تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,100,251 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,207,085 |
شواهد مورفولوژیکی و مورفومتریکی تأثیر تکتونیک فعّال بر مخروطافکنههای شمال دامغان | ||
پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
مقاله 1، دوره 44، شماره 2، مرداد 1391، صفحه 1-18 اصل مقاله (1.85 M) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jphgr.2012.29203 | ||
نویسندگان | ||
مجتبی یمانی1؛ مهران مقصودی2؛ محمدرضا قاسمی3؛ وحید محمدنژاد4 | ||
1دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا | ||
2دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
3پژوهشکدهی علوم زمین، سازمان زمین شناسی کشور | ||
4استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه ارومیه | ||
چکیده | ||
این پژوهش به بررسی شواهد و آثار گسلهای فعّال (گسل دامغان و گسل تزره) بر مورفولوژی و مورفومتری 16 مخروطافکنه، واقع در بخش شمالی دامغان میپردازد. روش کار برپایهی تحلیلهای کمّی و کیفی حاصل از تصاویر ماهوارهای و مدلهای رقومی ارتفاعی، ویژگیهای مورفومتری مخروطها، اندازهگیری میزان جابهجایی آبراههها، میزان بالاآمدگی رسوبات و تحلیل شیب و نیمرخهای طولی و عرضی است. نقشههای توپوگرافی 1:25000، عکسهای هوایی 1:55000، تصاویر ماهوارهای ETM و نقشههای زمینشناسی 1:100000 و دادههای ارتفاعی رقومی، ابزارهای اصلی پژوهش را تشکیل دادهاند. همچنین پیمایشهای میدانی برای بررسی و اندازهگیری شواهد فعّالیّت گسلها در دو مرحله انجام گرفته است. نتایج نشان می-دهد که تأثیر عمدهی گسل تزره، سبب جابهجایی شبکهی اصلی در رأس مخروط و تحت تأثیر آن، تغییر موقعیّت رسوبگذاری مخروطافکنه شده است. همچنین فعّالیّت گسل مذکور، سبب بالا آمدن رسوبات مخروطافکنهای و رسوبات نئوژن زیرین شده است، در حالیکه شواهد فعّالیّت گسل دامغان چیرهتر بوده و سبب ایجاد سطوح مختلف بالاآمده، متروکماندن سطح مخروطها، جابهجایی نقطهی تقطیع آبراهه، بالاآمدگی رسوبات مخروطافکنهای و جابهجایی افقی شبکهی زهکشی سطح مخروطافکنهها و همینطور تأثیر بر فضای قابل دسترس مخروطافکنهها شده است. حرکت گسل دامغان آثار مشخّصی بر جابهجایی رسوبات مخروط-افکنهای داشته است. مؤلّفهی قائم گسل دامغان، سبب شکلگیری سطوح قدیمی و جدید (فعّال و غیرفعّال) در سطح اغلب مخروطافکنهها شده است. بررسی آماری متغیّرها نشان میدهد که بین برخی روابط مورفومتریکی مخروطافکنهها، مانند مساحت حوضه آبریز و مساحت مخروطافکنهها، رابطه و همبستگی آماری مناسبی وجود دارد. این در حالی است که مابین متغیّرهایی چون، ارتفاع متوسّط مخروطافکنهها و شیب متوسّط آنها، همبستگی ضعیفی وجود دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
تکتونیک فعّال؛ دامغان؛ گسل فعّال؛ مخروطافکنه؛ مورفومتری | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,371 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,599 |