پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,225 |
| تعداد مقالات | 67,685 |
| تعداد مشاهده مقاله | 114,941,343 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,610,740 |
بررسی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی با استفاده از شاخص‌های خشکسالی در حوزه آبخیز قره‌سو | ||
| فیزیک زمین و فضا | ||
| مقاله 14، دوره 42، شماره 1، خرداد 1395، صفحه 159-170 اصل مقاله (1.31 M) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jesphys.2016.54241 | ||
| نویسندگان | ||
| مهشید کریمی* 1؛ کاکا شاهدی2؛ خه بات خسروی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران | ||
| 2استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری | ||
| 3دانشجوی دکتری آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری | ||
| چکیده | ||
| یکی از مهمترین مشکلاتی که بشر به خصوص در سال‌های اخیر با آن مواجه شده است، بحران آب و وقوع خشکسالی می باشد و به همین دلیل بررسی وضعیت خشکسالی در مدیریت بهینه منابع آب حائز اهمیت خواهد بود. هدف از این تحقیق، مطالعه و بررسی شدت، تداوم و فراوانی خشکسالی های هواشناسی و هیدرولوژیک و همچنین تعیین تأخیر زمانی احتمالی بین وقوع این دو نوع خشکسالی در حوزه آبخیز قره سو، استان کرمانشاه می باشد. برای این منظور، از آمار پنج ایستگاه باران سنجی، پنج ایستگاه هیدرومتری و 20 چاه پیزومتری موجود در حوضه و چهار شاخص خشکسالی RAI، SIAP، SDI و SWI جهت ارزیابی و تحلیل خشکسالی استفاده گردید. در نهایت نقشه های پهنه بندی -خشکسالی در سال 86-87 با روش کریجینگ معمولی در محیط ArcGIS ترسیم شد. نتایج نشان داد شدت خشکسالی از سال 1378 به تدریج افزایش یافته است که شدیدترین خشکسالی طبق مقادیر بدست آمده از هر یک از شاخص های خشکسالی در سال 1386 و طولانی ترین خشکسالی طی سال های 1386 تا 1391رخ داده است. همچنین نتایج نشان داد که در سال های اخیر خشکسالی هیدرولوژیک با یک تأخیر زمانی یک تا دو ساله نسبت به خشکسالی هواشناسی رخ داده است. براساس نتایج خشکسالی هیدرولوژیک جریان های سطحی در طبقه متوسط و خشکسالی هیدرولوژیک منابع آب زیرزمینی در شمال شرقی و جنوب غربی حوضه و تا حدی بخش های مرکزی در طبقه خیلی شدید قرار گرفته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خشکسالی؛ پهنه بندی؛ کریجینگ؛ حوزه آبخیز قره سو | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigation of meteorological and Hydrological Drought using Drought Indices in Qarehsou river basin | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahshid Karimi1؛ | ||
| چکیده [English] | ||
| Water crisis and drought are among the most important issues to which the human has been faced particularly in the recent years; hence, investigation of drought is so important in optimal water management. Drought has been known as an environmental phenomenon which is inseparable from climate changes which can occur in any geographical region. Various definitions have been presented since yet. By a general definition, drought includes abnormal shortage of precipitation in a long-term period so that, it causes soil moisture shortage and reduced current waters; therefore, human activities and natural life of plants are disturbed. Qarehsou watershed is among the places which are affected by drought issue. Considering the major role of this watershed on water supply of Kermanshah Province as well as recreational value of Qarehsou River; the occurred droughts can cause economic challenges and ultimately, social crisis in the region. The objective of the present study is to determine meteorological and hydrological wet and drought periods and investigating the relationship between them of which the results can be used for more appropriate water resources management in Qarehsou watershed. In the present study, the statistics of five rain-gauge stations, five hydrometric and 20 piezometric wells existing in the watershed were used for drought analysis. Drought indices RAI and SIAP were used to extract meteorological drought periods and also the indices SDI and SWI were used to analyze hydrological drought. According to the obtained amounts by each drought indices, the severest drought has occurred in 2007; hence, the hydrological and meteorological drought zoning maps of the year 2007-2008 were drawn. The results showed that, the drought severity has been increased gradually since 1999 and the severest drought was in 2007 and the most durable one has occurred during 2007 to 2012.The results indicated that, hydrological drought has been occurred since the cropping season 2007-2008 with one-year delay relative to meteorological drought. Also during the recent years, one or two years of delay has been observed between the occurrence of hydrological drought of underground waters and meteorological drought. The results demonstrated that, based on the index RAI, the maximum frequency was related to the stations Mahidasht, Pol Kohneh and Ravansar by 27% at a very severe drought class. Also based on the index SIAP, the maximum frequency was related to the station Doabmerk by 23% at a moderate drought class. Based on the index SDI, the maximum frequency was in the station Sarasiab by 45% at a moderate drought class and finally, based on the index SWI, the maximum frequency was related to the piezometric wells of Hashilan, QarehTapeh and Kahriz by 45% at a moderate drought class. Zoning maps of meteorological drought showed that, meteorological drought has occurred in all the region. According to the zoning map of hydrological drought, hydrological drought of the surface flows is at a moderate class throughout the watershed while, hydrological drought of the underground water resources at the north east and south west and somewhat central parts of the watershed is at a very severe class. Generally, results of the present study indicated that, duration and severity of the droughts and particularly hydrological drought are considerable during the recent years in QarehSou watershed. Hence, results of the present study can be useful for optimal management of water resources and water demand and supply planning, as well as the managers, lanners and experts who can be enabled to provide required strategies and practical solutions. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Drought, zoning, Kriging, Qarehsou river basin | ||
| مراجع | ||
|
اسلامیان، س.س.، قاسمی، م. و سلطانی گرد فرامرزی، س.، 1391، محاسبه و ناحیه‌بندی شاخص‌های جریان کم و تعیین دوره‌های خشکسالی هیدرولوژیک (مطالعه موردی: حوضه آبخیز کرخه)، م. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، علوم آب و خاک، 59، 1-14. امیدوار، ک.، ابراهیمی، ر. و راستی، ف.، 1393، ارزیابی برخی روش‌های زمین آمار در پهنه‌بندی شدت خشکسالی (مطالعة موردی مناطق شمالغرب و مرکزی ایران)، فصلنامة علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب، 17، 30-43. برنا، ر.، عظیمی، ف. و سعیدی دهکی، ن.، 1389، مقایسۀ شاخص‌های SIAP، PN، RAI در بررسی خشکسالی استان خوزستان با تأکید بر ایستگاه‌های آبادان و دزفول، فصلنامة جغرافیای طبیعی. 3، 77-88. حمیدیان‌پور، م.، سلیقه، م. و فلاح قالهری، غ. ع.، خزایی، م. ر.، تلوری، ع. ا. و جباری، ا.، 1382، تحلیل توزیع فراوانی خشکسالی هیدرولوژیک (مطالعة موردی: حوضة رودخانه قره‌سو)، م. جغرافیا و توسعه، 2، 45-56. رحیمی، د.، موحدی، س. و برقی، ح.، 1388، بررسی شدت خشکسالی با شاخص نرمال بارش (مطالعة موردی استان سیستان و بلوچستان)، م. جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، 4، 43-56. شایق، ا. و سلطانی، س.، 1390، مقایسة شاخص‌های خشکسالی هواشناسی در استان یزد، م. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، علوم آب و خاک، 57، 231-249. شعبانی، م.، 1388، ارزیابی کاربرد روش‌های زمین‌آمار در پهنه‌بندی شدت‌های خشکسالی استان فارس، م. مهندسی آب، 2، 31-36 . قمقامی، م. و بذرافشان، ج.، 1391، پیش‌آگاهی وضعیت خشکسالی هواشناسی در گسترۀ ایران با استفاده از مدل زنجیرة مارکوف، م. حفاظت منابع آب و خاک، 3، 2-12. مرادی، ح.، سپهوند، ع. و خزایی، م.، 1388، ارزیابی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک با استفاده از شاخص SPI اصلاح شده و SDI (مطالعه موردی: حوزه شهرخرم آباد)، پنجمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، کرج، انجمن آبخیزداری ایران، 116. مرید، س. و پایمزد، ش.، 1386، مقایسه روش‌های هیدرولوژیکی و هواشناسی جهت پایش روزانة خشکسالی (مطالعه موردی دوره خشکسالی 1387 لغایت 1380 استان تهران)، م. علوم و فنون کشاورزی و منابع‌طبیعی، 42، 325-333. مفیدی‌پور، ن.، بردی‌شیخ، و.، اونق، م. و سعدالدین، ا.، 1391، بررسی رابطه خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در حوضة آبخیز اترک، پژوهشنامه مدیریت حوضة آبخیز، 5، 16-26. ملکی نژاد، ح. و سلیمانی مطلق، م.، 1390، بررسی شدت خشکسالی‌های هواشناسی و هیدرولوژیک در حوضة چغلوندی، م. پژوهش آب ایران، 9، 61-72. میرموسوی، س. ح. و میریان، م.، 1390، کاربرد روش‌های زمین آمار در مطالعات توزیع مکانی بارش (مطالعة موردی: استان کرمان)، نشریة علمی-پژوهشی جعرافیا و برنامه‌ریزی (دانشگاه تبریز)، 38، 153-178. هادی‌زاده ارغندی، م.، 1390، پیش‌بینی و تحلیل فراوانی خشکسالی تحت تأثیر تغییر اقلیم در خراسان جنوبی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مهندسی منابع آب، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه بیرجند، 184. Akhtari, R., Morid, S., Mahdian, M. H. and Smakhtin, V., 2014, Assessment of areal interpolation methods for spatial analysis of SPI and EDI drought indices, International Journal of Climatology, 29, 135-125.
Bazrafshan, J. and Khalili A., 2013, Spatial analysis of meteorological drought in Iran from 1965 to 2003, DESERT, 18, 63-71.
Byzedi, M., Siosemardeh, M., Rahimi, A. and Mohammadi, K., 2012, Analysis of hydrological drought on Kurdistan Province, Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 6, 255-259.
Bhuiyan, C., 2004, Various drought indices for monitoring drought condition in Aravalli terrain of India, In: Proceedings of the XXth ISPRS Conference, Int. Soc, Photogram, Remote Sens. Istanbul,1-6.
Edossa, D. C., Babel, M. S. and Gupta, A. D., 2010, Drought analysis in the Awash River basin, Ethiopia, Water Resource Manage, 24, 1441-1460.
Ezzine, H., Bouziane, A. and Quasar, D., 2014, Seasonal comparisons of meteorological and agricultural drought indexes in morocco using open short time series data, Journal of Applied Earth Observation and Geo Information, 26, 36-48.
Gibbs, W. J. and Maher, J. V., 1967, Rainfall deciles as drought indicators, Bureau of Meteorology Bulletin, Commonwealth of Australia: Melbourne, 48, 37-48.
McKee, T. B., Doesken, N. J. and Kleist, J., 1993, The relationship of drought frequency and duration to time scales, in Proceeding of the 8th Conference on Applied Climatology, 17–22 January Anaheim: California.
Palmer, W. C., 1965, Meteorological drought, Research paper, US Department of Commerce, Weather Bureau, Washington, DC, 45, 1-65.
Sivandi, A. and Gharehdaghi, H., 2014, Performance evaluation of some meteorological drought indices in south of Khuzestan province and zoning IT using geographic information system (GIS), Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, 4 , 730-738.
Soleimani Sardou, F. and Bahremand, A., 2013, Hydrological drought analysis using SDI index in Halilrud basin of Iran, The International Journal of Environmental Resources Research. 3, 280-288.
Zarei, R., Sarajian, M. and Bazgeer, S., 2013, Monitoring meteorological drought in Iran using remote sensing and drought indices, DESERT, 18, 89-97.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,100 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,227 |
||