
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,760 |
تعداد مقالات | 72,809 |
تعداد مشاهده مقاله | 131,596,783 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,396,027 |
اثرات گسترش فضای سبز بر الگوی جزیرۀ گرمایی شهری (مطالعۀ موردی: بوستان ولایت) | ||
پژوهشهای جغرافیای برنامهریزی شهری | ||
مقاله 7، دوره 3، شماره 1، فروردین 1394، صفحه 85-99 اصل مقاله (1.85 M) | ||
نوع مقاله: پژوهشی - کاربردی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jurbangeo.2015.54441 | ||
نویسندگان | ||
مجتبی مهدیان ماهفروزی1؛ علی اکبر شمسی پور* 2؛ قاسم عزیزی3 | ||
1دانشجوی دکتری آبوهواشناسی سینوپتیک، دانشگاه تهران | ||
2استادیار آبوهواشناسی، دانشگاه تهران | ||
3دانشیار آبوهواشناسی، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
جمعیت شهرنشین زیاد، الگوی شهرسازی نامنظم، سرانۀ فضای سبز نامناسب و توزیع ناهمگن فضای سبز در شهر تهران سبب افزایش شدت و چندهستهای شدن جزیرۀ گرمایی شده است. یکی از هستههای مذکور بر فراز بوستان ولایت قرار دارد. با توجه به افزایش فضای سبز در بوستان ولایت طی سالهای اخیر و ارتباط بین شدت جزیرۀ گرمایی با فضای سبز، در این پژوهش آثار افزایش فضای سبز بر الگوی جزیرۀ گرمایی در این منطقه بررسی میشود. در راستای هدف مذکور، با استفاده از تصاویر ماهوارۀ گوگل و سنجندههای TM و OLI-TIRS به دلیل در دسترس بودن تصاویر، قدرت تفکیک مکانی مناسب که انطباقپذیری مناسبی را با مدل نشان میداد و سهولت کار با آنها، تغییرات کاربری اراضی و افزایش فضای سبز در بوستان ولایت با استفاده از نرمافزار ENVI 4.7 بررسی شد و نتایج آن به عنوان ورودی به مدل اقلیمی خردمقیاس Envi-met با قدرت تفکیک مکانی 20 متر برای منطقه به ابعاد 4/3 کیلومتر در 6/2 کیلومتر وارد شد. شبیهسازی بهصورت ساعتی انجام گرفت که نتایج آن در این پژوهش با فواصل زمانی شش ساعته به نمایش گذاشته شد. نتایج حاکی از همبستگی معنادار و قوی خروجی مدل با دادههای ایستگاه آلودگیسنجی میدان بهمن بود. همچنین محدودۀ مرکزی بوستان ولایت که پوشش خاک دارد، در اغلب اوقات یک هستۀ سرمایی در این منطقه ایجاد میکند. همچنین، ساختمانهای نسبتاً مرتفع در اطراف بوستان ولایت مانع از نفوذ زبانۀ هوای خنک پهنۀ بوستان به اطراف میشود. اثر افزایش فضای سبز بر الگوی جزیرۀ گرمایی در بوستان ولایت با افزایش تفاوتهای دمایی بین سطوح مختلف در فصل گرم و کاهش تفاوتهای دمایی روزانه بین سطوح در دورۀ سرد دیده میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
بوستان ولایت؛ جزیرۀ گرمایی شهری؛ فضای سبز؛ مدلسازی خردمقیاس | ||
مراجع | ||
آخوندزاده، مهدی؛ سراجیان، محمدرضا؛ (1386). کاربرد تصاویر ماهوارهای ASTER-TERRA در نمایش جزایر گرمایی در مناطق شهری، دومین همایش سالانۀ مقابله با سوانح طبیعی، دانشکدۀ فنی دانشگاه تهران. امیری، رضا؛ علیمحمدی، عباس؛ علویپناه، سیدکاظم؛ (1386). مطالعة تغییرپذیری فضایی ـ زمانی حرارت در ارتباط با کاربری - پوشش زمین در منطقة شهری تبریز با استفاده از دادههای لندست ETM+ و TM حرارتی و انعکاسی، محیطشناسی، سال سیوسوم، شمارة 43، پاییز 1386، صص 107 تا 120. رمضانی، بهمن؛ دختمحمد، سید مریم؛ (1389). شناخت محدودۀ مکانی تشکیل جزیرۀ گرمایی در شهر رشت، مجلۀ پژوهش و برنامهریزی شهری، سال اول، شمارۀ اول، صص 64-49. رنجبر سعادتآبادی، عباس؛ آزادی، مجید؛ علی اکبری بیدختی، عباسعلی؛ صادقی حسینی، سیدعلیرضا؛ (1384). مطالعة موردی جزیرة گرمایی تهران و شبیهسازی عددی آن، مجلۀ فیزیک زمین و فضا، جلد 31، شمارة 1، صص 63 تا 78. رنجبر سعادت آبادی، عباس؛ اکبری بیدختی، عباسعلی؛ صادقی حسینی، سیدعلیرضا؛ (1384). آثار جزیرۀ گرمایی و شهرنشینی روی وضع هوا و اقلیم محلی در کلانشهر تهران بر اساس دادههای مهرآباد و ورامین، مجلۀ محیطشناسی، شمارة 39، صص 59 تا 84. رنگزن، کاظم؛ فیروزی، محمدعلی؛ تقیزاده، ایوب؛ مهدیزاده، رامین؛ (1390). بررسی و تحلیل نقش کاربری اراضی در شکلگیری جزایر گرمایی با استفاده از R.S و GIS، نمونۀ موردی شهر اهواز، اولین سمینار ملی کاربرد GIS در برنامهریزی اقتصادی، اجتماعی و شهری، دانشگاه شهید چمران، اهواز. شرافتی، شهاب؛ (1391). بررسی روند تغییرات مکانی- زمانی جزیرۀ گرمایی شهر تهران با استفاده از تصاویر ماهوارهای، پایاننامۀ کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکدۀ فنی دانشگاه تهران. شکیبا، علیرضا؛ ضیائیان فیروزآبادی، پرویز؛ عاشورلو، داود؛ نامداری، سودابه؛ (1388). تحلیل رابطۀ کاربری و پوشش اراضی و جزایر گرمایی شهر تهران با استفاده از دادههای +ETM، سنجش از دور و GIS ایران، سال اول، بهار 1388، شمارۀ 1، 56-39. شمسیپور، علیاکبر؛ مهدیان ماهفروزی، مجتبی؛ حسینپور، زینب؛ (1391). واکاوی تغییرات مکانی هستۀ جزیرۀ گرمایی شهر تهران، پژوهشهای جغرافیایی، سال 44، شمارۀ 3، پیاپی 81، صص 146-127. شمسیپور، علیاکبر؛ مهدیان ماهفروزی، مجتبی؛ اخوان، هانیه؛ حسینپور، زینب؛ (1391). واکاوی رفتار روزانۀ جزیرۀ گرمایی شهر تهران، محیطشناسی، سال 38، شمارۀ 4، صص 45-56. عبداللهی، جلال؛ محمد چراغی، سید علی؛ رحیمیان، محمدحسن؛ (1387). مقایسة آثار زیستمحیطی تغییر کاربری اراضی بر تغییر پوشش گیاهی و دمای سطحی در مناطق شهری و غیرشهری با بهکارگیری سنجش از دور، محیطشناسی، سال سی و چهارم، شمارۀ ٤٥، بهار ٨٧، صص ۹۶- 85. عزیزی، قاسم؛ شمسیپور، علیاکبر؛ مهدیان ماهفروزی، مجتبی؛ میری، مرتضی؛ (1392). تأثیرپذیری شدت جزیرۀ گرمایی شهری تهران از الگوهای همدیدی، محیطشناسی، سال 39، شمارۀ 4، صص 55-66. عزیزی، قاسم؛ (1384). تغییر اقلیم، انتشارات قومس، تهران. غضنفری مقدم، محمدصادق؛ علیزاده، امین؛ ناصری مقدم، مهیار؛ فرید حسینی، علیرضا؛ (1389). بررسی اثر جزیرۀ گرمایی شهری بر روند تغییرات ریزشهای جوی مشهد، نشریۀ آب و خاک، جلد 24، شمارۀ 2، خرداد و تیر، صص 366-359. مرادزاده، محمد؛ (1378). شبیهسازی فیزیکی جزیرۀ گرمایی و الگوی دمای تهران، پایاننامۀ کارشناسی ارشد هواشناسی، مؤسسۀ ژئوفیزیک، دانشگاه تهران. معتمدی، مینا؛ (1382). مطالعۀ اثر متقابل گردشهای محلی ( کوهستانی) و پدیدۀ جزیرۀ گرمایی در تهران، پایاننامۀ کارشناسی ارشد هواشناسی، مؤسسۀ ژئوفیزیک، دانشگاه تهران. معروفنژاد، عباس؛ (1390). تأثیر کاربریهای شهری در ایجاد جزایر گرمایی (مطالعۀ تحتی: شهر اهواز)، فصلنامۀ جغرافیایی آمایش محیط، شمارۀ 14، صص 90- 65. ملکپور، پیمان؛ طالعی، محمد؛ (1389). بررسی تغییرات درجۀ حرارت سطح و پوشش کاربری زمین شهری با استفاده از دادههای سنجنده ETM+، سنجش از دور و GIS ایران، سال دوم، شمارۀ سوم، صص 102-89. -----------؛ (1390). مدلسازی و ارتباط کاربری- پوشش اراضی و حرارت سطح زمین با استفاده از دادههای سنجنده ASTER، محیطشناسی، سال سی و هفت، شمارۀ 58، تابستان 90، صص 42- 29. - Akbari, H., Rose L. S., 2008, Urban surfaces and heat island mitigation potentials, Journal of the Human-Environmental System, 11: 85-101.
- Arbabi A., Arzjani Z, Khaledi Sh., Sabri M., 2010, Tehran Megacity analyzed using Population and Climate change, IJBSM 1(1), 13-16.
- Arbabi A., Yousefi A., 2010, a Survey on climatological elements (temperature, precipitation and relative humidity) impact on climatological changes in big city of Tehran and formation of heat islands in the last two decades, The 1 st International Applied Geological Congress, Department of Geology, Islamic Azad University - Mashad Branch, Iran, 26-28 April 2010.
- Karlessi T., Santamouris M., Synnefa A., Assimakopoulos D., Didaskalopoulos P., Apostolakis K., 2010, Development and testing of PCM doped cool colored coatings to mitigate urban heat island and cool buildings, Building and Environment, Pp 1-10.
- Mahdeloei S., Hamidi Farahani F., Shakori M.J., 2012, The role of roof gardens in saving energy and reducing the heat island phenomenon, Annals of Biological Research, 3 (4):1704-1707.
- Malakooti, H., 2010, Meteorology and air-quality in a mega-city: application to Tehran, Iran, PhD Dissertation of École des Ponts ParisTech, Universite Paris Est.
- Mousavi-Baygi, Ashraf M., Miyanabady A., 2010, The Investigation of Tehran’s Heat Island by using the Surface Ozone and Temperature Data, International Journal of Applied Environmental Sciences, Vol. 5, No. 2, pp. 189–200.
- Oberndorfer E., Lundholm J., Bass B., Coffman R.R., Doshi H., Dunnett N., Gaffin S., Kohler M., Liu K.K.Y., Rowe B., 2007, Green Roofs as Urban Ecosystems: Ecological Structures, Functions, and Services, BioScience, 57(10): 823-833.
- Onishi, A., Cao X., Ito T., Shi F., Imura H., 2010, Evaluating the potential for urban heat-island mitigation by greening parking lots, Urban Forestry & Urban Greening, pp. 1-10.
- Pompeii W.C., Hawkins T.W., 2011, Assessing the Impact of Green Roofs on Urban Heat Island Mitigation: A Hardware Scale Modeling Approach, the Geographical Bulletin 52: 52-61.
- Rosenfeld A.H., Akbari H., Romm J.J., Pomerantz M., 1998, Cool communities: strategies for heat island.
-Savio, P., and Team, 2006, Mitigating New York City’s Heat Island with Urban Forestry, Living Roofs, and Light Surfaces, New York City Regional Heat Island Initiative Final Report, New York State Energy
- Shahmohamadi P., Cubasch U., Sodoudi S., Che-Ani A.I., 2012, Mitigating Urban Heat Island Effects in Tehran Metropolitan Area, Chapter 11 of the book: Air Pollution – A Comprehensive Perspective.
- Smith, C., Levermore, G., 2008, Designing urban spaces and buildings to improve sustainability and quality of life in a warmer world, Energy Policy, 36: 4558–4562.
- Solecki W.D., Rosenzweig C., Pope G., Parshall L., Wiencke M., 2008, The Current and Future Urban Heat Island Effect and Potential Mitigation Strategies in the Greater Newark, New Jersey Region, United States Department of Energy (DOE).
- Suomi, J., Käyhkö J., 2010, The impact of environmental factors on urban temperature variability in the coastal city of Turku, SW Finland, International Journal of Climatology, DOI: 10.1002/joc.2277.
- Synnefa, A., Karlessi T., Gaitani N., Santamouris M., Assimakopoulos D.N., Papakatsikas C., 2011, Experimental testing of cool colored thin layer asphalt and estimation of its potential to improve the urban microclimate, Building and Environment, 46: 38-44.
- Yamamato, Y., 2006, Measures to Mitigate Urban Heat Islands, Quarterly Review, vol.18.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,640 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,434 |