3کارشناس ارشد جامعه‌شناسی، کارشناس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
چکیده
هدف این پژوهش، بیان توصیفی ژرف از زندگی روزمرۀ دانش‌آموزی و تجربۀ شادی آنهاست. پرسش اصلی پژوهش را بر همین مبنا «چگونگی تجربۀ شادی در زندگی روزمرۀ دانش‌آموزی» انتخاب کردیم. برای پاسخ به این پرسش، پژوهش میدانی در دو دبیرستان دخترانۀ منطقۀ 6 تهران انجام دادیم. برای جمع‌آوری داده‌ها از روش مشاهدۀ مشارکتی و مصاحبۀ نیم‌ساخت‌یافته استفاده کردیم. سپس نتایج را براساس روش تماتیک (مفهومی) تحلیل و چهار مفهوم را برای پاسخ به پرسش اصلی خود برگزیدیم. کارناولیزه شدن مدرسه، دوستی روزمره، قدرت تحقق خود و خودی از آنِ خود، چهار مفهوم به‌دست‌آمده از این پژوهش است که با اتکا به آنها تجارب شادمانۀ دانش‌آموزان درک‌پذیر خواهد شد. منظور از کارناولیزه شدن مدرسه، شکاف در نظم حاکم و ایجاد فرصتی برای بروز و ظهور عناصر جهان غیررسمی است. دوستی روزمره، مفهومی است که بر شبکۀ روابط و دوستی‌های بین دانش‌آموزان اشاره دارد. قدرت تحقق خود، ناظر بر تسلط دانش‌آموزان بر زمان/مکان‌های رسمی و دستیابی به فرصت برای بروز خود واقعی آنهاست. خودی از آنِ خود، عمیق‌ترین مفهوم این پژوهش است که فراتر از زمان/مکان بر تسلط دانش‌آموز بر خویشتن آنها اشاره دارد.
بیکر، ترز (1388)، نحوۀ انجام تحقیقات اجتماعی، ترجمۀ هوشنگ نایبی، تهران: نشر نی.
ذکائی، محمدسعید (1381)، «نظریه و روش در تحقیقات کیفی«، فصلنامة علوم اجتماعی، شمارة 17:41-69.
ربانی خوراسگانی، علی و کیانپور، مسعود (1388)، «جامعه‌شناسی احساسات»، جامعه‌شناسی کاربردی، شمارة 2: 35-64.
رضایی، محمد (1387)، ناسازه‌های گفتمان مدرسه: تحلیلی از زندگی روزمرۀ دانش‌آموزی، تهران: انتشارات جامعه و فرهنگ.
زمانی، مهدی (1387)، بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر نشاط: مطالعة موردی شهر همدان، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکدة علوم اجتماعی.
شیخ‌الاسلامی، راضیه؛ نجاتی، عصمت و احمدی، ساره (1390)، «پیش‌بینی مؤلفه‌های شادکامی زنان متأهل از طریق عزت نفس و روابط زناشویی»، زن در فرهنگ و هنر، شمارة 1: 39-54.
عابدی، احمد و میزائی، پریوش (1385)، «مقایسۀ اثربخشی روش شناختی‌ـ رفتاری فورادیس و روش آموزش مهارت‌های اجتماعی در افزایش میزان شادی دانش‌آموزان دبیرستان‌های اصفهان»، اندیشه‌های نوین تربیتی، شمارة 3 و 4: 59-71.
فدرستون، مایک (1380)، «زندگی قهرمانی و زندگی روزمره»، ترجمۀ هاله لاجوردی، نشریه ارغنون، شمارة 19: 159-168.
فلیک، اووه (1391)، درآمدی بر تحقیق کیفی، ترجمۀ هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
کاظمی، عباس (1388)، پرسه‌زنی و زندگی روزمرۀ ایرانی، تهران: انتشارات آشتیان.
کُرُمی نوری، رضا؛ مکری، آذرخش؛ محمدی‌فر، محمد و یزدانی، اسماعیل (1381)، «مطالعۀ عوامل مؤثر بر احساس شادی و بهزیستی در دانشجویان دانشگاه تهران»، مجلۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، شمارة 1:3-41.
کوهستانی، نفیسه (1389)، دینداری و تجربۀ شادی، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکدة علوم اجتماعی.
کیانپور، مسعود (1385)، بررسیارتباطبینکیفیتزندگیواحساساتاجتماعیدرشهراصفهان، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی.
لاجوردی، هاله (1388)، زندگی روزه‌مره در ایران مدرن: با تأمل بر سینمای ایران ، تهران: ثالث.
مزین، فرشته (1390)، بررسی چگونگی خوانش دانش‌آموزان دختر از کدهای اخلاقی پوشش در مدارس تهران، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.
مقدس، علی اصغر و قدرتی، شفیعه (1390)، «بررسی نقادانه نظریه‌های جامعه‌شناسی عواطف جاناتان ترنر، تئودور کمپر و ادوارد لاور»، جامعه‌شناسی کاربردی، شمارة2: 143-166.
هزارجریبی، جعفر و استین، افشان (1388)، «بررسی عوامل مؤثر بر نشاط اجتماعی (با تأکید بر استان تهران)»، جامعه‌شناسی کاربردی، شمارة 1: 119-146.
Braun, Virginia and Clarke, Victoria (2006), “Using thematic analysis in psychology”, Qualitative Research in Psychology,No. 3: 77-101.
Hall, S. (1980), “Encoding/Decoding”, in: Stuart Hall, Dorothy Hobson, Andrew Lowe and Paul Willis (eds.), Culture, media, language, London: Unwin Hyman: 34-67.
Veenhoven, R. (1994), Correlates of Happiness: 7832 findings from 603 studies in 69 nations, 1911-1994, RISBO, Erasmus University Rotterdam.
