تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,556 |
تعداد مقالات | 70,750 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,756,480 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,963,091 |
نقش مخروطافکنهها در توزیع سکونتگاههای پیش از تاریخ از دیدگاه زمینباستانشناسی (مطالعهی موردی: مخروطافکنهی جاجرود و حاجیعرب) | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
مقاله 1، دوره 44، شماره 4، دی 1391، صفحه 1-22 اصل مقاله (1.9 M) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2012.30239 | ||
نویسندگان | ||
مهران مقصودی1؛ حسن فاضلی نشلی2؛ قاسم عزیزی3؛ گوین گیلمور4؛ آرمین اشمیت5 | ||
1دانشیار ژئومورفولوژی، دانشکدهی جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
2دانشیار باستانشناسی، دانشگاه تهران | ||
3دانشیار اقلیمشناسی، دانشکدهی جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
4مرکز تحقیقات محیطی دانشگاه کینگستون، انگلستان | ||
5دانشگاه برادفورد، انگلستان | ||
چکیده | ||
در سالهای اخیر مطالعات باستانشناسی با بهرهگیری از سایر رشتههای علمی، رویکردهای نوینی را در شناخت شرایط محیطی مکان استقرار محوّطههای باستانی داشته است. در این پژوهش با هدف تعیین نقش مخروطافکنهها در توزیع سکونتگاههای پیش از تاریخ، مخروطافکنههای جاجرود در دشت تهران و حاجیعرب در دشت قزوین مورد مطالعه قرار گرفتند. در این پژوهش ضمن مطالعات میدانی با ایجاد ترانشه و تهیّه گرافیک لوگ نسبت به تعیین ویژگیهای رسوبی محلّ سکونتگاهها اقدام گردید. همچنین برای بررسی کانالهای گیسویی سطح مخروطافکنهها از عکسهای هوایی سالهای 1335 و 1347 استفاده شد. برای ترسیم نقشهها و گرافیک لوگ از نرمافزارهای Freehand و ArcGIS استفاده شد. گفتنی است که از دستگاه لیزر گرانولومتری برای دانهسنجی رسوبها و از نرمافزارهای LS 230 و GRADISTAT برای تحلیل آماری رسوبها بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان میدهد که اکثر سکونتگاههای پیش از تاریخ برای دسترسی به خاک مناسب و آب کافی برای کشاورزی و ساخت سفال و فعّالیّتهای دیگر، روی بخشهای میانی و انتهایی مخروطافکنهها استقرار یافتهاند. رسوبهای ریزدانهی حاصل از جریانهای صفحهای، شرایط مساعدی را برای تداوم استقرار سکونتگاهها فراهم میکرده و در عین حال، رسوبهای جریانی در برخی موارد، مخاطراتی را با تحمیل شرایط نامساعد بهوجود میآورده است. همچنین بررسی کانالهای گیسویی، عبور این کانالها و مهاجرت و تغییر مسیر کانالها را از مجاورت سایتها نمایش میدهد که جابجایی محوطه ها را نیز بدنبال داشته است. از دیگر نتایج این بررسی میتوان به رابطه بین حفر عمقی کانالهای اصلی موجود بر سطح مخروطافکنهها و مکانیابی مناسب استقرارگاهها بهدست انسانهای پیش از تاریخ، اشاره کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
جاجرود؛ حاجیعرب؛ خوشه باستانی سگز آباد؛ زمینباستانشناسی؛ مخروطافکنه | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,955 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,994 |