تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,115,062 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,218,931 |
موقعیت راهبردی ژئواکونومیک خلیج فارس و رقابت قدرت ها در قرن بیستویکم | ||
پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
مقاله 5، دوره 46، شماره 2، تیر 1393، صفحه 311-336 اصل مقاله (557.66 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2014.51566 | ||
نویسندگان | ||
بهادر زارعی* 1؛ علی زینی وند2؛ علی ماندگار3؛ جلیل دلشادزاد4 | ||
1استادیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشکدۀ جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکتری روابط بینالملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران | ||
3کارشناس ارشد روابط بینالملل، دانشگاه شیراز | ||
4کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
یکی از مفاهیم نوینی که بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در عرصۀ روابط بینالملل و ژئوپلیتیک، برای تحلیل مسائل راهبردی و بینالمللی و رقابت قدرتها از آن بهره میبرند، رویکرد ژئواکونومیک است. این رویکرد از ترکیب سه عامل جغرافیا، قدرت و اقتصاد شکلگرفته و روابط جغرافیا، قدرت و اقتصاد و تعامل این سه عنصر را برای کسب قدرت دولتها مطالعه میکند. در آغاز قرن بیستویکم، قدرتهای بزرگ با رویکردی نوین و با توجه بیشتر به منافع اقتصادی، در مناطق استراتژیک جهان به رقابت میپردازند. در قرن حاضر انرژی، بهویژه نفت و گاز، روح ژئواکونومیک محسوب شده و در فرآیند توسعه، تعیین امنیت و ایجاد کشمکشهای منطقهای و بینالمللی نقشآفرینی میکند. در عصر حاکمیت گفتمان ژئواکونومیک، اقتصاد نقش برجستهتری از هر زمان دیگر یافته و ژئواکونومی انرژی، فصل نوینی را در روابط بینالملل گشوده است. به نظر میرسد منابع انرژی به یکی از مهمترین متغیرهای ژئوپلیتیکی در نظام سیاسی کنونی جهان در تعاملات بینالمللی، برای حفظ سیادت جهانی و منطقهای و به چالش کشیدن رقبا در عرصۀ بینالمللی تبدیل شده است. خلیج فارس بهلحاظ نظریههای ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی، بینالمللیترین منطقۀ دنیاست که بهلحاظ منابع انرژی، فضای ژئواکونومیکی مهمی را برای ایفای نقش بازیگران (منطقهای و فرامنطقهای) در قالب همکاری، رقابت و منازعه فراهم میکند. اگرچه با توجه به وابستگی متقابل منافع این کشورها، به نظر میرسد روابط آنها در راستای نوعی رقابت همراه با همکاری، در آینده بیشتر قابل پیشبینی است. | ||
کلیدواژهها | ||
آمریکا؛ خلیج فارس؛ ژئواکونومی؛ قدرتهای بزرگ؛ نفت و گاز | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,262 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,752 |