پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,228 |
| تعداد مقالات | 67,749 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,078,868 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,816,288 |
خاتون های شاهنامۀ بزرگ مغولی (تحلیل نقش وجایگاه زنان در شاهنامۀ بزرگ مغولی با رویکرد بازتاب) | ||
| زن در فرهنگ و هنر | ||
| مقاله 7، دوره 6، شماره 3، مهر 1393، صفحه 391-408 اصل مقاله (853.46 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jwica.2014.54518 | ||
| نویسنده | ||
| الهه شهراد* | ||
| مربی، گروه هنر و معماری، دانشگاه پیام نور | ||
| چکیده | ||
| با ظهور مغولان (ایلخانان) در ایران، هنر مصورسازی کتاب بهطور رسمی شکل گرفت و از این دوران به بعد این هنر مسیر شکوفایی را پیمود. شاهنامة بزرگ مغولی (دموت)، شاهکار نگارگری عهد ایلخانی، به‌منزلۀ نخستین نسخۀ مصور درباری در دوران ابوسعید بهادر خان، در تبریز تصویرسازی شد و پس از آن به‌تدریج دیگر شاهنامه‌های مصور به‌وجود آمد. حضور چشمگیر زنان در نگاره‌های این نسخه، یکی از نکات متمایز این شاهنامه است. این مقاله مبتنی بر این فرضیه است که میزان و نحوۀ حضور زنان در این شاهنامه با جایگاه و شرایط اجتماعی زنان در عهد ایلخانی مرتبط است. در این راستا، شناخت ابعاد اجتماعی شاهنامة بزرگ و بهطور اخص نقش و جایگاه زنان در نگاره‌ها هدف اصلی پژوهش است و نگارنده با رویکرد جامعه‌شناسانه در پی کشف نحوۀ بازتاب جامعه در اثر هنری است. در این زمینه، 52 نگاره از این شاهنامه با روش تحلیلی‌ـ توصیفی بررسی شده و ابزار تحلیل، نظریۀ بازتاب در جامعه‌شناسی هنر است. بنا بر یافته‌های تحقیق، همان‌طور که زنان در عهد ایلخانی از جایگاه و منزلت استثنایی در تاریخ ایران برخوردارند، به گونه‌ای که این دوران را عصر برابری مرد و زن می‌دانند، زنان در نگاره‌ها نیز به صورت چشمگیر و متمایزی دیده می‌شوند. این حضور در صحنه‌هایی با مضامین درباری پررنگ‌تر است و نوع حضور زنان در نگاره‌ها با نحوۀ زندگی ایشان منطبق است. بدین‌ترتیب، بار دیگر مشخص می‌شود که اثر هنری به‌منزلۀ فرآورده‌ای اجتماعی ارزش‌ها و باورهای زمان را با خود همراه دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رویکرد بازتاب؛ زن در نگاره؛ شاهنامة بزرگ مغولی؛ عهد ایلخانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Women of great Mongolian Shahnameh: An analysis of the role and position of women in great Mongolian Shahnameh using reflection approach | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Elahe Shahrad | ||
| ssistant Professor, Payam Noor University, Faculty of Art and Architecture, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| With the advent of Ilkhan (Mongols) in Iran, the art of illustrating book was officially formed and, from this period onward, this art prospered. Great Mongolian shahnameh, the painting masterpiece of Ilkhanid era, was illustrated in Tabriz as the first courtly illustrated edition during the time of Abu Sae'd Bahadorkhan; gradually afterward, other illustrated editions of Shahnaneh came into being. The purpose of this paper is to identify the social dimension of the great Shahnameh, and in particular the role and place of women in the pictures. The Author, using sociological approach, seeks to explore how art has reflected society. According to different adventures of this Shahname, 58 pictures of Shahnameh have remained that are scattered in museums and collections around the world. In this regard, 52 pictures of this Shahnameh are analyzed by analytic-descriptive method. Analysis tool is reflection theory in sociology of art. According to findings of the research, as women in Il Khanid era have special position and standing in the history of Iran, such that this era is known for equality of men and women, women are seen impressively and distinctively in pictures as well. These appearances in scenes with courtly themes are highlighted and the way of women's appearance in pictures is consistent with their life style. Thus, once again it's clear that the art works as a product of social values and beliefs are associated with their time. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Great Mongolian Shahnameh, Il Khanid Era, reflection approach, woman in painting | ||
| مراجع | ||
|
[1] آژند، یعقوب (1388). «تعامل فرهنگ‌های ایرانی، اسلامی، و ترکی در شیراز (سدة هشتم و نهم قمری)»، تاریخ ایران، ش 5/60، ص1ـ15. [2] آشپولر،برتولد (1365). تاریخ مغول در ایران، ترجمۀ محمود میرآفتاب، تهران: علمی فرهنگی. [3] ابن بطوطه (1337). سفرنامه، ترجمۀ محمد‌علی موحد، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. [4] القاشانی، ابوالقاسم عبداللّه بن محمد (1348). تاریخ اولجایتو، به اهتمام مهین همبلی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. [5] بلر، شیلا؛ جاناتان، ام. بلوم (1381). هنر و معماری اسلامی (2)، ترجمۀ اردشیراشراقی، تهران: سروش. [6] بیانی،شیرین (1352). زن در ایران عصر مغول، تهران: دانشگاه تهران. [7] تسف، ولادیمیر (1365). نظام اجتماعی مغول (فئودالیسم خانه‌به‌دوشی)، ترجمۀ شیرین بیانی، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب. [8] جوینی، عطاملک محمد (1378). تاریخ جهانگشای جوینی،ترجمۀ منصور ثروت، تهران: امیرکبیر. [9] حسینی، محمود (1389). شاهنامة بزرگ مغولی (دموت)،تهران: عطار. [10] حیدری باباکمال، یدالله؛ بهرامی نهادفر، مرتضی؛ شکری، طاهره؛ اسکندری، نصیر (1391). «بررسی و مطالعۀ جایگاه زنان و خاتون‌ها در عصر مغول با استناد به شواهد تاریخی و داده‌های باستان‌شناسی»، زن در فرهنگ و هنر، ش4، ص39ـ58. [11] راودراد، اعظم (1386). جامعه‌شناسی اثر هنری، پژوهشنامۀ فرهنگستان هنر، ش2، ص66ـ91. [12] شیرازی، فضل‌الله بن عبدالله (1362). وصاف الحضره، به اهتمام عبدالمحمد آیتی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران. [13] کارپن، پلان (1363). سفرنامۀ پلان کارپن، ترجمۀ ولی‌الله شادان، تهران: فرهنگسرای یساولی. [14] کن‌بای، شیلا (1381). نقاشی ایرانی، ترجمۀ مهدی حسینی، تهران: دانشگاه هنر. [15] مرتضوی، منوچهر (1358). مسائل عصـر ایلخانان، تهران: تاریخ و فرهنگ ایران. [16] مستوفی قزوینی، حمدالله بن ابی بکر بن احمدبن نصر (1339). تاریخ گزیده، به کوشش عبد‌الحسین نوائی، تهران: امیرکبیر. [17] ملک‌زاده، الهام (1387). «وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی زنان در دورۀ مغول و ایلخانی»، مسکویه، ش4، ص167ـ207. [18] ناشناخته (1350). تاریخ سری مغولان، ترجمۀ، شیرین بیانی، تهران: دانشگاه تهران. [19] نخجوانی، محمدبن‌هندوشاه (1964). دستور الکتاب فی تعیین‌المراتب، به سعی و اهتمام عبدالکریم علی‌اوغلی علی‌زاده، مسکو. [20] هال، مری (1380). امپراتوری مغول، ترجمۀ نادر میر سعیدی، تهران: ققنوس. [21] همدانی، رشیدالدین فضل‌الله (1373). جامع‌التواریخ، به تصحیح و تحشیۀ برزین، تهران: فرهنگستان علوم. [22] Alexander,D.Victoria (2003). Sociology of The Arts, Melborn& Berlin, Blackwell publishing [23] Sims,E (2002). Persian Painting and Its sourse,Yale university press, New Haven [24] Komaroff,linda,Carboni, Stefano (2002). The Legacy of Genghiz khan, The metropolitan museum of art, New york, Yale university press, New Haven and London
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,398 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,218 |
||