تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,095,716 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,202,214 |
اثر تلقیح بذر با ریزوبیوم و ریزوباکتریهای افزایشدهنده رشد گیاه (PGPR) بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود زراعی در شرایط فاریاب و دیم | ||
به زراعی کشاورزی | ||
مقاله 15، دوره 16، شماره 4، بهمن 1393، صفحه 957-972 اصل مقاله (688.7 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jci.2015.53589 | ||
نویسندگان | ||
وحیده خالق نژاد* 1؛ فرهاد جباری2 | ||
1دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران | ||
2استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران | ||
چکیده | ||
بهمنظور ارزیابی تأثیر تلقیح بذر با باکتریهای ریزوبیوم و ریزوباکتریهای تحریککنندة رشد گیاه (PGPR) بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود زراعی (Cicer arietinum L.) رقم ‘آرمان’، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1391 اجرا شد. در این آزمایش، سطوح آبیاری در دو سطح فاریاب (آبیاری مطلوب از سبز شدن تا رسیدن محصول) و دیم (عدم آبیاری در کل دورة رشد) در کرتهای اصلی؛ و سطوح کودی در هفت سطح (شاهد، مصرف 50 کیلوگرم کود اوره در موقع کاشت، تلقیح بذر با Mesorhizobiumciceri نژاد SWRI-3، تلقیح بذر با Mesorhizobiumciceri نژاد SWRI-17، تلقیح بذر با PGPR، تلقیح مشترک با نژاد ریزوبیومی (SWRI-3+SWRI-17) و تلقیح مشترک با PGPR+SWRI-3+SWRI-17) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان داد که شرایط دیم، موجب کاهش ارتفاع بوته، تعداد شاخههای فرعی، تعداد دانه در بوته، وزن صددانه، عملکرد دانه و زیستی و شاخص برداشت شد. در این تحقیق، استفاده از کودهای زیستی در هر دو شرایط فاریاب و دیم، بهدلیل تأثیر مثبت بر صفاتی نظیر ارتفاع بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صددانه، وزن غلاف در بوته و عملکرد زیستی، عملکرد دانة بیشتری را در مقایسه با تیمار شاهد کودی و مصرف کود نیتروژنة اوره تولید کرد. در ضمن، تلقیح مشترک بذر با تمام کودهای زیستی (PGPR+SWRI-3+SWRI-17) نسبت به تلقیح جداگانه موجب افزایش 18-36 درصدی عملکرد دانه در شرایط فاریاب و 34-50 درصدی در شرایط دیم شد | ||
کلیدواژهها | ||
تلقیح بذر؛ ریزوبیوم؛ عملکرد؛ کود زیستی؛ نخود | ||
مراجع | ||
1 . امیریده احمدی س، پارسا م، نظامی ا و گنجعلی ع (1389) تأثیر تنش خشکی در مراحل مختلف رشدی بر شاخصهای رشد نخود (Cicer arietinum L.) در شرایط گلخانه. پژوهشهای حبوبات ایران. 1(2): 69-84. 2. پارسا م و باقری ع ر (1387) حبوبات. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 3. صباحی ح، میرزایی ر، فرزانه س و مهدوی دامغانی ع (1389) کتاب جامع کودهای زیستی (ترجمه). انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. 4. محمدی م، مجنون حسینی ن، اسماعیلی ع، دشتکی م و محمدعلیپور ه (1390) بررسی تأثیر کاربرد سویههای همزیست ریزوبیومی و کود نیتروژن بر میزان کلروفیل برگ، عملکرد دانه و اجزای عملکرد در سه رقم لوبیا (Phaseolus vulgaris L.). علوم زراعی ایران. 42(3): 535-543. 5. محمدی غ ک، قاسمی گلعذانی ع، جوانشیر ب و مقدم ع (1385) تأثیر محدودیت آب بر عملکرد سه رقم نخود. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 10(2): 109-120. 6 . Acosta Gallegos JA and Shibata JK (1989) Effect of water stress on growth and yield of indeterminate dry-bean (Phaseolus vulgaris) cultivars. Field Crop Reaserch. 20: 81-93.
7 . Asgharzadeh A, SalehRastin N and Mohammadi M (1999) Investigation of potential of symbiosis nitrogen fixation of indigenous Mesorhizobium ciceri with two varieties of Cicer arietinum in Iran. Soil and Water. 12: 1-8.
8 . Auld DL, Crock JE and Kephart KD (1988) Planting date and temperature effect on germination, emergence and seed yield of chickpea. Agronomy. 80: 909-914.
9 . Bambara S and Ndakidemi PA (2009) Effects of Rhizobium inoculation, lime and molybdenum on photosynthesis and chlorophyll content of Phaseolus vulgaris L. African Journal of Microbiology Research. 3(11): 791-798.
10 . Cartieaux F, Thibaud MC, Zimmerli L, Lessard P and Sarrobert C (2003) Transcriptome analysis of Arabidopsis colonized by a plant growth promoting rhizobacteria reveals a general effect on disease resistans. Plant. 36: 177-188.
11 . Chabot R, Antoun H and Cescas MP (1993) Stimulation of the growth of maize and lettuce by inorganic phosphorus-solubilizing micro- organisms. Canadian Journal of Microbiology. 39: 941-947.
12 . Çiftçi V, Toay Y and Doan Y (2004) Determining relationships among yield and some yield components usig path coefficient analysis in chickpea (Cicer arietinum L.). Asian Journal of Plant Sciences. 3(5): 632-635.
13 . Cox WJ (1996) Whole-plant physiological and yield response to plant density. Agronomy. 88: 489-496.
14 . De Souza PI, Egli DB and Brucening WP (1997) Water stress during seed filling and leaf senescence in soybean. Agronomy. 89: 807-812.
15 . Dileep Kumar SB, Berggen I and Martensson AM (2001) Potential for improving pea production by coinoculation with Pseudomonas fluorescens and Rhizobium. Plant and Soil. 229: 25-34.
16 . El-Desuki M, Hafez M, Mahmoud A and Abd El-Al S (2010) Effect of organic and biofertilizer on the plant growth. green pod yield, quality of pea. International Journal of Academic Research. 2(1): 87-92.
17 . Elkoca E, Kantar F and Sahin F (2008) Influence of nitrogen fixing and phosphate solubilizing bacreria on nodulation, plant growth and yield of chickpea. Journal of Plant Nutrient. 33: 157-171.
18 . Elsheikh EAE and Hadi EAE (1999) Effect of Rhizobium inoculation and nitrogen fertilization on yield and protein content of six chickpea (Cicer arietinum L.) cultivars in marginal soils under irrigation. Nutrient Cycling in Agroecosystems. 54: 57-63.
19 . FAOSTAT Agriculture Data (2012) http://faostat.fao.org.
20 . Ferederick JR, Camp JRC and Bauer PJ (2001) Drought-stress effects on branch main stem seed yield and yield component of determinate soybean. Crop Science. 41: 759-776.
21 . Glick BR, Patten CL, Holguin G and Penrose MD (1999) Biochemical and Genetic Mechanisms Used by Plant Growth Promoting Bacteria. Imperial Colllege Press, London, UK.
22 . Güler M, Adak MS and Ulukan H (2001) Determining relationships among yield and some yield components using path coefficient analysis in chickpea (Cicer arietinum L.). Europian Journal Argonomy. 14: 161-166.
23 . Handelsmen J and Stabb V (1996) Biocontrol of Borne Plant. Cell. 8: 1855-1869.
24 . Hodge T and Evans DW (1992) Leaf emergence and leaf duration related to thermal time calculations in Ceres-Maize. Agronomy Journal. 84: 742-730.
25 . Javed M, Arshad M and Ali K (1998) Evaluation of rhizobacteria for their growth promoting activity in maize. Pakistan Journal of Soil Science. 14: 36-42.
26 . Kapulnik Y, Sarig S, Nur A, Okon Y and Henis Y (1982) The effect of Azospirillum inoculation on growth and yield of corn. Israel Journal of Botany. 31: 247-255.
27 . Klopper JW, Lifshitz R and Zablotowicz R (1989) Free- living bacteria inocula for enhancing crop productivity. Trends Biotechnol. 7: 39-44.
28 . Kumar L and Arora PP (2001) Basis of selection in chickpea. International Chickpea Newsletter. 24: 14-15.
29 . Kumudini S (2002) Trials and tribulations. A review of the role of assimilate supply in soybean genetics yield improvement. Field Crop Research. 75: 211-222.
30 . Malhotra RS, Singh KB and Saxena MC (1997) Effect of irrigation on winter sown chickpea in a Mediterranean environment. Journal of Agronomy Crop Sciences. 178: 237-243.
31 . McKenzie BA and Hill GD (1995) Growth and yield of two chickpea (Cicer arietinum L.) varieties in Canterbury, New Zealand. New Zealand Journal of Horticultural Crop Sciences. 23: 467-474.
32 . Michel BE and Kaufman MR (1973) The osmotic potential of polyethylenglycol 6000. Plant Physiology. 51: 914-916.
33 . Mirza MS, Rasul G, Mehnazs Ladha JK, Ali S and Malik KA (2000) Beneficial effects of inoculated nitrogen-fixing bacteria on rice. In: Ladha JK and Reddy PM (eds.) The quest for nitrogen fixation in rice. International Rice Research Institute. Pp. 191-204.
34 . Nehl DB, Alllen SJ and Brown JF (1996) Deleterious rhizosphere bacteria: An integrating perspective. Applied Soil Ecology. 5: 1-20.
35 . Oliveria S, Dusica D, Dragana J, Dorde K, Natasha R and Jelena KV (2011) Improvement of common bean growth by co-inoculation with Rhizobium and plant growth promoting bacteria. Romanian Biotechnological Letters. 16(1): 5920-5926.
36 . Onyari CAN, Ouma JP and Kibe AM (2010) Effect of tillage method and sowing time on phenology, yield and yield components of chickpea (Cicer arietinum L.) under semi-arid conditions in Kenya. Applied Biosciense. 34: 2156-2165.
37 . Padi FK (2003) Correlation and path coefficient analysis of yield and yield components in pigeonpea. Journal of Biological Sciences. 6(19): 1689-1694.
38 . Panjebashi M, Haj Seyed MR and Darzi MT (2012) Effects of the Rhizobium and PGPRs bacterium on seed yield and yield components in chickpea (Cicer arietinum). International Journal of Agronomy and Plant Production. 3(S): 651-655.
39 . Pannu RK and Singh DP (1993) Effect of irrigation on water use efficiency, growth and yield. I: mung bean. Field Crop Research. 31: 87-100.
40 . Patten CL and Glick BR (2002) The role of bacterial indoleacetic acid in the development of the plant root system. Applied Environmental Microbiology. 68: 3795-3801.
41 . Pawar KB, Bendre NJ, Deshmuhk RB and Perance RR (1997) Field response of chickpea seed inoculation of Rhizobium strains to nodulation and grain yield. Journal of Maharashtra Agriculture University. 22: 370-71.
42 . Qureshi MA, Shakir MA, Naveed M and Ahmad MJ (2009) Growth and yield response of chickpea to co-inoculation with Mesorhizobium ciceri and Bacillus megateriun. The Journal of Animal and Plant Sciences. 19(4): 205-211.
43 . Rajin Anvar M, Mc Kenzie BA and Hill GH (2003) The effect of irrigation and sowing date on crop yield and yield components of kabuli chickpea (Cicer arietinum L.) in a cool-temprate subhumid climate. Journal of Agricultural Sciences. 141: 259-271.
44 . Rokhzadi A and Toashih V (2011) Nutrient uptake and yield of chickpea (Cicer arietinum L.) inoculated with plant growth promoting Rhizobacteria. African Journal of Crop Sciences. 5(1): 44-48.
45 . Saleem M, Tahir MHN, Kabir R, Javid M and Shahzad K (2002) Interrelationship and path analysis of yield attributes in chickpea (Cicer arietinum L.). International Journal Agriculture and Biology. 3: 404-406.
46 . Saxena MC (1990) Problems and Potential of chickpea prouction in the nineties. In: Chickpea in the Nineties. Pp. 13-25. proe. of the second International work shop on Chickpea Improvement, 4-8 Dec. 1989, ICRISAT. Potancheru Indica.
47 . Silim SV and Saxena MC (1993) Adaptation of spring-sown the Mediterranean basin. II. Factors in fluencing yield under drought. Field Crop Research. 34: 137-146.
48 . Sillim SN and Saxena MC (1986) Respanse to supplementary irrigation. In: Annual Report, Food Legume Improvement. Program. ICARDA, Aleppo, Syria.
49 . Singh SP (1997) Chickpea (Cicer arietinum L.). Field Crop Research. 53: 161-170.
50 . Sivaramaiah N, Malik DK and Sindhu SS (2007) Improvement in symbiotic effi ciency of chickpea (Cicer arietinum) by coinoculation of Bacillus strains with Mesorhizobium sp. Cicer. Indian Journal of Microbiology. 47: 51-56.
51 . Tuba Bicer B, Narin Kalender A and Akar DA (2004) The effect of irrigation on spring-sown Chickpea. Journal of Agronomy. 3: 154-158.
52 . Ullah A, Bakht J, Shafi M and Islam WA (2002) Effect of variosus irrigations level on different chickpea varietes. Asian Jouranl of Plant Science. 4: 355-357.
53 . Valverde A, Burgos A, Fiscella T, Rivas R, Vela E, Rodrı C, Emilio Cervantes B, Chamber M and Mariano J (2006) Differential effects of coinoculations with Pseudomonas jessenii PS06 (a phosphate-solubilizing bacterium) and Mesorhizobium ciceri C-2/2 strains on the growth and seed yield of chickpea under greenhouse and field conditions. Journal of Plant and Soil. 287: 43-50.
54 . Verma SC, Ladha JK and Tripathi AK (2009) Evaluation of plant growth promoting and colonization ability of endophytic diazotrophs from deep water rice. Journal of Biotechnology. 91: 127-141.
55 . Verma JP, Yadav J, Tiwari KN, Lavakush H and Singh V (2010) impact of plant growth rhizobacteria on crop production. International Journal of Agricultural Reaserch. 5(11): 954-983.
56 . Vessey JK (2003) Plant growth promoting rhizobacteria as biofertilizers. Plant and Soil. 255: 571-586.
57 . Yadegari M and Asadi Rahmani N (2010) Evaluation of bean (Phaseolus vulgaris) seeds’inoculation with Rhizobium phaseoli and plant growth promoting Rhizobacteria (PGPR) on yield and yield components. African Journal of Agricultural Research. 5(9): 792-799.
58 . Yadegari M, Rahmani HI, Noormohammadi G and Ayneband A (2008) Evaluation of bean (Phaseolus vulgaris) seeds inoculation with Rhizobium phaseoli and plant growth promoting rhizobacteria on yield and yield components. Pakistan Journal of Biological Sciences. 11(15): 1935-1939.
59 . Zahir AZ, Arshad M and Khalid A (1998) Improving maize yield by inoculation with plant growth promoting rhizobacteria. Pakistan Journal of Soil Science. 15: 7-11.
60 . Zaied KA, Abd El-Hady AH, Afify H and Nassef MA (2003) Yield and nitrogen assimilation of winter wheat inoculated with new recombinant inoculants of rhizobacteria. Pakistan Journal of Biological Sciences. 6(4): 344-358.
61 . Zang H, Pala M, Oweis Y and Harris H (2000) Water use and water use effieiency of chickpea and lentil in a mediterrraneam environment. Australian Journal of Agricultural Research. 51: 295-304. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,429 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,610 |