تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,508,954 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,772,244 |
نقضِ «نقض موضوع» | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
مقاله 5، دوره 46، شماره 2، دی 1392، صفحه 83-100 اصل مقاله (401.62 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2013.35748 | ||
نویسنده | ||
مهدی عظیمی* | ||
استادیار گروه فلسفۀ اسلامی دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
در کتابهای منطق اسلامیِ دورۀ معاصر، «نقض موضوع» را قاعدهای برشمردهاند که بر پایۀ آن میتوان از یک گزارۀ کلّیِ صادق، گزارۀ صادق دیگری را به دست آورد که موضوعاش نقیض موضوع گزارۀ نخستین باشد و کمّ و کیفاش نیز دگرگون شده باشد. بنابراین، با کاربست این قاعده بر موجَبی کلّی مانند «هر الف ب است» سالبی جزئی همچون «برخی از نهـالف ب نیست» به دست میآید. در این جستار، امّا، نمایان خواهد شد که همواره چنین نیست، بلکه گاه نتیجه نیز مانند مقدّمه، موجبی کلّی مثل «هر نهـالف ب است» از آب درمیآید؛ و آن هنگامی است کهموضوع گزارۀ اصلی اخصّ مطلق از محمول، و محمول برابر با عامترین مفهوم کلّی باشد. بدین سان آشکار خواهد شد که قاعدۀ نقض موضوع کلّیت ندارد و تخصیصبَردار است. | ||
کلیدواژهها | ||
نقض موضوع؛ نقض الموضوع؛ تخصیص؛ عامترین مفهوم کلّی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,678 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,738 |