تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,572 |
تعداد مقالات | 71,020 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,495,578 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,757,240 |
تاریخ تحوّل کلّیّات خمس: ارسطو، فرفوریوس، فارابی، ابنسینا | ||
فلسفه و کلام اسلامی | ||
مقاله 4، دوره 45، شماره 1 - شماره پیاپی 913438، مرداد 1391، صفحه 87-121 اصل مقاله (480.81 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2012.24931 | ||
نویسندگان | ||
مهدی عظیمی1؛ احد فرامرز قراملکی2 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه تهران | ||
2استاد دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
ارسطو در جایگاهها بهمنظور تحلیل استدلال جدلی، آن را به گزارهها فرومیکاهد و میگوید که هر گزار? جدلی از موضوعی تشکیل شده که «نوع» است، و از محمولی که یا «تعریف» است، یا «جنس»، (یا «فصل»،) یا «خاصّه»، یا «عرض»؛ و موادّ این حملپذیرها را مقولات دهگانه بهدست میدهند. فرفوریوس در ایساگوگه «نوع» را جایگزین «تعریف» میکند و «فصل» را هم آشکارا به میان میآورد و این پنج کلّی را چونان پیشزمینههایی ضروری و/یا سودمند برای آموزههای مقولات، تعریف، تقسیم، و اثبات پیش مینهد. فارابی حملپذیرهای ارسطو و کلّیهای پنجگان? فرفوریوس را درمیآمیزد و به فهرست تازهای دست مییابد. وی بر آن است که کلّیهای پنجگانه اجزای نهایی هم? تعریفها و استدلالها در هم? دانشها هستند. ابنسینا در مدخلهای منطقی خویش، بی هیچ بیش و کم، همان کلّیهای پنجگان? فرفوریوس را به میان میآورد. وی در منطق الشفاء، مهمترین نمودار منطقنگاری نُهبخشی، کارکرد کلّیهای پنجگانه را همانی میداند که فرفوریوس میگوید. امّا در نخستین و برجستهترین نمایند? منطقنگاری دوبخشی، یعنی منطق الإشارات، کلّیهای پنجگانه را تنها بهمثابت مدخل منطق تعریف بهکار میگیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
ایساغوجی؛ حملپذیرها؛ فرفوریوس؛ کلّیات خمس؛ مدخل | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,233 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,779 |