تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,122,940 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,231,103 |
معرفتشناسی گزارههای اخلاقی بر مبنای نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبایی | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
مقاله 8، دوره 48، شماره 1، خرداد 1394، صفحه 99-120 اصل مقاله (275.87 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2015.54702 | ||
نویسندگان | ||
محمد مهدی کمالی* 1؛ رضا اکبریان2 | ||
1دانشجوی دکتری گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، | ||
2استاد گروه فلسفه، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، | ||
چکیده | ||
با طرح نظریۀ ادراکات اعتباری از سوی علامه طباطبایی، بسیاری از علوم بشری از جمله علم اخلاق و گزارههای، آن تحت این نوع از ادراکات طبقهبندی شده و بهتبع آن به لحاظ معرفتشناسی ماهیت و احکامی متفاوت با ادراکات حقیقی پیدا خواهند کرد. در این مقاله با کاوش در آثار علامه طباطبایی در خصوص ماهیت ادراکات اعتباری، مهمترین ویژگیهای این ادراکات استقرا شده و پیرو آن لوازم و خصوصیات گزارههای اخلاقی به ویژه از حیث معرفتشناسی بررسی شده است؛ ویژگیهایی همچون عدم واقعنمایی این گزارهها، معیار در صحت و سقم آنها، پیوند این گزارهها با احساسات و پیامد آن، عدم رابطۀ تولیدی با علوم حقیقی، عدم اتصافشان به اموری همچون بداهت و ضرورت، گسترۀ نفوذ و حوزۀ کاربرد آنها و دیگر خصوصیاتی که عدم توجه به آنها باعث مغالطه و خلط احکام این گزارهها با احکام ادراکات حقیقی میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
ادراکات اعتباری؛ علامه طباطبایی؛ گزارههای اخلاقی؛ معرفتشناسی | ||
مراجع | ||
[1] ابنبابویه، محمد بن علی (1362). خصال، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. [2] ابنسینا (1403). شرح اشارات و تنبیهات، شرح خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، نشر کتاب. [3] بدوی، عبدالرحمن (1979). الاخلاق عند کنت، بیروت، وکاله المطبوعات. [4] ترکاشوند، احسان، و اکبر میرسپاه (1389). «تفسیری نو از اعتباریات علامه طباطبایی»، معرفت فلسفی، قم، سال هشتم، شماره اول، پاییز ، صص 25-54. [5] جوادی، محسن (1375). مسئلۀ باید و هست، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی. [6] دباغ، سروش، و حسین دباغ (1388). «اعتبار و حقیقت در اخلاق، افتراق و اشتراک اخلاق طباطبایی و اخلاق ویتگنشتاین متقدم»، پژوهشنامۀ فلسفۀ دین (نامۀ حکمت)، تهران، سال 7، شماره 2، پاییز، صص 175-192. [7] ربانی گلپایگانی، علی (1375). «حسن و قبح افعال از دیدگاه علامه طباطبایی»، کیهان اندیشه، تهران، شماره 68، مهر و آبان، صص 74-88. [8] طباطبایی، محمد حسین (1379). اصول فلسفه و روش رئالیسم، مقدمه و پاورقی: مرتضی مطهری، تهران، صدرا. [9] ---------- (1388). انسان از آغاز تا انجام، قم، بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم). [10] ---------- (1374). تفسیر المیزان، ترجمۀ سید محمد باقر موسوی همدانی، قم، جامعۀ مدرسین حوزه علمیه قم. [11] ---------- (1362). رسائل سبعه: رساله اعتباریات، تهران، حکمت. [12] کانت، ایمانوئل (1369). بنیاد مابعدالطبیعۀ اخلاق، ترجمۀ حمید عنایت و علی قیصری، تهران، خوارزمی. [13] ---------- (1380). درسهای فلسفۀ اخلاق، ترجمۀ منوچهر صانعی دره بیدی، تهران، نقش و نگار. [14] لاریجانی، صادق (1384). «استدلال در اعتباریات»، پژوهشهای فلسفی - کلامی، قم، سال 6، شماره 24، تابستان. صص 4-30. [15] مسعود، امید (1380)، «اخلاقشناسی علامه طباطبایی»، نشریۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی، تبریز، شماره 178 و 179، بهار و تابستان، صص 45-70. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,422 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,102 |