پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,623 |
| تعداد مقالات | 71,544 |
| تعداد مشاهده مقاله | 126,896,524 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,944,388 |
مطالعه ای بر نقوش هندسی تزیینات معماری در مساجد گناباد، ملک زوزن و فریومد | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقاله 2، دوره 17، شماره 3 - شماره پیاپی 1310832، بهمن 1391، صفحه 13-22 اصل مقاله (1.63 M) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2013.29609 | ||
| نویسندگان | ||
| مهسا خوارزمی1؛ محمود طاووسی2؛ حسنعلی پورمند3؛ جواد نیستانی4 | ||
| 1دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2استاد گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 3استادیار گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 4استادیار گروه باستان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس | ||
| چکیده | ||
| معماری خراسان در اوایل دوران اسلامی، به تبعیت از ویژگی‌های کلی مساجد اسلامی، از سادگی در ساخت پیروی می-کرد. در دوران‌های بعدی، به خصوص در دوره‌ی سلجوقی، کاربرد تزیینات معماری گسترش یافت و سپس در دوران کوتاه خوارزمشاهیان در خراسان، مساجد دو ایوانی ساخته شدند که تزیینات معماری از ویژگی‌های برجسته‌ی آنها بود. این پژوهش به بررسی روش‌های ترسیم نقوش هندسی در سه مسجد دو ایوانی گناباد، ملک زوزن و فریومد پرداخته و با تطبیق دادن با روش‌ها و ابزارهای معرفی شده در رساله‌ی بوزجانی، "فی مایحتاج الیه العمال و الصناع من الاشکال الهندسیه"، که از معتبرترین منابع در زمینه‌ی هندسه‌ی عملی در دوران اسلامی است، شیوه‌‌های احتمالی ترسیم نمونه‌ها را با کاربرد ابزارهای رایج زمان، که یک خط-کش ساده و پرگار بود، شرح داده است. نتایج حاصل بیانگر این امر است که این نقوش بر اساس زیرساخت‌هایی هندسی و ترسیم-های دقیق ترسیم شده که معماران با دانش هندسی خود و به کمک ابزارهای رایج دوران رسم می‌کردند. هم‌چنین می‌توان چنین نتیجه گرفت که تزیینات معماری از مهم‌ترین موارد تحقق هندسه در حوزه‌ی کاربردی، و سندی بر دست‌یافته‌های علمی دوران هستند؛ و در این میان تعاملات میان ریاضیدانان و هنرمندان و معماران هرچه بیشتر بارز می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بوزجانی؛ مسجد جامع فریومد؛ مسجد جامع گناباد؛ مسجد ملک زوزن؛ نقوش هندسی | ||
| مراجع | ||
|
اکبری، پریوش (1377)، معماری مساجد خوارزمشاهی در خراسان، اثر 29-30، صص159-167.
آقایانی چاوشی، جعفر (1389)، ترجمه کتاب النجاره (در هندسه عملی)، میراث مکتوب، تهران.
بارتولد، واسیلی ولادیمیرویچ (1366)، ترکستان نامه: ترکستان در عهد هجوم مغول، ترجمه کریم کشاورز، آگاه، تهران.
بروک، اریک (1387)، نقوش هندسی در هنر اسلامی، ترجمه بهروز ذبیحیان، سروش، تهران.
پیرنیا، محمد کریم (1372)، آشنایی با معماری اسلامی ایران، علم و صنعت، تهران.
زمانی، عباس (1349)، مسجد جامع گناباد، هنر و مردم، ش92، صص6-14.
جذبی، سید علیرضا (1389)، هندسه ایرانی کاربرد هندسه در عمل تالیف ابوالوفا محمد بن محمد البوزجانی، سروش، تهران.
جوینی، عطاملک بن محمد (1385)، تاریخ جهانگشای جوینی، زوار، تهران.
عدل، شهریار (1367)، یادداشتی بر مسجد و مدرسه زوزن، اثر 15و 16، صص231-248.
کیانی، محمد یوسف (1376)، تزیینات وابسته به معماری ایران در دوره اسلامی، انتشارات سازمان میراث فرهنگی، تهران.
کیانی، محمد یوسف (1362)، مقدمه ای بر هنر کاشیگری ایران، موزه رضا عباسی، تهران.
گدار، آندره،گدار،یدا، سیرو،ماکسیم (1371)، آثار ایران، ترجمه ابوالحسن سروقدمقدم، چ دوم، آستان قدس رضوی، مشهد.
ماهرالنقش، محمود (1362)، طرح و اجرای نقش در کاشیکاری ایران دوره اسلامی دفتر سوم گره کشی، موزه رضا عباسی، تهران. ماهرالنقش، محمود (1381)، میراث آجرکاری ایران، سروش، تهران.
محقق، مهدی (1380)، مروری در تاریخ ریاضیات در زمان ابوالوفای بوزجانی، نامه انجمن، شماره 1، صص 58-65.
مولوی، عبدالحمید (1353)، آثار باستانی خراسان، جلد اول، انجمن آثار ملی، تهران.
ورجاوند، پرویز (1366)، تزیینات معماری اسلامی-آجرکاری، معماری ایران در دوره اسلامی، به کوشش محمد یوسف کیانی، جهاد دانشگاهی، تهران.
Blair, Sheila (1985), The madrasa at Zuzan. Islamic architecture in eastern Iran on the eve of Mongol invasion, Muqarnas, no 3, pp. 75-91.
Ozdural.Alpay (2000), Mathematics and Arts: Connection between Theory and Practice in the Medieval Islamic World,Historiamathematica, Vol.27, pp.171-201.
Tennant, Raymond (2003), Islamic Constructions: The Geometry Needed by Craftsmen, International Conference of ISAMA, University of Granada, Spain, pp.459-463. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4,693 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 16,978 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب