تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,122,972 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,231,126 |
دلایل تخریب جنگل: بررسی مدلهای ذهنی کارشناسان منابع طبیعی و مردم محلی با استفاده از روش پویاییهای سیستم | ||
نشریه جنگل و فرآورده های چوب | ||
مقاله 4، دوره 66، شماره 1، فروردین 1392، صفحه 39-54 اصل مقاله (897.26 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfwp.2013.35340 | ||
نویسندگان | ||
محمد عواطفی همت* 1؛ تقی شامخی2؛ محمود زبیری3؛ داوودرضا عرب4؛ محمود قاضی طباطبایی5 | ||
1استادیار دانشکده ی منابع طبیعی دانشگاه تهران | ||
2استاد، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران. | ||
3استاد، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران. | ||
4استادیار، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران. | ||
5دانشیار، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
مدلهای ذهنی چارچوبهای مرجعیاند که افراد براساس آنها جهان را تأویل و تفسیر میکنند. در این مقاله مدلهای ذهنی دو گروه اصلی از ذینفعان جنگل، یعنی 1. کارشناسان سازمان جنگلها و 2. دامداران محلی در حوزة آبخیز شمارة 35 جنگلهای شمال، درمورد علل تخریب جنگل بررسی شده است. دادههای لازم از طریق مصاحبههای نیمهساختاریافته با اعضای هر یک از دو گروه مذکور بهدست آمده است. نتایج مصاحبهها در قالب رهیافت پویاییهای سیستم مفهومسازی شده و مدلهای ذهنی هر یک از دو گروه بهصورت نمودارهای علت و معلولی بهدست آمده است. بررسی مدلهای ذهنی این دو گروه نشاندهندة این است: هر یک از دو گروهِ مذکور، دیگری را عامل تخریب جنگل میداند و ارتباطی بین فعالیتهای خود و تخریب جنگل و جایی برای تجدید نظر در اقدامات خود متصوّر نیست. کارشناسان سازمان جنگلها، فعالیتهای طرحهای جنگلداری، از جمله بهرهبرداری را در راستای بهبود کمیّت و کیفیت توده، و فعالیتهای دامداری سنتی را سبب تخریب جنگل میدانند. دامداران محلی نیز فعالیتهای مجریان طرحهای جنگلداری در قالب بهرهبرداری از جنگل را عامل تخریب جنگل میدانند و ارتباطی بین حضور دام در جنگل و تخریب آن قائل نیستند. برگزاری دورههای آموزشی در زمینۀ اهداف طرحهای جنگلداری، برای روستاییان و دامداران و ارتقای ظرفیت و توان کارکردن با مدلهای ذهنی مبتنی بر سیاستها و تصمیمگیریها، برای کارشناسان ادارة جنگلها در ایجاد فضای مساعد برای درک اهداف و اولویتهای هر یک از دو گروه ذینفع و بهبود مدلهای ذهنی آنها میتواند در رسیدن به درک مشترکی از هدف مدیریت جنگل سودمند باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
مدلهای ذهنی؛ پویاییهای سیستم؛ نمودارهای علت و معلولی؛ بازخور؛ تخریب جنگل؛ لیرهسر | ||
مراجع | ||
[1]. Marvie Mohajer, M.R. (2005). Silvicultur, Tehran University Press, Tehran. [2]. Shamekhi, T. (1993). Why does the industrial sector coulden›t utilise the ecological potentiel of northern forest. Iranian Journal of Natural Resources, 46: 79-93. [3]. Shadi-Talab, Zh. (2000). Social policies in forest management, in:Management of Northern Forest and Sustainable Development, Ramsar, Iran, pp. 95-126. [4]. Hamedi, M.A. (2000). Development of non-governmental social institutions, in:Management of Northern Forest and Sustainable Development, Ramsar, Iran, pp. 151-188. [5]. Jazirehi, M.H. (2000). Analysis and assessment of Iranian forestry organization, in: Management of Northern Forest and Sustainable Development, Ramsar, Iran, pp. 13-45. [6]. Nurzad, M. (2005). Studing of relationship between Kheyroudkenar forest and upward village (Barkan, Kolyak, Kohneh deh), Department of Forestry, University of Tehran, Karaj. [7]. Purnomo, H., Yasmi, Y., Prabhu, R., Hakim, S., Jafar, A., and Suprihatin, (2003). Collaborative modelling to support forest management: qualitative systems analysis at Lumut Mountain, Indonesia. Small-scale Forest Economics, Management and Policy, 2(2): 259-275. [8]. Sterman, J., (2000). Business dynamics: systems thinking and modeling for a complex world, Irwin/Mc Graw-Hill, Boston. [9]. Rahmanseresht, H., and Moghadam, A.R. (2007). The role of mental models in the change of organization proces. Journal of Knowlege of Management, 20(78): 3-24. [10]. Senge, P.M. (2007). The fifth discipline: the art and practice of the learning organization, Translated by Kamal Hedayat, H. and Rowshan, M., Industrial Management Institute Press, Tehran. [11]. Sushil, (2008). System Dynamics: A Practical Approach for Managerial Problems, Translated by Teymouri, E., Nourali, A. and Valizadeh, N., Iran University of Science & Technology, Tehran. [12]. Dudley, R.G., (2004). A System Dynamics Examination of the Willingness of Villagers to Engage in Illegal Logging, The Haworth Press Inc. [13]. Olabisi, L.S. (2010). The system dynamics of forest cover in the developing world: rResearcher versus community perspectives. Sustainability, 2(6): 1523-1535. [14]. Richmond, B. (1993). Systems thinking: critical thinking skills for the 1990s and beyond, System Dynamics Review, 9(2): 113-133. [15]. Ventana Systems Inc. (2007). Vensim User›s Guide, Ventana Systems Inc, Harvard, MA. [16]. Bagheri, A., and Hjorth, P. (2006). Navigating towards sustainabledevelopment: A system dynamics approach. Futures, 38(1): 74-92. [17]. Deaton, M.L., and Winebrake, J.J. (2003). Dynamic Mmodeling of Environmental Systems. Modeling Dynamic Systems, Translated by Razavi, M. and Moshrefi, R., Sharif University of Technology Scientific Institute Press, Tehran. [18]. Shamekhi, T. (2001). Regulation and Administration of natural resources (forest and rangeland), Tehran University Press, Tehran. [19]. Amani, M., and Hassani, M. (1999). Analysis of natural primary endeavors in uneven aged experimental design of beech in Sangdeh forest. Pajouhesh & Sazandegi, 44: 52-67 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 7,048 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 12,146 |