پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,694,739 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,924,114 |
بررسی تطبیقی بهرهگیری از آبهای زیرزمینی روستایی بهوسیلهی قنات و چاه (مطالعهی موردی: بخشهای شوقان و سنخواست شهرستان جاجرم) | ||
| پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
| مقاله 2، دوره 44، شماره 3 - شماره پیاپی 81، آبان 1391، صفحه 21-44 اصل مقاله (1.14 M) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2012.24979 | ||
| نویسندگان | ||
| حسنعلی فرجی سبکبار1؛ محمد اکبرپور سراسکانرود2؛ علی اکبر محبّی3 | ||
| 1دانشیار گروه کارتوگرافی و سنجش از دور، دانشکدهی جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکدهی جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
| 3دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی | ||
| چکیده | ||
| هدف از این مقاله بررسی تطبیقی بهرهبرداری از منابع آب و نقش آن بر توسعهی سکونتگاههای روستایی بخشهای شوقان و سنخواست است. بنابراین روی آوردن به احداث چاههای عمیق و نیمهعمیق و گسترش روزافزون آنها، باعث تغییراتی شدید در نظام بهرهبرداری از منابع آب و درنهایت، از بین رفتن روشهای سنّتی میشود. هر چند هزینههای احداث قنات بالاتر از چاه است، اما بازدهی قنات در درازمدّت در قبال مخارج آن، بسیار زیادتر و باصرفهتر است. یافتههای این مقاله نشان میدهد که در محدودهی مورد مطالعه 57 رشته قنات (33%) خشکیدهاند؛ زیرا این قنوات در برابر چاهها (دیزلی و برقی) توان برابری نداشتند. چاهها که ابتدا (پیش از اصلاحات ارضی 1340) بهصورت مکمل در کنار منابع دیگر آب مورد توجّه بودند، در مدّت زمان کوتاهی(کمتر از سه دهه)، جایگزین قنوات شد و موجب بروز مسائل و تحوّلات گستردهای در سطح محدوده شدند. جایگزینی چاه با قنات همچنین پیامدهای مکانی ـ فضایی دیگری همچون: افزایش درآمد و قدرت خرید زارعان، افزایش رونق اقتصادی محدوده، کاهش جمعیّت روستاهایی که قنوات آنها خشک شده است، مهاجرت جمعیّت روستایی به روستاها و شهرهای اطراف و ... را بههمراه داشت. در نتیجه هماکنون چاهها و قنوات، مهمترین منابع آب در دسترس هستند. بنابراین توجّه و اهمّیّت دادن به این دو و استفادهی درست و بهینه از آنها میتواند راهکاری برای توسعهی پایدار روستایی تلقی شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بخشهای شوقان؛ توسعه؛ توسعهی پایدار؛ سنخواست.؛ منابع آب | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,983 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 11,561 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب