
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,692 |
تعداد مقالات | 72,229 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,177,377 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,005,434 |
بررسی تأثیر مبانی عرفان اسلامی بر فرم و محتوای موسیقی | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
مقاله 1، دوره 19، 1(بهار و تابستان 1393)، فروردین 1393، صفحه 5-16 اصل مقاله (1.38 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2014.50011 | ||
نویسندگان | ||
حسین شایسته1؛ عبدالحسین خسروپناه* 2 | ||
1کارشناسی ارشد مدرسی معارف اسلامی گرایش مبانی نظری، دانشگاه معارف اسلامی، قم | ||
2دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم | ||
چکیده | ||
چکیده بررسی سیر تاریخی کاربرد معنوی و عرفانی از موسیقی، علاوه بر صحه گذاردن بر قدمت تاریخی «موسیقی عرفانی»، کاشف از تفاوتی است آشکار میان نگاه عرفان اسلامی و عرفانهای دیگر به موسیقی. موسیقی عرفانی در عرفان اسلامی، حاصل سیطره تفکرات عرفانی و شهودی بر عالم ادبیات و در پی آن، آمیختگی «عرفان ادبی» با عالم موسیقی است. واسطه پیدایش این نوع موسیقی، در حقیقت عرفان ادبی است. از آن جا که «موسیقی عرفانی»، واگویه عواطف و تخیلات صافی عارفانه است، ارمغان آن میتواند تداعی احساسات معنوی و عارفانهای باشد که برای غیر سالکان و کسانی که با آسمان عرفان بیگانهاند نیز، شیرین و الهام بخش باشد. از این جهت، موسیقی عرفانی سبب بروز نوعی از عرفان گروی گردیده که می توان آن را «عرفان موسیقایی» نامید. در این مقاله کوشیده شده است تأثیر مبانی عرفانی بر فرم و محتوای موسیقی تبیین گردد. از آنجا که محتوای این اثر، بنمایهای فلسفی- عرفانی دارد، به مقتضای این محتوا، روش اعمال شده در پژوهش آن نیز طبیعتاً عقلی و با ابزار مطالعات کتابخانهای و به صورت تطبع در آثار بزرگان و صاحبنظران دانش موسیقی، فلسفه و عرفان بوده است. | ||
کلیدواژهها | ||
واژه های کلیدی مبانی عرفانی؛ موسیقی؛ عرفان ادبی؛ موسیقی عرفانی؛ عرفان موسیقایی | ||
مراجع | ||
ابن سینا، حسین(1404ق)، التعلیقات، مکتبه الاعلام الاسلامیه، بیروت. ابن عربی، محیی الدین(1405ق)، الفتوحات المکیه، مصر. ادوارد رید، هربرت(1386ش)، معنی هنر، ترجمه نجف دریابندری، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. استور ،آنتونی(1388ش)، موسیقی و ذهن، ترجمه غلام حسین معتمدی، نشر مرکز، تهران. انصاری، قاسم(1384ش)، مبانی عرفان و تصوف، انتشارات طهوری، تهران. آشتیانی، سیدجلال الدین(1381ش)، شرح بر زادالمسافر، دفتر تبلیغات اسلامی، قم. امام خمینی ره(1378ش)، شرح حدیث جنود عقل و جهل، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره، تهران. آملی، حسن حسن زاده(1378ش)، مُمِدّالهمم در شرح فصوص الحکم، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران. آملی، سید حیدر(1368ش)، جامع الاسرار و منبع الانوار، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. امینی نژاد، علی(1387ش)، آشنایی با مجموعه عرفان اسلامی، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره، قم. برتلس، یوگنی ادرواردویچ(1376ش)، تصوف و ادبیات تصوف، ترجمهی سیروس ایزدی، امیرکبیر، تهران . برقعی، زهره(1389ش)، خیال از نظر ابن سینا و صدرالمتألهین، بوستان کتاب، قم. کمال پورتراب، مصطفی(1390ش)، تئوری موسیقی، انتشارات چنگ، تهران. پورجوادی، نصرالله(1370ش)، بادهعشق 1، مجلهی نشر دانش، شمارهی مهر و آبان، تهران. جامی، عبدالرحمان(1390ش)، اشعه اللمعات، بوستان کتاب، قم. جعفری، محمد تقی(1357ش)، ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران. جعفری، محمد تقی (1360ش)، شناخت از دیدگاه علمی و از دیدگاه قرآن، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران. حیدرخانی، حسین(مشتاق علی) (1376ش)، سماع عارفان، انتشارات سنانی، تهران. راهگانی، روح انگیز(1376ش)، تاریخ موسیقی جهان، انتشارات پیشرو، تهران. زرینکوب، عبدالحسین(1373ش)، ارزش میراث و صوفیه، امیرکبیر، تهران. سبزواری، ملا هادی(1360ش)، التعلیقات علی الشواهدالربوبیه، المرکزالجامعی للنشر، مشهد. سجادی، سید ضیاء الدین(1372ش)، مقدمه ای بر مبانی عرفان و تصوف، انتشارات سمت، تهران. صدرالمتألهین، شیرازی(1981م)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، داراحیاء التراث، بیروت. صدرالمتألهین، شیرازی (1354ش)، المبدأ و المعاد، انجمن حکمت و فلسفه ایران، تهران. صفوت، داریوش(1389ش)، هشت گفتار درباره فلسفه موسیقی، کتابسرای نیک، تهران. عیاشی، محمد بن مسعود سمرقندی(1363ش)، تفسیر عیاشی، تصحیح سید هاشم رسولی محلاتی، مکتبه العلمیه و الاسلامیه، تهران. غزالی، ابوحامد محمد(1406ق)، احیاء علوم الدین، دارالکتب العلمیه، بیروت. فارابی، ابونصر(1375ش)، کتاب موسیقی کبیر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران. فارابی، ابونصر (1381ش)، فصوص الحکمة و شرحه، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، تهران. فرغانی، سعید الدین(1379ش)، مشارق الدراری، مقدمه سید جلال الدین آشتیانی، بوستان کتاب، قم. فروزان فر، بدیع الزمان(1377ش)، شرح مثنوی شریف، انتشارات زوار، تهران. فناری، محمد بن حمزه(1323ش)، مصباح الانس بین المعقول و المشهود فی شرح مفاتح غیب الجمع و الوجود، چاپ سنگی، حاجی عبدالرحیم، تهران. فنایی، اشکوری محمد(1375ش)، علم حضوری، انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی«ره»، قم. قونوی، صدرالدین(1371ش)، فکوک (کلید اسرار فصوص الحکم)، ترجمه محمد خواجوی، انتشارات مولی، تهران. قیصری، روحی محمد داود(1375ش)،شرح فصوص الحکم، به کوشش سیدجلال الدین آشتیانی، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. کاپلستون، فردریک چارلز(1388ش)، تاریخ فلسفه، انتشارات علمی و فرهنگی، ترجمه سید جلال الدین مجتبوی، تهران. کاشانی، حسن(1371ش)، کنزالتحف، به اهتمام تقی بینش، از کتاب سه رساله فارسی در موسیقی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران. کاشانی، عزالدین محمود(1376ش)،مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه، تصحیح جلال الدین همایی، نشر هما، تهران. کربن هانری، (1374ش)، ارض ملکوت، ترجمه سید ضیاءالدین دهشیری، انتشارات طهوری، تهران. مراغی، عبدالقادر غیبی(1370ش)، شرح ادوار، به اهتمام تقی بینش، مرکز نشر دانشگاهی، تهران. مستملی بخاری، ابوابراهیم بن اسماعیل بن محمد(1363ش)، شرح التعرف لمذهب التصوف، با مقدمه و تصحیح و تحشیه محمد روشن، انتشارات اساطیر، تهران. مظفر، محمدرضا(1376ش)، المنطق، انتشارات سیدالشهدا، قم. نصر، سید حسین(1389ش)، هنر و معنویت اسلامی، ترجمه رحیم قاسمیان، انتشارات حکمت، تهران. هجویری، علی بن عثمان(1389ش)،کشف المحجوب، انتشارات طهوری، تهران. هروی، نجیب مایل(1377ش)،سماع نامه های فارسی، نشر نی، تهران. الیافعیالیمنیالمکی، ابیمحمدعبداللهبناسعد(1997م)، مرآهالجنانوعبرهالیضظانفیمعرفهمایعتبرمنحوادثالزمان، دارالکتاب العربیه.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,669 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,202 |