تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,099,165 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,206,769 |
ارزیابی توانمندی ها و کاربری های ژئومورفوسایت ها (مطالعه موردی: ژئومورفوسایت های شهرستان طبس) | ||
پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
مقاله 13، دوره 47، شماره 1، فروردین 1394، صفحه 177-192 اصل مقاله (1.25 M) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2015.51284 | ||
نویسندگان | ||
محمد سلمانی1؛ حسنعلی فرجی سبکبار2؛ محمد ناظمی3؛ حسن اروجی* 4 | ||
1استادیار دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
2دانشیار دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
3استادیار گروه زمین شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد طبس | ||
4کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهریزی توریسم دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
ژئوتوریسم، شاخة جدیدی از گردشگری مسئولانه است که با هدف حفاظت از میراث زمین و همچنین ارتقای سطح زندگی جوامع بومی، حفظ ارزشهای فرهنگی و توسعة اقتصادی، بر استفاده از جاذبههای زمینشناختی و ژئومورفولوژیکی تأکید میکند. مجموعة میراث ژئومورفولوژیکی، فرهنگی و گردشگری ژئوتوریسم، در قالب مکانهایی نمایان شده است که بهعنوان ژئومورفوسایت از آنها یاد میشود. شهرستان طبس با وجود فرایندهای مختلف زمینشناسی، مجموعة متنوعی از این ژئومورفوسایتها را در خود جای داده است. بهدلیل قرارگیری منطقة طبس بین دو ناحیة بزرگ کویری ایران (دشت لوت و کویر مرکزی)، مناطق کویری و بیابانی طبس تقریباً در حاشیه قرار گرفته است و بسیاری از توانمندیهای آن هنوز بهصورت علمی بررسی نشده است. در این پژوهش، بنا بود تا ضمن شناسایی مناطق ژئوتوریستی شهرستان، ژئومورفوسایتهای منطقه نیز شناسایی شوند؛ براساس مجموعهای از ارزشهای علمی، حفاظتی و گردشگری ارزیابی شوند و سپس با توجه به کاربریهای متناسب با گردشگری و توسعة اقتصادی، اولویتبندی شوند. پس از جستوجوهای گوناگون، درنهایت 50 ژئومورفوسایت برای ارزیابی انتخاب شدند و از بین روشهای ارزیابی ژئومورفوسایتها، از روش GAM استفاده شد. در ارزیابی کلی ژئومورفوسایتهای شهرستان، ژئومورفوسایتهای «رخنمونهای درنجال»، «سرزمین سیاه» و «مخروطافکنههای شتری»، بهعنوان بهترین ژئومورفوسایتها برای کاربریهای ژئوتوریستی تعیین شدند و میتوان آنها را بهعنوان یک کالای اقتصادی به گردشگران ارائه کرد. ضمن اینکه حفاظت میراث زمین در طبس بهصورت بالفعل صورت نمیگیرد و از منظر اقتصادی و اجتماعی، جامعة بومی طبس، سهم بسیار اندکی در گردشگری دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
روش ارزیابی GAM؛ ژئوتوریسم؛ ژئومورفوسایت؛ شهرستان طبس؛ گردشگری پایدار | ||
مراجع | ||
تریکار، ژان، 1369 ، اشکال ناهمواری در نواحی خشک؛ ترجمة صدیقی و محسن پورکرمانی، چاپ اول، نشر معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی، تهران. .2 تقوایی، مسعود، احسانی، غلامحسین و اعظم صفرآبادی، 1388 ، نقش و جایگاه برنامه ریزی چندبعدی در توسعة توریسم و اکوتوریسم، مجلة جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، سال بیستم، شمارة پیاپی 35 ، شمارة 3 ، صص 45 - 62 . .3 رنجبر، محسن، 1388 ، قابلیت های ژئوتوریستی تنگ زینگان صالح آباد شهرستان مریوان، فصلنامة چشم انداز جغرافیایی، سال چهارم، شمارة 9، صص 81 - 100 . .4 ساجدی فر، آیلار، 1386 ، ژئوتوریسم بیابان های ایران، وزارت صنایع و معادن، سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، پایگاه ملی دادة علوم زمین ) www.ngdir.com .) .5 کاظم پور، محسن، 1390 ، پناهگاهی برای زرده یوز، روزنامة جام جم، سه شنبه 17 خرداد 90 ، شمارة 10 ، ص 10 . .6 مختاری، داود، 1389 ، ارزیابی توانمندی های اکوتوریستی مکان ژئومورفیکی حوضة آبریز آسیاب خرابه در شمال غرب ایران به روش پرالونگ ) Pralong (؛ مجلة جغرافیا و توسعه، سال هشتم، شمارة 18 ، صص 27 - 52 . .7 مقصودی، مهران، علیزاده، محمد، رحیمی هرآبادی، سعید و مجتبی هدایی آرانی، 1391 ، ارزیابی قابلیت ژئومورفوسایت های گردشگری در پارک ملی کویر با استفاده از روش Pereira ؛ مجلة مطالعات گردشگری، سال هفتم، شمارة 19 ، صص 49 - 68 . .8 مقیمی، ابرهیم، رحیمی هرآبادی، سعید، هدایی آرانی، مجتبی، علیزاده، محمد و حسن اروجی، 1391 ، ژئومورفوتوریسم و قابلیت سنجی ژئومورفوسایت های جاده ای با بهره گیری از روش پری یرا، مطالعة موردی: آزادراه قم کاشان، نشریة - تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی تهران، سال دوازدهم، شمارة 27 ، صص 163 - 184 . .9 ناظمی، محمد و شهلا مغزی نجف آبادی، 1386 ، بررسی های نوزمین ساختی در مسیر کال جنی شمال طبس، مجموعه - مقالات سومین همایش منطقه ای معدن و علوم وابسته، صص 56 - 59 . 10. Bruschi, V. M., Cendrero, A. and Cuesta Albertos, J. A., 2011, A Statistical Approach To The Validation And Optimization Of Geoheritage Assessment Procedures, geoheritage, Vol. 3, No. 3, PP. 131-149. 11. Carcavilla, L., Duran Juan, J., Garcia-Cortes, A. and Lopez-Martinez, J., 2009, Geological Heritage and Geoconservation in Spain: Past, Present and Future, Geoheritage, Vol. 1, No. 2-4, PP. 75–91. 12. Comanescu, L., Nedelea, A. and Dobre, R., 2011, Evaluation of geomorphosites in Vistea Valley (Fagaras Mountains-Carpathians, Romania), International Journal of the Physical Sciences, Vol. 6, No. 5, PP. 1161 -1168. 13. De Waele, J. and Melis, M. T., 2009, Geomorphology and Geomorphological Heritage of the Ifrane–Azrou Region (Middle Atlas, Morocco), Environ Geol, Vol. 58, No. 3, PP. 587–599. 14. Fassoulas, C., Mouriki, D., Dimitriou-Nikolakis, P. and Iliopoulos, G., 2011, Quantitative Assessment of Geotopes as an Effective Tool for Geoheritage Management, geoheritage, Vol. 4, No. 3, PP. 177-193. 15. Fassoulas, C., Paragamian, K. and Iliopoulos, G., 2007, Identification and Assessment of Cretan Geotopes, bulletin of geological society of Greece, international congress Athens. 16. Feuillet, T. and Sourp, E., 2011, Geomorphological Heritage of the Pyrenees National Park (France): Assessment, Clustering, and Promotion of Geomorphosites, Geoheritage, Vol. 3, No. 3, PP. 151–162. 17. Hose, T. A., 2011, 3G’s for Modern Geotourism, geoheritage, Vol. 4, No. 1-2, PP. 7-24. 18. Johari, M., 2009, Scientific Travel In Iran, Tabas, seintific information, Vol. 23, No. 7, PP. 50-52. (In Persian) 19. Kazempour, M., 2011, Shelter For Zardeh Yooz, Jame Jam, 6 July 2011, No. 10, P. 10. (In Persian) 20. Lugeri, F. R., Amadio, V., Bagnaia, R., Cardillo, A. and Lugeri, N., 2011, Landscapes and Wine Production Areas: A Geomorphological Heritage, Geoheritage, Vol. 3, No. 3, PP. 221–232. 21. Maghsoudi, M., Alizadeh, M., Rahimi Herabadi, S. and Hodaei Arani, M., 2012, Capability Assessment Of Tourism Geomorphosites In Kavir National Park By Using Pereira Method, tourism researches, Vol. 7, No. 19, PP. 49-68. (In Persian) 22. Maran, A., 2010, Valuing The Geological Heritage Of Serbia, Bulletin of the Natural History Museum, Vol. 3, No. 2, PP. 47-66. 23. Mihai, B., Reynard, E., Werren, G., Ionut, S., Ionut, S. and Zenaida, C., 2009, Impacts of Tourism on Geomorphological Processes in the Bucegi Mountains in Romania, Geographica Helvetica, Vol. 64, No. 3, PP. 134-147. 24. Moghimi, E., Rahimi Herabadi, S., Hodaei Arani, M., Alizadeh, M. and Oroji, H., 2012, Geomorphotourism and Assessment of Road Geomorphosites by Using Preira Method, Case Study: Ghom-kashan Freeway, applied researches of geographic sciences, Vol. 12, No. 27, PP. 163-184. (In Persian) 25. Mokhtari, D., 2010, Assessment of Ecotourism Capabilities for geomorphic Zone Asiab Kharabeh Basin in Northwest Iran by Pralong Method, geography and development, Vol. 8, No. 18, PP. 27-52. (In Persian) 26. Nazemi, M. and Maghzi Najafabadi, S., 2007, Neo-Tectonic Surveys in Kal Jeni Road, North Of Tabas County, regional seminar of mine and associated sciences, PP. 56-59. (In Persian) 27. Panizza, M. and Piacente, S., 2008, Geomorphosites and Geotourism, Rev.Academica, Vol. 2, No. 1, PP. 5-9. 28. Panizza, M., 2011, Geomorphosites: Concepts, Methods and Examples Of Geomorphological Survey, Chinese Science Bulletin, Vol. 46, No. 1. PP. 4-5. 29. Pereira, P., Pereira, D. and Caetano, A., 2007, Geomorphosite assessment in Montesinho Natural Park (Portugal), Geographica Helvetica, Vol. 62, PP. 159-168.
30. Pralong, J., 2005, A Method for Assessing Tourist Potential and Use of Geomorphological Sites, Géomorphologie: relief, processus, environnement, No 3, PP. 189-196. 31. Ranjbar, M., 2009, Geotourism Capabilities of Zinagan Salehabad Strait in Marivan County, geographical perspective, Vol. 4, No. 9, PP. 81-100. (In Persian) 32. Reynard, E., 2008, Scientific Research and Tourist Promotion of Geomorphological Heritage, Geogr. Fis. Dinam. Quat, Vol. 31, No. 2, PP. 225-230. 33. Reynard, E., Regolini-bissig, G., kozlik, L. and Benedetti, S., 2009, Assessment and Promotion of Cultural Geomorphosites in the Trient Valley (Switzerland), Mem.descr. Carta Geol, Vol. 2, No. 2, PP. 181-189. 34. Rovere, A., Vacchi, M., Parravicini, V., Bianchi, C. N., Zouros, N. and Firpo, M., 2011, Bringing Geoheritage Underwater: Definitions, Methods, and Application in two Mediterranean Marine Areas, Environ Earth Sci, Vol. 64, No. 1, PP. 133–142. 35. Sai-leung, N. G., Jiangfeng, L. I., Shiming, F. and Young, C. Y., 2010, Geodiversity and Geoconservation in Hong Kong, Asian Geographer, Vol. 27, No. 1-2, PP. 1-11. 36. Sajedifar, A., 2007, Geotourism of Iran Deserts; Industries and Mines Ministry, Mine Explores and Geology Organization, Rtrieved from: National Site of Earth Data (www.ngdir.com). 37. Serrano, E. and Gonzalez Trueba, J. J., 2011, Environmental Education and Landscape Leisure Geotourism Map and Geomorphosites in the Picos de Europa National Park, geojournal of tourism and geosites, Vol. 8, No. 2, PP. 295-308. 38. Taqvaei, M., Ehsani, Q. and Safarabadi, A., 2009, Role and Importance of Multi-Dimensions Planning in Tourism and Ecotourism Development, geography and environmental planning, Vol. 20, No. 35, PP. 45-62. (In Persian) 39. Trikar, J., 1990, Forms of Heights in Arid Zones, Translated by Seddiqi & Pourkermani, M., First edition, Astan Qods Razavi, Tehran. 40. Vujicic, D. M., Djordjije, A., Vasiljevic, D. A., Markovic, B. S., Hose, A. T., Lukic. T., Hadzic, O. and Janievic, S., 2011, Preliminary Geosites Assessment Model (GAM) and its Application on Fruska Gora Mountain, Potential Geotourism Detinarion of Serbia, Acta geographica Slovenica, Vol. 51, No. 2, PP. 361–37. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,614 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,611 |