تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,097,537 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,205,222 |
تعیین میزان نفوذ عمقی رسوب در عرصههای پخش سیلاب مطالعة موردی: ایستگاه پخش سیلاب گچساران | ||
نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری | ||
مقاله 2، دوره 68، شماره 1، خرداد 1394، صفحه 15-24 اصل مقاله (780.07 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrwm.2015.53872 | ||
نویسندگان | ||
محسن پادیاب* 1؛ سادات فیض نیا2؛ حسن احمدی3؛ اردشیر شفیعی4 | ||
1دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران | ||
2استاد دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تهران | ||
3استاد گروه آبخیزداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران | ||
4عضو هیئتعلمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد | ||
چکیده | ||
ارزیابی تغییرات منابع خاکی و آبی ناشی از اجرای عملیات پخش سیلاب برای تعیین برآیند مثبت یا منفی اثرگذاری آن امری ضروری است. مهمترین مؤلفة تأثیرگذار در عملکرد سیستمهای پخش سیلاب میزان رسوب ورودی به کانالهای آبرسان گسترشی و نهشتهشدن آن در سطح و تجمع در عمق عرصة پخش است که میتواند خصوصیات فیزیکی و شیمیایی عرصه را تغییر دهد. در واقع، با مشخصکردن عمق نفوذ رسوبات، به عمق تأثیرگذاری پخش سیلاب بر ویژگیهای خاک خواهیم رسید. به منظور تعیین اثر گسترش سیل بر میزان نفوذ رسوب به عمق عرصة پخش سیلاب گچساران از اعماق 0 ـ 15، 15 ـ 30، 30 ـ 45، و ۴۵ ـ ۶۰ سانتیمتری از سطح خاک عرصههای پخش و شاهد نمونهبرداری شد. کلیة نمونهها با استفاده از روش الک خشک و هیدرومتری دانهبندی شد. درصد دانههای رسوب با اندازة کمتر از دو میلیمتر با آزمون دانکن و t مستقل برای 80 نمونة برداشتشده از نظر آماری بررسی شد. نتایج نشان داد ورود رسوبات به صورت عمقی در پروفیلهای حفرشده تا عمق سوم به طور مؤثر و کاملاً مشخص نمایان است و میتواند در خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک تأثیرگذار باشد و از این عمق به بعد تأثیر پخش سیلاب ناچیز میشود. مهمترین ویژگیای که از سطح به عمق نوارهای پخش تغییر خواهد کرد نفوذپذیری هر یک از لایههای مورد مطالعه است؛ به طوری که با افزایش ذرات ریز نفوذی در عمق و مسدودشدن خلل و فرج لایههای خاک به اصطلاح کور میشود و نفوذپذیری به شدت کاهش مییابد؛ این حالت در سطح نوارهای پخش چشمگیرتر است و حتی پس از نهشتهشدن رسوبات در سطح (عمق 0 ـ 15 سانتیمتری) لایهای سلهبسته و سفالی ایجاد میشود و از نفوذ ذرات و حتی آب به عمق جلوگیری میکند. با تعیین میزان رسوب نهشتهشده در سطح نوارهای پخش و همچنین میزان نفوذ عمقی آن میتوان برای بهبود کارایی و نگهداری آسانتر سیستمهای پخش سیلاب یا حتی عدم استفاده از این روش به صورت عملی و مؤثر تصمیمگیری کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
پخش سیلاب؛ دانهبندی؛ گچساران؛ نفوذپذیری؛ نفوذ رسوب | ||
مراجع | ||
[1] Barkhordari, J., Shabankareh, K., Mehrjerdi, M.Z. and Khalkhali, M. (2009). Study of water spreading effects on quantitative and qualitative changes of pastural cover: A case study in station of Sarchahan water spreading (Hormozgan province), Watershed Management Researches (Pajouhesh & Sazandegi), 82, 65-72 (In Persian).
[2] Blott, S.J. and Pye, K. (2001). Gradistat: A Grain size distribution and statistics package for the analysis of unconsolidated sediment, Earth Surface Processes and Landforms, 26, 1237-1248.
[3] Boroomandnasab, S., Charkhabi, H. and Pirani, A. (2005). Floodwater effect on infiltration rate of a floodwater spreading system in Moosian, 3rd International SWAT Conference, Zurich, Switzerland, July 13-15.
[4] Branson, F.A. (1956). Range forage production changes on a Water Spreader in southeastern Montana, Range Management, 9, 187-191.
[5] Dougherty W.J., Fleming, N.K., Cox, J.W. and Chittleborough, D.J. (2004). Phosphorus transfer in surface runoff from intensive pasture systems a various Scales: A Review, Journal of Environmental Quality, 33, 1-16.
[6] Fathinasab, H. (2000). Investigation of the effect water turbidity on permeability of soil in the floodwater spreading systems, M.Sc. thesis. University of Tarbiat Modares, 130 pp.
[7] Feiznia, S. (2008). Applied Sedimentology with emphasis on Soil Erosion & Sediment Production, Gorgan University of Agricultural Sciences And Natural Resources press, 356 p.
[8] Funseca, R.M.F. (2003). Dam reservoir sediments as fertilizers and artificial soils, case studies from Portugal and Brazil, Proceedings of International Symposium of the Kanazawa University, Japan, pp. 55-62.
[9] Gazavi, G.R. and Vali, A.A. (2002). Evaluation of the effects of flood spreading on some physical and chemical characteristics of soil, Agriculture Science and Natural Resources, 9(3), 17-27 (In Persian).
[10] Ghasemi, A., Hydari, H., Fakhri, F., Azadfar, D. and Sadeghi, S.M. (2009). Evaluation of the effect of flood spreading on some arid zone plants species with respect to the physico-chemical properties of desert soils (A case study, Bushehr province), Iranian journal of Range and Desert Reseach, 16(3), 362-374 (In Persian).
[11] Hawker, P. (2000). World commission on dams, A review of the role of dams and flood management, Burderop Park Swindon Wiltshire Press, USA, 561-574.
[12] Kadkhodapoor, M.A. and Mirjalili, A. (2009). The investigation on flood water spreading effects on the changes of soil fertility in flood water spreading station Herat Yazd, Watershed Management Researches (Pajouhesh & Sazandegi), 82, 12-20.
[13] Kamali, K., Arab-khedri, M., Esfandiari, M. and Zarinkafsh, M. (2005). An Investigation of the Effect of Source Area Lithology on Infiltration Rates of Alluvial Deposits, Iranian Journal of Natural Resources, 58(2), 288-299.
[14] Kia Heiraty, J., Khademi, H., Eslamian, S.S. and Charkhabi, A.S. (2002). Role of deposited sediments in changing physio-chemical properties of soil in the Mohghar floodwater spreading system, Agriculture Science and Natural Resources, 9(2), 27-40.
[15] Kowsar, S.A. (1996). An Introduction to Flood Mitigation and Optimization of Floodwater Utilization, Research Institute of Forests and Rangelands press, 522 p.
[16] Jordan, T.E., Whigham, D.F., Hofmockel, K.H. and Pittek, M.A. (2003). Nutrient and sediment removal by a restored wetland receiving Agricultural Runoff, Journal of Environmental Quality, 32, 1534-1547.
[17] Lotfollahzadeh, D., Zareh Mehrjerdi, M. and Kamali, K. (2007). Investigation the effects of floodwater spreading on some soil properties at Sarchahan station, Hormozgan province, Pajouhesh & Sazandegi, 76, 82-87.
[18] Langlois, J.L. and Mehuys, G.R. (2003). Intra-storm study of solute chemical composition of overland flow water in two agricultural fields, Journal of Environmental Quality, 32, 2301-2310.
[19] McDowell, R.W. and Sharpley, A.N. (2001). Approximating phosphorus release from soils to surface runoff and subsurface drainage, Journal of Environmental Quality, 30, 508-520.
[20] Mahdian, M.H., Hosseini Chegeni, E., Shariaty, M.H. and Khaksar, K. (2004). Investigating the effect of floodwater spreading on physic-chemical soil properties at Qoosheh station, Semnan province, Pajouhesh & Sazandegi, 61, 39-44 (In Persian).
[21] Mohammadnia, M. (1997). Infiltrate depth and variation clay minerals in the artificial recharge networks of Garbaygan Fasa aquifer, M.Sc. thesis. University of Shiraz, 185p.
[22] Naderi, A.A., Kowsar, S.A. and Sarafraz, A.A. (2000). Reclamation of a sandy desert through Floodwater Spreading: L Sediment-Induced changes in selected soil chemical and physical properties, Journal of Agriculture Science Technology, 2, 9-20.
[23] Sarreshtehdari, A. (2003). Impact assessment of flood spreading project on infiltation rate and soil fertility, Pajouhesh & Sazandegi, 62, 83-92.
[24] Sarreshtehdari, A. and Skidmore, A.K. (2005). Soil Properties Changing after Flood Spreading Project (Case study in Iran), ICID 21st European Regional Conference 2005,15-19May 2005, Frankfurt (Oder) and Slubice - Germany and Poland.
[25] Soil Conservation and Watershed Management Research Institute (2008). Floodwater spreading on the Aquifers and artificial recharge, Animal, cultivation and craft, 106, 21-22 (In Persian).
[26] Sokouti, R., Mahdian, M.H., Majidi, A., Mehdizadeh, M., Ahmadi, A., Mahdizadeh, M. and Khani, J. (2005). The study on the effect of Poldasht flood spreading scheme on the soil properties, West Azarbaaijan, Pajouhesh & Sazandegi, 67, 42-50 (In Persian). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,883 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 783 |