پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,100,490 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,207,323 |
نقش واچرخندها در رخداد بارش‌های سنگین دههی اخیر غرب ایران | ||
| پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
| مقاله 6، دوره 44، شماره 2، مرداد 1391، صفحه 85-98 اصل مقاله (1.18 M) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2012.29208 | ||
| نویسندگان | ||
| غلامرضا براتی1؛ جواد بداق جمالی2؛ ناصر ملکی3 | ||
| 1استادیار اقلیم‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی | ||
| 2استادیار دانشگاه محیط زیست | ||
| 3کارشناس ارشد جغرافیای طبیعی، دانشگاه رازی | ||
| چکیده | ||
| بیشتر مناطق ایران از بلای محیطی سیل آسیبپذیر هستند. از جمله عوامل مهمّ این آسیب‌پذیری، رخداد بارش‌های سنگین و ناهمواریها است. با اینکه فراوانی منابع آب و خاک، غرب ایران را به دومین قطب کشاورزی ایران تبدیل کرده است؛ ولی کوهستانی بودن این سرزمین با بارش‌های سنگین بر آسیب‌پذیری منابع طبیعی، بهویژه منابع خاک، افزوده است. در این پژوهش با تهیّه و بررسی داده‌های بارش روزانه 30 میلی‌متر و بیشتر، بهعنوان بارش‌های سنگین، طیِّ سال‌های 1997 تا 2006 در 9 ایستگاه داده‌سنجی جوّی از غرب ایران، 10 موج بارش استخراج شد. نتایج اوّلیّه نشان داد، طیّ روزهای پُربارش این 10 موج، شهر ایلام دچار بیشترین روزهای بارش سنگین بوده؛ یعنی در همهی موجهای بارش سنگین شرکت داشته است و در این حال همدان دارای کمترین روزهای بارش سنگین بوده؛ یعنی تنها دو موج شرکت داشته است. همچنین نتایج نشان داد، سال 1997، سالی با بیشترین فراوانی امواج بارش سنگین بوده است. از 10 موج بارش سنگین مورد بررسی، حاکمیّت واچرخند طیّ 8 موج، روی محور زاگرس یا مناطق مرکزی و شرقیتر مشاهده شد. طیّ 5 مورد از این 8 مورد، سامانه‌ی داخل ایران، در دو مورد در شرق ایران و در یک مورد روی نواحی شمالی زاگرس و کشور ترکیه مشاهده شد. بازیابی سامانه‌های فشار عامل در تراز دریای آزاد و موقعیّت ناوه‌ها در تراز 500 هکتوپاسکال، از حدود دو روز پیش از آغاز تا پایان دورهی بارش سنگین، نشان داد به تبع پیدایش واچرخند روی بامه ایران در موقعیّت میان دو ناوه یکی در غرب و دیگری در شرقِ سامانه‌ی بارش‌زا، جابهجایی شتابان و شرق سوی سامانه‌ی بارش‌زا کُند می‌شود. الگوهای شار افقی نم ویژه در تراز 700 هکتوپاسکال نشان دادند که این کُندی به پیدایش و تقویت هسته‌های تغذیهی نم مطلق روی شرق دریای مدیترانه، شمال و میانه دریای سرخ و خلیج فارس کمک کرده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بارش‌های سنگین؛ غرب ایران؛ واچرخند | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,623 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,706 |
||