تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,036 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,504,524 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,768,627 |
ترنم های آوایی در آواز ایرانی: مطالعه ی موردیِ درآمدِ دستگاه چهارگاه | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
مقاله 3، دوره 3، شماره 43 - شماره پیاپی 878246، تیر 1391، صفحه 23-32 اصل مقاله (2.72 M) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2012.24774 | ||
نویسندگان | ||
علی کاظمی1؛ هومان اسعدی2 | ||
1کارشناسی ارشد رشته¬ی نوازندگی موسیقی ایرانی، دانشگاه هنر | ||
2استادیار گروه موسیقی، دانشکده ی هنرهای نمایشی و موسیقی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
در آواز ایرانی هنگام اجرای تحریرها و غلتها، از واژگان و آواهایی استفاده میشود که کاملاً بیرون از دایره شعر هستند و ترنم نامیده میشوند. ترنمهای آوایی آن دسته از ترنمها هستند که با الفاظی بیمعنا مانند «ها ها» و «هِ هِ» اجرا میشوند و مهمترین ابزار اجرای تحریرها بهشمار میآیند. هدفِ این مقاله شناسایی برخی از قانونمندیهای حاکم بر ترنمهای آوایی است که بر پایهی 12 آوانگاری از اجراهای اساتید موسیقی آوازی ایران و بررسی گونههای تحریری موجود در آنها با رهیافتی تطبیقی ـ تحلیلی انجام خواهد شد. یافتن این قانونمندیها، صرف نظر از اینکه میتواند جنبههای آموزشی برای آوازخوانان داشته باشد، کمک شایانی به درکِ چگونگی بهکارگیری این گونههای متنوعِ ترکیبات آوایی در موسیقی آوازی ایران خواهد کرد؛ نیز از این رهگذر میتوانیم لایهی ظریفی از وابستگیهای موسیقی دستگاهی به گویشِ زبان فارسی را واکاوی کنیم. در نتیجه، بررسی و تجزیه و تحلیلِ گونهتحریرهای متنِ مقاله نشان خواهد داد، بر خلاف تصور غالب که قائل به قاعدهای برای شیوهی بهکارگیری ترنمهای آوایی در موسیقی آوازی نیستند، این ترنمها از قانونمندیهایی که ریشه در مواردی چون: بافت ملودیک و کیفیات احساسی تحریرها؛ خصلتهای مُدال؛ مفصلبندی (آرتیکولاسیون) و هماهنگیهای زیباییشناسانهی جملات موسیقایی؛ و در نهایت گویشِ زبان فارسی دارد، بهرهمند هستند. | ||
کلیدواژهها | ||
آواز ایرانی؛ تحریر؛ ترنمهای آوایی؛ زبان فارسی | ||
مراجع | ||
اسعدی، هومان (1382)، دستگاه به عنوان مجموعهای چند مُدی، فصلنامهی موسیقی ماهور، شمارهی 22، صص 43 - 56.
اقبال آذر، ابوالحسن (1378)، آوازهای اقبال آذر، موسسه ی فرهنگی و هنری ماهور، تهران (نوار کاست).
امیرقاسمی، سلیمان (1380)، کمانچهی دورهی قاجار، موسسه ی فرهنگی و هنری ماهور، تهران (نوار کاست).
بنان، غلامحسین (بیتا)، آرشیو برنامهی رادیویی گلها ( نوار کاست، پخش در دسترس همگان).
پایور، فرامرز (1375)، ردیف آوازی و تصنیفهای قدیمی به روایت عبدالله دوامی، موسسهی فرهنگی و هنری ماهور، اول، تهران.
ثمره، یدالله (1374)، آواشناسی زبان فارسی: آواها و ساخت آوایی هجا، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ چهارم، تهران.
حجاریان، محسن (1386الف)، نگاهی به کاستیها و ناروشنیهای تئوریکی عبدالقادر مراغی، گاهنامهی فرهنگشناسی موسیقی ایران، شمارهی چهارم، صص 2-24.
حجاریان، محسن (1386ب)، مجموعهی ساز و سوز، اثر آلبرت بوبوسکی (علی اُفکی)، گاهنامهی فرهنگشناسی موسیقی ایران، شمارهی چهارم، صص 41 -72.
حجاریان، محسن (1387)، مقدمهای بر موسیقیشناسی قومی، کتابسرای نیک، چاپ اول، تهران.
حقشناس، علیمحمد (1388)، آواشناسی (فونتیک)، انتشارات آگه، چاپ دوازدهم، تهران.
خوانساری، ادیب (بیتا)، ردیف آوازی همراه با تار سرخوش ( نوار کاست، پخش در دسترس همگان).
دوامی، عبدالله (1376)، ردیف آوازی، تاریخ ضبط 1354، موسسه ی فرهنگی و هنری ماهور، تهران (نوار کاست).
روح انگیز (بیتا)، ردیف آوازی همراه با تار سرخوش ( نوار کاست، پخش در دسترس همگان).
رضوی سروستانی (بیتا)، اجرا در نارنجستان قوام با تار غلامحسین بیگجهخانی( نوار کاست، پخش در دسترس همگان).
سید احمدخان (1380)، تار دوره ی قاجار، موسسه ی فرهنگی و هنری ماهور، تهران (نوار کاست).
شجریان، محمدرضا (بیتا)، گلهای تازه برنامهی شمارهی 53، آرشیو برنامهی رادیویی گلها ( نوار کاست، پخش در دسترس همگان).
صدیف، رامبد (1369)، ترجیع بند. سنتور مجید کیانی. شرکت نوآهنگ یزد (نوار کاست).
ظلی، رضاقلی میرزا (1378)، آثار جاویدان ردیف آوازی موسیقی ایران: رضاقلیمیرزا ظلی، چهارباغ (نوارکاست).
فرهت، هرمز (1382)، دستگاه در موسیقی ایرانی، انتشارات پارت، چاپ دوم، تهران.
فلدمن، والتر (1386)، منابع عثمانی دربارهی گسترش تقسیم، ترجمهی ساسان فاطمی، فصلنامهی موسیقی ماهور. شمارهی 37، صص 141- 170.
کریمی، محمود (1374)، ردیف آوازی محمود کریمی، انجمن موسیقی ایران (نوار کاست).
کیانی، مجید (1371)، هفت دستگاه موسیقی ایران، ناشر مولف با همکاری موسسهی ساز نوروز، چاپ دوم، تهران.
کِیمییِن، راجر (1387)، درک و دریافت موسیقی، ترجمهی حسین یاسینی. نشر چشمه، چاپ هفتم، تهران.
لطفی، محمدرضا (1378)، کتاب سال شیدا، بنیادهای نوازندگی تار، نشر شیدا، شمارهی سوم، چاپ اول، تهران.
لطفی، محمدرضا (1388)، مکتب آواز در اصفهان: شیوه ی آوازخوانی تاج اصفهانی، مجموعه مقالات موسیقی، آوای شیدا، چاپ اول، تهران، صص125- 135.
مسعودیه، محمد تقی (1383)، مبانی اتنوموزیکولوژی، انتشارات سروش، چاپ دوم، تهران.
مسعودیه، محمد تقی (1376)، ردیف آوازی موسیقی سنتی ایران به روایت محمود کریمی. انجمن موسیقی ایران، چاپ اول، تهران. Shewell, Christina (2009), Voice Work: art and science in changing voices, Wiley- Blackwell publication, Singapore. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,071 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 4,706 |