تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,113,776 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,217,488 |
بازشناسی کاربرد اصول هندسی در معماری سنتی مطالعه موردی: قصر خورشید و هندسه پنهان آن | ||
نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی | ||
مقاله 3، دوره 18، شماره 1، فروردین 1392، صفحه 29-44 اصل مقاله (3.32 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfaup.2013.36355 | ||
نویسندگان | ||
مجتبی رضازاده1؛ مجتبی ثابت فرد* 2 | ||
1استادیار دانشکده معماری، پردیس هنر های زیبا، دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران | ||
چکیده | ||
چکیده استفاده از ترسیمات هندسی در هنر و معماری ایران سابقهای طولانی دارد. طرحمایه های هندسی مخصوصاً پس از اسلام، برای معین کردن اندازه های بنا و به دست آوردن تناسبات مطلوب مورد استفاده قرار گرفته است. مقاله حاضر تلاشی است در جهت یافتن ترسیمات هندسی پایه در قصر خورشید کلات نادری. این بنا به دستور نادر شاه افشار در اوایل قرن 12 هجری ساخته شد. آیا طرح این بنا بر اشکال هندسی خاصی استوار است؟ برای یافتن پاسخ این پرسش، ابتدا مبانی نظری کاربرد هندسه در معماری بررسی می شود. در این زمینه مروری بر آرا فلاسفه و دانشمندان مسلمان و همچنین اصول نیارشی کاربرد هندسه در معماری خواهد شد. پس از آن بنا با متدولوژی خاصی شناخته می شود که شامل مختصری از تاریخ و جغرافیای اثر، معرفی اثر، سبک شناسی و مطالعه نمونه های مشابه است. سپس بر مبنای دو مقوله پیشین طرح هندسی شکل دهنده به قصر خورشید ارائه می شود. این هندسه بر مبنای شش ضلعی منتظم است. شکل به دست آمده در نما و مقطع صدق می کند و در عین حال بدون تغییر بر پلان قابل انطباق است. یافته های این مقاله می تواند در کنار مطالعات مشابه دیگر در جهت باز شناسی آثار معماری ایران و بازیابی هویت اصیل اسلامی- ایرانی آن به کار رود | ||
کلیدواژهها | ||
واژه های کلیدی قصر خورشید؛ معماری سنتی؛ سبک اصفهانی؛ هندسه | ||
اصل مقاله | ||
| ||
مراجع | ||
فهرست منابع آرین، منوچهر(1385)، نگاهی دیگر به برج ها، سازمان میراث فرهنگی کشور، تهران. استر آبادی، محمد مهدی بن محمد نصیر (1387)، تاریخ جهانگشای نادری، به تصحیح مهرآبادی، میترا، دنیای کتاب، تهران. امیری، حسن (1385)، دژ خدای آفرین، نشر خیزران، مشهد. بوزجانی، محمد بن محمد البوزجانی (1369)، هندسه ایرانی، ترجمه جذبی، علیرضا، سروش، تهران. بمانیان، محمدرضا و همکاران (1390)، کاربرد هندسه و تناسبات در معماری، هله، تهران. پوپ، آرتور ا. (1385)، سیری در هنر ایران (از دوران پیش از تاریخ تا امروز)، ترجمه دریاباری، نجف، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران. پوپ، آرتور ا. (1365)، معماری ایران، پیروزی شکل و رنگ، ترجمه افسر، کرامت ا... ،یساولی، تهران. پیرنیا، محمد کریم (1386)، سبک شناسی معماری ایرانی، تدوین معماریان، غلامحسین، سروش دانش، تهران. پیرنیا، محمد کریم (1387)، معماری ایرانی، تدوین معماریان، غلامحسین، سروش دانش، تهران. توسلی، محمود (1383)، هنر هندسه، انتشارات پیام، تهران. حاجی قاسمی، کامبیز (1375)، هندسه پنهان در نمای مسجد شیخ لطف الله، صفه، شماره 21 و 22،صص33 -28. دانشدوست، یعقوب (1374)، کاخ خورشید کلات و محیط طبیعی آن، مجموعه مقالات تاریخ معماری و شهرسازی ایران، جلد نخست، 480-475. رضازاده اردبیلی، مجتبی(1390)، مرمت آثار معماری: شناخت، آسیب شناسی و فن شناسی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران. السعید، عصام و پارمان، عایشه (1363)، نقش های هندسی در هنر اسلامی، ترجمه رجب نیا، مسعود، سروش، تهران. طاهباز، منصوره (1383)، شکل مقدس، صفه، شماره 38، 125-95. طلایی، نرگس و موحدی مریم، طراحی مجتمع توریستی در کلات نادری، پایان نامه کارشناسی ارشد معماری، استاد راهنما: دکتر مجتبی رضازاده اردبیلی، مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده مهندسی، تیر 1378. علیزاده، حمیدرضا و نواده پور، سید ابراهیم، طراحی و ساماندهی یک میان شالوده شهری، طراحی معماری بخشی از محور پیاده بافت قدیم اردبیل، پایان نامه کارشناسی ارشد معماری، استاد راهنما: دکتر مجتبی رضازاده اردبیلی، اردبیل: دانشگاه آزاد اسلامی، دانشکده فنی و مهندسی، اردیبهشت 1379. عمرانی پور، علی (1384)، هنر و معماری اسلامی ایران، یادنامه استاد دکتر لطیف ابوالقاسمی، سازمان عمران و بهسازی شهری، تهران. فرهمند، شعبانعلی، گزیده مقالاتی در باب عمارت خورشید، میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان کلات، کلات. کاشانی، غیاث الدین جمشید (1366)، رساله طاق و ازج، ترجمه و تحشیه جذبی، سید علیرضا، سروش، تهران. گدار، آندره (1388)، آثار ایران، ترجمه: سروقد مقدم، ابوالحسن، آستان قدس رضوی، مشهد. گرایلی، فریدون (1375)، نیشابور شهر فیروزه، دامینه، تهران. لباف خانیکی، رجبعلی (1376)، پژوهش و گمانه زنی در عمارت قصر خورشید کلات نادر، اثر، شماره 29 و 30، صص186-168. لولر، رابرت (1368)، هندسه مقدس، ترجمه: معیری، هایده، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، تهران. نصر، سید حسین (1383)، عالم خیال و مفهوم فضا در مینیاتور ایرانی، جاودان خرد، صص112-103. نقی زاده، محمد (1383)، کعبه: تجلی و تفسیر زیبایی هستی، هنر های زیبا، شماره 17، صص18-5.
Akkach, Samer (2005), Cosmology and Architecture in Premodern Islam, State University of New York Press, New York.
Ghyka, Matila (1977), The Geometry of Art and Life, Dover, New York.
Michell, George and Zebrowski, Mark (1999), Architecture and Art of the Deccan Sultanates, Cambridge University Press, Cambridge. Donato, Sandro (1990), IRAN, La Recostruzione Delle Aree Distrutte Dalla Guerra, Gangemi Editore, Roma, Reggio C. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 9,210 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 45,764 |