابد، ولی با شدیدتر شدن تنش (55 درصد) علیرغم کاهش در درصد اسانس تولیدشده، کیفیت اسانس افزایش خواهد داشت. بنابراین بهترین سطح تنش برای افزایش اسانس 85 و برای افزایش کیفیت اسانس 55 درصد ظرفیت زراعی است. | ||
کلیدواژهها | ||
اسطوخودوس؛ بورنئول؛ تنش آبی؛ کامفور؛ مؤلفههای رشد | ||
مراجع | ||
1 . آرزمجو ا، حیدری م و قنبری ا (1389) اثر تنش خشکی و نوع کود بر عملکرد و کیفیت بابونۀ آلمانی. علوم زراعی ایران. 12(2): 111-100. 2 . احمدیخواه ا (1388) واکنش گیاهان به تنشهای محیطی غیرزنده. انتشارات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان. 326 ص. 3 . افضلی ف، شریعتمداری ح، حاجعباسی م ع و معطر ف (1386) تأثیر تنشهای شوری و خشکی بر عملکرد گل و میزان O-فلاونول گلیکوزیدها در گیاه بابونه (Matricaria chamomilla). تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 23(3): 390-382. 4 . امیدبیگی ر (a1384) رهیافتهای تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد اول. انتشارات آستان قدس رضوی. 283 ص. 5 . امیدبیگی ر (b1384) تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد سوم. انتشارات آستان قدس رضوی. 400 ص. 6 . بختآزار ز (1387) مروری بر مشخصات و خواص و کاربرد اسانسهای گیاهی. 230 ص. 7 . بینام. پایگاه الکترونیکی خدمات پزشکی ایران. WWW.IranEMs.com 8 . حسنی ع (a 1385) اثر تنش آبی ناشی از پلیاتیلن گلایکول بر خصوصیات جوانهزنی گیاه ریحان. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 21(4): 543-535. 9 . حسنی ع (b1385) بررسی تأثیر تنش کمآبی بر رشد، عملکرد و میزان اسانس گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica). تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 22(3): 261-256. 10 . جوانشیر ع، زهتاب سلماس س، امیدبیگی ر، آلیاری ه و قاسمیگلعذاری ک (1380) اثرات آبیاری و تاریخ کاشت بر روی میزان اسانس و آنتول در گیاه دارویی انیسون. همایش ملی گیاهان دارویی ایران. مؤسسة تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. 11 . طبائیعقدائی ر و بابائی م (1385) مشاهدۀ شاخصهای ژنتیکی گل محمدی از نظر واکنش به خشکی در مرحلۀ اولیۀ رشد. تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، 8 . مؤسسۀ تحقیقات و جنگلها و مراتع کشور (26-24 بهمن 1380). صص. 118-117. 12 . عباسزاده ب، شریفیعاشورآبادی ا، لباسچی م ح و نادریحاجی باقرکندی م (1386) اثر تنش خشکی بر میزان پرولین، قندهای محلول، کلروفیل و آب نسبی بادرنجبویه (Melissa officinalis L.). تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 23(4): 513-504. 13 . عباسقلی زاده م (1390) اثر تنش خشکی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه دارویی پونهسای البرزی (Nepeta rasmosa). پایاننامة کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رودهن، 86 ص.
14 . Aziz EA, Hendawi ST, Azza EED and Omer EA (2008) Effect of soil type and irrigation intervals on plant growth, essential oil and constituents of Thymus vulgaris Plant. Amrican-Eurasian Journal Agriculture and Enviromental Sciences. 4(4): 443-450.
15 . Farahani HA, Valadabadi SA, Daneshian J and Khalvati MA (2009) Evaluation changing of essential oil of balm (Melissa officinalis L.) under water deficit stress conditions. Journal of Medicinal Plants Research. 3(5): 329-333.
16 . Haig TJ, Haig TJ, Seal AN, Pratley JE and Wu H (2009) Lavender as a source of novel plant compounds for the development of a natural herbicide. Journal of Chemistry and Ecology. 35: 1129-1136.
17 . Hassanpouraghdam MB, Hassani A, Vojodi L, HajisamadiAsl B and Rostami A (2011) Essential oil constituents of Lavandula officinalis Chaix. from northwest Iran. Chemija. 22(3): 167-171.
18 . Kara N and Baydar H (2013) Determination of lavender and lavandin cultivares. (Lavandula sp.) containing high quality essential oil in Isparta, Turkey. Turkish Journal of Field Crops. 18(1): 58-65.
19 . Khalid Kh A (2006) Influence of water stress on growth, essential oil, and chemical composition of herbs (Ocimum sp.). Internatinal Agrophysics. 20: 289-296.
20 . Khorasaninejad S, Mousavi A, Soltanloo H, Hemmati KH and Khalighi A ( 2011) The effect of drought stress on growth parameters, essential oil yield and constituent of Peppermint (Mentha piperita L.). Journal of Medicinal Plants Research. 5(22): 5360-5365.
21 . Kim CY, Ahn YO, Kim SH, Kim YH, Lee HS, Catanach AS, Jacobs JME, Conner AJ and Kwak SS (2010) The sweet potato IbMYB1 gene as a potential visible marker for sweetpotato intragenic vector system. Physiologia Plantarum. 139: 229-240.
22 . Lis-Balchin M (2002) Lavender The genus Lavandula. Taylor & Francis, UK. 296p.
23 . Razmjoo K, Heydarizadeh P and Sabzalian MR (2008) Effect of salinity and drought stresses on growth parameters and essential oil content of Matricaria chamomila. International Journal of Agriculture and Biology. 10: 451-4.
24 . Ozturk A, Unlukara A, Ipek A and Gurbuz B (2004) Effects of salt stress and water deficit on plant growth and essential oil content of Lemon Balm (Melissa officialis L.). Pakistan Journal of Botany. 36(4): 787-792.
25. Tonutti I and Liddle P (2010) Aromatic plants in alcoholic beverages. Flavour and Fragrance Journal. 25: 341-350.26. Uhrikova A, Ferakova V and Schwarzova T (1983) In IOPB chromosome number reports. Taxon. 32: 507-508. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,516 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,269 |