تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,502 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,117,026 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,221,850 |
تأثیر شوری آب آبیاری بر برخی صفات فیزیولوژیک و وزن مادۀ خشک ژنوتیپهای بزرک در مرحلۀ رشد رویشی | |||
علوم گیاهان زراعی ایران | |||
مقاله 10، دوره 45، شماره 3، مهر 1393، صفحه 419-429 اصل مقاله (673.95 K) | |||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | |||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijfcs.2014.53538 | |||
نویسندگان | |||
سمیرا فتح اللهی1؛ پرویز احسان زاده* 2 | |||
1دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان | |||
2دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان | |||
چکیده | |||
شوری آب و خاک از مهمترین تنشها برای رشد گیاهان در مناطق خشک و نیمهخشک بهشمار میرود. بهمنظور بررسی تأثیر شوری آب بر برخی صفات فیزیولوژیک و تولید مادۀ خشک ژنوتیپهای بزرک، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. تیمارهای بررسیشده در این آزمایش، شوری در چهار سطح (0، 35، 70 و 105 میلیمولار نمک طعام خالص) بهعنوان عامل اول؛ و ژنوتیپهای C1،C2،C3، B، خراسان و 33 بهعنوان عامل دوم بودند. نتایج نشان داد شوری 105 میلیمولار در بزرک بهترتیب به کاهش 37، 33، 36، 3 و 61 درصدی غلظت کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، نسبت کلروفیل a/b و کاروتنوئید منجر شد. میانگین محتوای پرولین برگ و ریشۀ ژنوتیپهای بزرک با افزایش شوری افزایش یافت و بیشترین افزایش در میانگین مقدار پرولین برگ و ریشه در سطح شدید شوری و بهترتیب بهمقدار 35/6 و 54/1 برابر سطح شاهد مشاهده شد. بیشترین و کمترین افزایش میانگین مقدار پرولین بهترتیب در ژنوتیپهایC3 (4/6 برابر) و 33 (8/2 برابر) مشاهده شد. با افزایش شوری از سطح شاهد به سطح 105 میلیمولار، میانگین غلظت کربوهیدراتهای محلول برگ و ریشه افزایش یافت و ژنوتیپ خراسان بیشترین (81/3 برابر) و C3 کمترین (97/1 برابر سطح شاهد) افزایش غلظت کربوهیدراتهای محلول برگ را در سطح اخیر شوری دارا بودند. با افزایش شوری میانگین فعالیت تمامی آنزیمهای آنتیاکسیدانتی نسبت به شاهد افزایش یافت و میانگین این افزایش در سطح شوری 70 میلیمولار بیشتر از سطوح 35 و 105 میلیمولار بود. اگرچه در دو ژنوتیپ خراسان و 33، فعالیت این آنزیمها تا سطح 105 میلیمولار افزایش نشان داد، در بقیۀ ژنوتیپها فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت تحت شوری 105 میلیمولار NaCl دچار کاهش شد. میانگین وزن خشک بوته با تشدید شوری کاهش پیدا کرد و ژنوتیپ خراسان کمترین کاهش را نشان داد. از یافتههای مطالعۀ حاضر میتوان نتیجه گرفت که حتی سطوح متوسط شوری نیز بر صفات فیزیولوژیک، رشد و تولید مادۀ خشک بزرک تأثیر منفی داشتهاند. در میان ژنوتیپهای مطالعهشده، ژنوتیپهایی مانند خراسان و C3 احتمالاً بهدلیل حفظ یا افزایش سطح فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدانت از مقاومت بیشتری به شوری برخوردار بودند. | |||
کلیدواژهها | |||
آنزیمهای آنتیاکسیدانت؛ بزرک؛ کربوهیدراتهای محلول؛ مادۀ خشک؛ نمک | |||
مراجع | |||
1. Arkava, K., Mizuno, K. T. Takaba & Murata, K. (1994). Immunological studies of betaine aldehyde dehydrogenase in barley. Photosynth. Res, 4, 243-246.
2. Asada, K. (1992). Ascorbate peroxidase: a hydrogen peroxide scavenging enzyme in plants,” Physiol. Plant, 85, 235–241.
3. Ashraf, M. & Ali, Q. (2008). Relative membrane permeability and activities of some antioxidant enzymes as the key determinants of salt tolerance in canola (Brassica napus L.). Environ. Exp. Bot, 63, 266–273.
4. Ashraf, M. (1994). Organic substances responsible for salt tolerance in Eruca sativa. Biol. Plant, 36: 255-259.
5- Ashraf, M. & Foolad, M.R. (2007). Roles of glycine betaine and proline in improving plant abiotic stress tolerance. Environ. Exp. Bot, 59: 206-216.
6. Bates, L. S., Waldren, R. P. & Teare, I. D. (1973). Rapid determination of free proline for water- stress studies. Plant and Soil, 39, 205-207.
7. Bergmeyer, N. (1970). Method of enzymatic analysis. Acad. Verlag. Berl. 1,636-647.
8. Bor, M., Ozdemir, F. & Tutkan, I. (2002). The effect of salt stress on lipid peroxidation and antioxidants in leaves of sugar beet (Beta vulgaris L.) and wild beet (Beta maritima L.). Plant Sci, 164, 77-84.
9. Bradford, M. M. (1976). A rapid and sensitive method for the quantitation of microgram quantities of protein utilizing the principle of protein-dye binding. Anal. Biochem, 72, 248-254.
10. Cicek, N. & Cakirlar, H. (2008). Change in some antioxidant enzyme activities in six soybean cultivars in response to long-term salinity at two different temperatures. Gen. Appl. Plant Physiol, 34:267-280.
11. Cicek, N. & Cakirlar, H. (2002). The effect of salinity on some physiological parameters in two maize cultivars. Bulg. J. Plant Physiol, 28, 66-74.
12. Demiral, T. & Türkan, I. (2005). Comparative lipid peroxidation, antioxidant defense systems and proline content in roots of two rice cultivars differing in salt tolerance. Environ. Exp. Bot, 53, 247–257.
13. Dhanapackiam, S. & Ilyas, M. H. M. (2010). Effect of salinity on chlorophyll and carbohydrate content of Sesbania grandiflora seedlings. Ind. J. Sci. Technol, 3, 64-66.
14. Ebrahimian, E., Roshdi, M. & Bybordi, A. (2011). Influence of salt stress on cations accumulation, quantity and quality of sunflower cultivars. J. Food Agric. Environ, 9, 469-476.
15. Greenway, H. (1962). Plant response to saline substrates. І: Growth and ion uptake of several varieties of Hordeum during and after NaCl treatment. Aust. J. Biol. Sci, 5, 16-36.
16. Havaux, M. (1998). Carotenoids as membrane stabilizers in chloroplasts. Trends Plant Sci, 3, 147–151.
17. Herzog, V. & Fahimi, H. (1973). Determination of activity of peroxidase. Anal. Biochem, 55, 554-562.
18. Kadkhodaee, A. & Ehsanzadeh, P. (2011). Grain yield, leaf chlorophyll, proline and soluble carbohydrates content of linseed under different irrigation regimes. Iranian. J. Field Crop Sci, 42: 125-131 (In Farsi).
19. Kaya, C., Higges, D. & Kirnak, H. (2001). The effects of high salinity (NaCl) and supplementary phosphorus and potassium on physiology and nutrition development of spinach. Bulgar. J. Plant Physiol, 27: 47-59.
20. Knox, J. P. & Dodge, A. O. (1985). Singlet oxygen and plants. Phytochem, 24, 889-896.
21. Kobayashi, K., Kumazawa, Y. Miwa, K. & Yamanaka, S. (1996). “ε-(γ- Glutamyl) lysine cross-links of spore coat proteins and transglutaminase activity in Bacillus subtilis,” FEMS Microbiol. Letters, 144, 157–160.
22. Koca, H., Bor, M. Ozedmir, F. & Turkan, I. (2007). The effect of salt stress on lipid peroxidation, antioxidative enzymes and proline content of sesame cultivars. Environ. Exp. Bot, 60, 344–351.
23. Lichtenthaler, H. K. (1994). Chlorophylls and carotenoids pigments of photosynthetic biomembranes. Methods Enzymol, 148, 350-382.
24. Madan, S., Nainwatee, H. S. Jain, R. K. & Chowdhury, J. B. (1995). Proline and proline metabolizing enzymes in in vitro selected NaCl tolerant Brassica juncea L. under salt stress. Ann. Bot, 76, 51-57.
25. Mahmood, S., Iram, S. & Athar, H. R. (2003). Intra- specific variability in sesame (Sesamum indicum) for various quantitative and qualitative attributes under differential salt regimes. Bahauddin Zakariya University, Multan, Pakistan. 14, 177-186.
26. Mckersie, D. B. & Leshem, Y. (1994). Stress and stress coping in cultivated plants. Biologia Plantarum, 37, 380.
27. Munns, R. (1993). Physiological processes limiting plant growth in saline soil: some dogmas and hypotheses. Plant Cell Envi, 16, 15-24.
28. Murakeozy E. P., Nagy, Z. Duhaze, C. Bouchereau, A. & Tuba, Z. (2003). Seasonal changes in the levels of compatible osmolytes in three halophytic species of inland saline vegetation in Hungary. J. Plant Physiol, 160, 395–401.
29. Nakano, Y. & Asada, K. (1981). Hydrogen peroxide is scavenged by ascorbate-specific peroxidase in spinach chloroplasts. Plant Cell Physiol, 22, 867-880.
30. Nazarbeygi, E., Lari Yazdi, H. Naseri, R. & Soleimani, R. (2011). The effects of different levels of salinity on proline and a-, b- Chlorophylls in canola. Ame. Eur. J. Agric. Environ. Sci, 10, 70-74.
31. Omidbeygi, R. (2005). Production and processing of medicinal plants. Razavi Press, Mashhad, Iran (In Farsi).
32. Pattanagule, W. & Thitisakakul, M. (2008). Effect of salinity stress on growth and carbohydrate metabolism in three rice (Oryza sativa L.) cultivars differing in salinity tolerance. Ind. J. Exp. Biol, 46, 736-742.
33. Rios-Gonzalez, K., Erdei, L. & Lips, S. H. (2002). The activity of antioxidant enzymes in maize and sunflower seedlings as affected by salinity and different nitrogen sources. Plant Sci, 162, 923-/930.
34. Sairam, R. K., Rao, K. V. & Srivastava, G. C. (2002). Differential response of wheat genotypes to long term salinity stress in relation to oxidative stress, antioxidant activity and osmolyte concentration. Plant Sci, 163, 1037-1046.
35. Sanada, Y., Ueda, H. Kuribayashi, K. Andoh, T. Hayashi, F. Tamai, N. & Wada, K. (1995). Novel light-dark change of proline levels in halophyte (Mesembryanthemum crystallium) and glycophytes (Hordeum vulgare L. and Triticum aestivum L.)leaves and roots under salt stress. Plant Cell Physiol, 36, 965-970.
36. Shahlaby, E. E., Epstein, E. & Qualset, C. O. (1993). Variation in salt tolerance among some wheat and triticale genotypes. Crop Sci, 17, 298-304.
37. Shen, B., Jensen, R. G. & Bohnert, H. J. (1997). Mannitol protects against oxidation by hydroxyl radicals. Plant Physiol, 115, 527-532.
38. Siosemardeh, A. (1998). Effect of salt stress on ion changes of different plant organs and growth stages of three wheat cultivars. MSc dissertation, University of Tehran, Iran (In Farsi).
39. Srivastava, A. K., Suprasanna, P. Srivastava, S. & D’Souza, S. F. (2010). Thiourea mediated regulation in the expression profile of aquaporins and its impact on water homeostasis under salinity stress in Brassica juncea roots. Plant Sci, 178, 517–522.
40. Stuciffe, J. & Baker, D. A. (1981). Plants and Mineral Salts. PP: 16-18. Edward Arnold Publisher, Southampton. | |||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,475 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 837 |