تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,533 |
تعداد مقالات | 70,509 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,128,769 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,236,032 |
مقایسه نظریۀ مهجوریت دلالت التزام منطقدانان با مسئلۀ حجیت منطوق و مفهوم اصولیان | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
مقاله 6، دوره 47، شماره 2، مهر 1393، صفحه 273-290 اصل مقاله (556.59 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2014.52874 | ||
نویسندگان | ||
حسین رشیدزاده* 1؛ احد فرامرزقراملکی2 | ||
1دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران | ||
2استاد گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
مسئلۀ سازگاری یا ناسازگاری دیدگاه منطقدانان مسلمان در خصوص مهجوریت دلالت التزام و قاعدۀ اصولی حجیت منطوق و مفهوم در صورت دخول دلالت التزام در منطوق یا مفهوم، رهآورد دو دانش منطق و اصول را به چالش میکشاند. در این مقاله، با مقایسۀ رهآورد این دو علم، و بر پایۀ جداسازی دو مسئلۀ حجیت صغروی و حجیت کبروی میتوان اثبات کرد که (1) حجیت صغروی منطوق و مفهوم موافق التزامی و حجیت صغروی مفهوم مخالف، بر اساس قول به حجیت آن، با مهجوریت دلالت التزام ناسازگار نیست، زیرا دیدگاه منطقیان در اصل دلالت لفظ بر معنای التزامی و دیدگاه اصولیان در حجیت منطوق و مفهوم موافق سازگارند؛ (2) حجیت کبروی منطوق و مفهوم موافق التزامی، به معنای احتجاج بر مدلول التزامی قضیه، با مهجوریت دلالت التزامی ناسازگار است؛ (3) حجیت کبروی مفهوم مخالف، به سبب عقلی بودنِ دلالت، و حجیت کبروی مفهوم موافق به سبب وجود قرینه بر تعیین لوازم، از قاعدۀ مهجوریت دلالت التزام بیرون است. | ||
کلیدواژهها | ||
حجیت؛ دلالت التزام؛ مفهوم؛ منطوق؛ مهجوریت | ||
مراجع | ||
[1] ابنسهلان الساوی، عمر (1316). البصائر النصیریه، به کوشش: محمد عبده، قاهره، امیریه. [2] ابنسینا، حسین بن عبدالله (1339). الاشارات و التنبیهات، مصحح: محمود شهابی، دانشگاه تهران. [3] ابهری، اثیرالدین، کشف الحقائق فی تحریر الدقائق، دستنویس، نگارش: محمود بن فقیه محمدبن شرفشاه در مجموعه شماره ۱۶۲ در الکتاب المصریه و میکروفیلم دانشگاه تهران، ش ب 1345. [4] ارموی، سراجالدین، بیان الحق و لسان الصدق، نسخه خطی، میکروفیلم کتابخانه ملک، ش ۲۸۴۳. [5] آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین (1430). کفایة الاصول، تعلیقه زارعی سبزواری، قم، مؤسسة النشر الاسلامی. [6] اصفهانی، محمد تقی (1429). هدایة المسترشدین، ج2، قم، مؤسسة النشر الاسلامی. [7] انصاری، مرتضی (1383). مطارح الانظار، ج2، تقریرات: ابوالقاسم کلانتری، قم، مجمع الفکرالاسلامی. [8] امام خمینی، روح الله (1420). معتمد الاصول، ج1، تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی. [9] امیرخانی، مهناز (1388). «چیستی و اعتبار دلالت التزامی»، حکمت سینوی (مشکوه النور)، سال ۱۳، شماره42، پاییز و زمستان، صص82-102. [10] آهنگران، محمد رسول (1384). «انحراف در بحث از مفهوم وصف»، پژوهشهای دینی، سال اول، شماره 2، تابستان و پاییز، صص89-110. [11] بجنوردی، حسن (1380). منتهی الاصول، ج1، تهران، مؤسسة العروج. [12] بروجردی، حسین (1421). لمحات الاصول، تقریرات روح الله امام خمینی، قم، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی. [13] ---------- (1415). نهایه الاصول، تقریرات حسن علی منتظری، تهران، نشر تفکر. [14] بوشهری، سیدجعفر (1332). «منطوق و مفهوم»، کانون وکلا، دورۀ اول، شماره 34، مهر و آبان، صص39-42. [15] الحسن، خلیفه بابکر (1408). «مفهوم الموافقة عندالاصولیین»، الشریعة و الدرسات الاسلامیه، شماره 10، صص211-264. [16] حکیم، محسن (1408). حقائق الاصول، ج1، کتابفروشی بصیرتی. [17] حلی، حسن بن یوسف(1425). نهایة الوصول فی علم الاصول، ج2، قم، مؤسسة الامام الصادق(ع). [18] خرازی، محسن (1422). عمدة الاصول، ج3، قم، موسسۀ در راه حق. [19] خویی، ابوالقاسم (1422). محاضرات فی اصول الفقه، ج4، قم، مؤسسة احیاء آثار الامام الخویی. [20] ---------- (1417). الهدایة فی الاصول، تقریرات: حسن صافی اصفهانی، ج2، قم، مؤسسۀ صاحب الامر (عج). [21] --------- (1419). دراسات فی علم الاصول، تقریرات هاشمی شاهرودی، قم، مؤسسۀ دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام. [22] رازی، فخرالدین (؟). الانارات فی شرح الإشارات، تهران: نسخه خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی، شماره 1847. [23]---- (1381). منطق المخلص، تقدیم، تحقیق و تعلیق احد فرامرز قراملکی و آدینه اصغری نژاد، تهران، دانشگاه امام صادق (ع). [24] رازی، قطب الدین (؟)، شرح المطالع [لوامع الاسرار فی شرح مطالع الانوار]، قم، انتشارات کتبی نجفی. [25]---- (1416). مجموعه رسایل قطب رازی، مشهد، المکتبة الرضویة، شماره (۱۰۵۷-۱۰۶۰). نسخهای از آن در مرکز احیاء التراث الاسلامی به شماره ۲۴۱ موجود است. [26] روحانی، محمد صادق (1382). زبدة الاصول، تهران، حدیث دل. [27] زراعت، عباس (1391). «مفهوم قید: نگرشی نو در مفهوم مخالف»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، سال 4، شماره 6، تابستان و بهار، صص65-82. [28] سبحانی، جعفر (1414). المحصول فی علم الاصول، ج2، قم، مؤسسۀ امام صادق(ع). [29] سبزواری، ملاهادی (1379). شرح المنظومة، تصحیح و تعلیق حسن زاده آملی، تحقیق و تقدیم مسعود طالبی، تهران، نشر ناب. [30] شهرضایی، اکبر (1390). پژوهشی در علم رجال، قم، مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی. [31] شیخ بهائی، محمد بن حسین (1423). زبدة الاصول، ج3، قم، مرصاد. [32] صالحی مازندرانی، اسماعیل (1424). مفتاح الاصول، ج2، قم، صالحان. [33] صدر، محمد باقر (1408). مباحث الاصول، ج2، قم، مقرر. [34] طوسی، نصیر الدین (1361). اساس الاقتباس، به تصحیح مدرس رضوی، تهران، دانشگاه تهران. [35] عراقی، ضیاءالدین (1420). مقالات الاصول، ج1، قم، مجمع الفکرالاسلامی. [36] ---------- (1422). منهاج الاصول، ج2، بیروت، دارالبلاغة. [37]---------- (1417). نهایة الافکار، ج2، قم، دفتر اتشارات اسلامی. [38] غزالی، ابوحامد (1961). مقاصد الفلاسفة، به کوشش سلیمان دنیا، مصر، دارالمعارف، مصر. [39] فاضل لنکرانی، محمد (1430). دراسات فی الاصول، تقریرات: صمد علی موسوی، قم، مرکز فقه الائمه الاطهار(ع). [40] کاتبی قزوینی، نجم الدین (1375). المنصص فی شرح الملخص، منطق، بخش اول، تصحیح: علی نظری علیآبادی، پایاننامه تحصیلات تکمیلی به راهنمایی مقصود محمدی و مشاوره احد فرامرز قراملکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج. [41] مظفر، محمدرضا، (1400)، المنطق، بیروت، دارالتعارف. [42] میرزای قمی، ابوالقاسم، (1430). القوانین المحکمة فی الاصول، ج1، قم، احیاء الکتب الاسلامیه. [43] نائینی، محمد حسین (1352). أجود التقریرات، ج1، قم، مطبعة العرفان. [44] ---------- (1376). فوائدالاصول، ج2، تقریرات محمدعلی کاظمی خراسانی، قم، جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه قم. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,364 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,264 |