پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,228 |
| تعداد مقالات | 67,752 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,086,827 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,826,596 |
واکاوی همدید رخداد سیلاب آبان‌ماه 1390 در شهرستان‌های بهبهان و لیکک | ||
| پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
| مقاله 8، دوره 46، شماره 4، دی 1393، صفحه 509-524 اصل مقاله (1.37 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله کامل | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2014.53001 | ||
| نویسندگان | ||
| فرامرز خوش اخلاق* 1؛ رضا صفایی راد2؛ داود سلمانی3 | ||
| 1استادیار دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی دکتری اقلیم‌شناسی، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
| 3کارشناس‌ارشد اقلیم‌شناسی، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| در پژوهش حاضر به منظور واکاوی همدید سیلاب 29 آبان 1390 (20 نوامبر 2011) که در شرق خوزستان و غرب کهگیلویه و بویراحمد رخ داد، تغییرات الگوهای همدید در نقشه‌های سطح زمین و تراز 500 هکتوپاسکال از دو روز پیش از رخداد سیلاب تا یک روز پس از آن واکاوی شد. بررسی‌های انجام شده نشان داد که تشکیل و گسترش مراکز کم‌فشار مدیترانه- سودانی به‌دلیل قرارگیری بین مراکز پرفشار اروپا و پرفشار جنب حاره‌ای جنوب‌شرق عربستان، سبب تشکیل کمربند همگرایی روی سودان و دریای سرخ می‌شود. وجود دو مرکز پرفشار یادشده به‌ترتیب سبب فرارفت هوای سرد و گرم به درون کمربند همگرایی دریای سرخ و سامانة سودانی می‌شود و موجبات تقویت آن را فراهم می‌کند. همچنین، وجود ناوه عمیق شمال آفریقا که محور آن از شرق مدیترانه تا شمال سودان امتداد دارد، سبب تشدید تضاد دمایی در ترازهای بالای جوّ و پویایی بیشتر این سامانه شد. قرارگیری منطقة پژوهش در خروجی جت‌باد جنب‌حاره‌ای نقش مهمی در تقویت و عمیق شدن کم‌فشار مدیترانه- سودانی و حرکت شرق‌سوی آن داشته است. در این شرایط آرایش الگوهای همدید به نحوی بود که منجر به ورود رطوبت از منابع رطوبتی دریای عرب، دریای سرخ و خلیج فارس به منطقة پژوهش شد و سبب شد تا در روز بیستم نوامبر در منطقة پژوهش بارش شدید و در نهایت سیلاب رخ دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آب‌وهواشناسی همدید؛ سیلاب؛ پرفشار جنب‌حاره؛ جنوب‌غربی ایران؛ کم‌فشار سودانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Synoptic analysis of flood occurrence on November 2011 in Behbahan and Likak cities | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Faramarz Khoshakhlagh1؛ Reza Safaierad2؛ Davoud Salmani3 | ||
| 1Assistant Prof, faculty of geography, university of Tehran | ||
| 2PhD student of climatology, faculty of geography, university of Tehran | ||
| 3M.A of climatology, faculty of geography, university of Tehran | ||
| چکیده [English] | ||
| Extended Abstract Introduction The Recognition of behaviors of the atmospheric circulation patterns and effective climatic elements in occurrence of flood is very important, especially because abnormal climate changes such as global warming in recent years tend to change in atmospheric circulation patterns and outbreak climatic inelegances in many areas in the world. Intensive and torrential precipitations in anomalous time and space is very important for a country like Iran with specific climatic characteristics and is always among the factors which in different geographical regions has some irrecoverable effects on humans life and finance and has affected human beings and nature widely .The south-west region of Iran that has been located in the windward slops of Zagros mountains and in the path of westerlies and rainbearing air masses, is among the regions which due to different atmospheric circulation patterns and receives heavy precipitations and is exposed to destructive floods. That flood of 20 November 2011 which has occurred in Khuzestan and Kohkilou-e-va-buyer-Ahmad provinces is obvious among them. This flood imposed many death tolls and caused a big mass of financial damages to those regions. Coordination before occurring accidents and hazards is the key factor in crisis management. Therefore identification of flood causing patterns and their punctual prediction can facilitate better management of crises and hazards and minimize mortality and financial damages caused by these type of natural disasters. Materials and methods This flood in the study area created by an extreme storm in western and southwestern regions of Iran. In order to analyze the synoptic pattern of this flood, the data of sea level pressures, surface wind directions, surface temperatures, geopotential heights of 500 Hpa and specific humidity and wind directions of 850 and 700 hpa and data representing omega values from NCEP/NCAR website has been collected and then synoptic maps were drawn by using GrADS software which were related to 2 days before flood until a day after that. Then the causes of flood were revealed by synoptic analysis of the maps. Result and discussion Analysis of synoptic maps reveals role of some systems in creating the flood. By positioning the pressure center of Sudan low between European high pressure and Arabian subtropical high pressure has been resulted to form a convergence belt over the Sudan and the Red sea. European high pressure caused the advection of cold air from high latitudes and in other hand, Arabian subtropical high pressure caused to advection of warm and humid air from low latitudes into the Sudan low - Red sea’s convergence belt. Convergence of northern cold air and southern warm air in this belt, tend to intensify the belt. Gradually, with intensification of the system and its NE move, the convergence belt lied over SW regions of Iran. Pressure map of 500 hp shows a deep trough in North Africa. This trough intensifies temperature gradient in upper levels of the atmosphere and following of this event, the trough becomes deeper and its axis lies over the Red sea. Analysis of specific humidity and wind direction maps of 850 and 700 hpa indicated that the humidity sources for the rainfall systems were the Red sea, Arabian Sea and Persian Gulf in 850 hp level and Red sea and Persian Gulf in 700 hp level. Conclusion Locating Sudan low pressure between Arabian subtropical high pressure and European high pressure tends to create an air convergence belt with SW-NE trend from Sudan to north of Arabian Peninsula. Cold Advection from European high pressure and warm advection from Arabian high pressure finally intensify temperature and pressure gradients in the convergence belt and the transformed the system into a dynamic system. In result of advection of cold air to back part of the system, its eastward movement became faster and pull the system over SW areas of Iran. Movement of cold air in back part of the system caused an extreme updraft of air and generated a severe rainfall. The Arabian subtropical high pressure provided required humidity for this rainfall from warm waters of Red sea and, Arabian Sea and Persian Gulf into the system and eventually resulted in a heavy rainfall that in a short time generated the disastrous flood with abundant damages in study area. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| synoptic climatology, Flood, Sudan Low pressure, subtropical high pressure, Southwest of Iran | ||
| مراجع | ||
|
اسدی، الف. و مسعودیان، س. الف. (1383). بررسی سینوپتیکی سیلاب سال 1380شیراز. دومین کنفرانس ملی دانشجویی منابع آب و خاک، 23 و 24 اردیبهشت، شیراز. امیدوار، ک. (1386). بررسی و تحلیل شرایط سینوپتیکی و ترمودینامیکی رخداد بارش در منطقه شیرکوه. فصلنامة پژوهش‌های جغرافیایی، شمارة 59، ص 81-98. خوش‌اخلاق، ف.، محمدی، ح.، شمسی‌پور، ع. الف. و افتادگان خوزانی، الف. (1391). واکاوی همدید بارش تگرگ فراگیر در شمالغرب ایران. فصلنامة جغرافیا و مخاطرات محیطی، شمارة 2، ص 55-69. عربی، ز. (1384). تحلیل سینوپتیکی بارندگی دورة 21 تا 26 تیرماه 1378 در ایران. فصلنامة پژوهش‌های جغرافیایی، شمارة 56، ص 1-15. عزیزی، ق. و صمدی، ز. (1386). تحلیل الگوی سینوپتیکی سیل 28 مهرماه 1382 استان‌های گیلان و مازندران. فصلنامة پژوهش‌های جغرافیایی، شمارة 60، ص 61-74. عزیزی، ق.، رنجبر، ف. و عابدینی، م. ح. (1389). تحلیل سینوپتیکی رخداد بارش فروردین ماه 1386 در ناحیة جنوب‌غرب ایران. فصلنامة محیط جغرافیایی، شمارة 1، ص 15-30. علیجانی، ب. (1366). رابطة پراکندگی مکانی مسیرهای سیکلونی خاورمیانه با سیستم‌های هوایی سطح بالا. فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، شمارة 4، ص 125-143. قادری، ح. و علیجانی، ب. (1389). تحلیل سینوپتیکی بارش‌های شدید لارستان. فصلنامة جغرافیای طبیعی، شمارة 8، ص 17-36. کرمی، ف.، شیراوند، ه. و درگاهیان، ف. (1389). بررسی الگوی سینوپتیک سیل بهمن 1384 شهرستان پلدختر. فصلنامة جغرافیا و مخاطرات محیطی، شمارة 4، ص 99-106. کریمی‌خواجه‌لنگی، ص. (1385). ارتباط انسو با نوسانات الگوی بارش ماهانه در ایران (مطالعة موردی شهرکرد). دوفصلنامة نیوار، شمارة 60-61، ص 43-52. گندمکار، الف. (1389). بررسی همدید بارش‌های شدید در نواحی جنوبی استان بوشهر. مجلة چشم‌انداز جغرافیایی، شمارة 10، ص 143-157. مسعودیان، س. الف. (1387). شناسایی شرایط همدید همراه با بارش‌های ابرسنگین ایران. سومین کنفرانس مدیریت منابع آب ایران، 23 الی 25 مهرماه، دانشگاه تبریز. مفیدی، ع. (1383). اقلیم‌شناسی سینوپتیکی بارش‌های سیل‌زا با منشأ منطقة دریای سرخ در خاورمیانه. فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، شمارة 75، ص 71 – 93. مفیدی، ع. و زرین، آ. (1384). بررسی سینوپتیکی تأثیر سامانه‌های کم‌فشار سودانی در وقوع بارش‌های سیل‌زا در ایران. فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، شمارة 77، ص 113-136. موسوی‌بایگی، م. و اشرف، ب. (1389). بررسی نمایة قائم هوای منجر به بارندگی‌های مخرب تابستانه (مطالعه موردی: مشهد). نشریة آب و خاک، شمارة 5، ص 1036- 1048. نبوی، س. الف. (1390). تحلیل سینوپتیک شدت بارش استان‌های خراسان رضوی و خراسان شمالی. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تهران، دانشکدة جغرافیا. نجارسلیقه، م. (1377). الگوهای سینوپتیکی بارش‌های تابستانه جنوب شرق ایران. رسالة دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکدة علوم انسانی، ص 92. Alijani, B.(1987), Relationship between the Spatial Distributions of Middle East Cyclonic Routes with High Level Systems, Geographical Research Quarterly, No. 4, pp. 125-143. Ghaderi, H. and Alijani, B. (2010), Synoptic Analysis of Severe Precipitations of Larestan, Physical Geography Quarterly, No. 8, pp. 17-36. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,548 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,059 |
||