تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,115,267 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,219,314 |
نقش باد و الگوهای جوی در مکان¬گزینی و جهت ریگزارهای دشت کویر | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
مقاله 2، دوره 45، شماره 2، شهریور 1392، صفحه 21-38 اصل مقاله (2.2 M) | ||
نوع مقاله: مقاله کامل | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2013.35142 | ||
نویسندگان | ||
مهران مقصودی* 1؛ مجتبی یمانی1؛ فرامرز خوشاخلاق2؛ علی شهریار3 | ||
1دانشیار دانشکدۀ جغرافیا | ||
2استادیار دانشکدۀ جغرافیا | ||
3استادیار ژئومورفولوژی، دانشگاه یزد | ||
چکیده | ||
بهدلیل شرایط اقلیمی خشک دشت کویر، پهنههای ماسهای عمدهای در قسمتهای مختلف آن پراکنده شده است. در مکانگزینی و جهتگیری این پهنههای ماسهای، عوامل مختلفی نقش دارند که از مهمترین آنها میتوان به توپوگرافی و جهت باد غالب اشاره کرد. از آنجا که باد یکی از عوامل مؤثر در تولید تپههای ماسهای و استقرار آنها است، میتوان با استفاده از آمار باد ایستگاههای هواشناسی و رسم گلباد، جهت و سرعت باد را تعیین کرد. با توجه به اینکه در محدودهی دشت کویر، بهدلیل شرایط نامساعد طبیعی، ایستگاههای هواشناسی محدود است، بنابراین از دادههای دینامیک جو برای مطالعهی جهت باد در سطح دشت کویر و ریگزارهای مورد مطالعه استفاده شد. برای این امر با توجه به میانگین ارتفاع دشت کویر (درحدود 700 متر)، دادههای مربوط به سطح فشار 925 هکتوپاسکال، برای تعیین نوع وزش بادهای فصل تابستان، بهمنزلۀ دورۀ خشک دشت کویر مورد استفاده واقع شد. بادهای مداری غالب شرقی ـ غربی و بادهای نصفالنهاری شمالی ـ جنوبی در سطح دشت کویر بههمراه توپوگرافی قسمتهای جنوبی و جنوب غربی، سبب تراکم بیشتر ریگزارها در این قسمتهای دشت کویر شده است. با استفاده از دادههای حاصل از بادهای مداری و نصفالنهاری، جهت بادهای تابستانی در قسمتهای مختلف دشت کویر مشخص شد که تا حدود زیادی با جهت گلبادهای ایستگاههای هواشناسی و نوع مورفولوژی عوارض ماسهای در تصاویر ماهوارهای منطبق است. مطالعۀ جهت بادهای تابستانی، نشاندهندۀ وجود دو سامانۀ فشار متفاوت مؤثر در جهتگیری ریگزارهای واقع در نیمۀ شرقی و غربی دشت کویر است. | ||
کلیدواژهها | ||
دشت کویر؛ ریگزار؛ الگوهای فشار؛ بادهای مداری و نصفالنهاری | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,897 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,015 |