![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,578 |
تعداد مقالات | 71,072 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,687,703 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,916,837 |
رقابتهای ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر ضلع جنوبشرقی ایرانِ بزرگ و عملکرد حکومت قاجار | ||
پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
مقاله 2، دوره 44، شماره 2 - شماره پیاپی 80، تیر 1391، صفحه 21-40 اصل مقاله (305.16 K) | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhgr.2012.24599 | ||
نویسندگان | ||
دره میرحیدر1؛ عمران راستی2 | ||
1استاد دانشکدهی جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
2استادیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه بیرجند | ||
چکیده | ||
ازجمله نتایج رقابت ژئوپلیتیکی"بازی بزرگ"، تجزیهی سرزمینهای تاریخی ایرانِ بزرگ و تحدید مرزهای ایران جدید در جناح شرقی و جنوبشرقی بود. این وقایع در دورهی ژئوپلیتیک استعماری و همزمان با دورهی حکومت قاجاری بهوقوع پیوست. موقعیّت حاشیهای جنوبشرق، همجواری آن با هندوستان، محدودیتهای جغرافیای طبیعی و تمایزات جغرافیای انسانی آن بههمراه پیشزمینههای تاریخی و حکمرانی حکومتهای محلّی مدّعی و نیمهمستقل، این بستر جغرافیایی را مستعدّ تأثیرپذیری از رقابتهای ژئوپلیتیکی کرد. هنگامیکه در یک ظرف فضایی زیرملّی زمینهها برای تأثیرپذیری از رقابتهای ژئوپلیتیکی و بازیگران فراملّی فراهم است، این وظیفه حکومت است که با عملکرد صحیح خود در قبال ظرف فضایی و بازیگران جهانی، منطقهای و محلّی، رقابتهای ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر آن را مدیریت کند. در جریان رقابتهای ژئوپلیتیکی قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم این نقش برعهدهی حکومت قاجاری گذاشته شده بود. این پژوهش با رویکردی تاریخی ضمن کنکاش رقابتهای ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر جنوبشرق ایرانِ بزرگ و زمینهها و بستر جغرافیایی ـ تاریخی این ظرف، به ارزیابی عملکرد حکومت قاجاری در قبال جنوبشرق و رقابتهای تأثیرگذار بر آن پرداخته است. یافتههای پژوهش نشان داد که علاوهبر بسترهای جغرافیایی و تاریخی جنوبشرق، ضعفهای ساختاری، شناختی و عملکردی حکومت قاجار عامل زمینهساز دیگری برای تأثیرپذیری جنوبشرق ایران بزرگ از رقابتهای ژئوپلیتیکی و درنتیجه تجزیهی سرزمینهای تاریخی ایران و شکلگیری مرزهای شرقی و جنوبشرقی ایران جدید شد. | ||
کلیدواژهها | ||
بازی بزرگ؛ جنوبشرق ایران؛ حکومت قاجار؛ دورهی ژئوپلیتیک استعماری | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,662 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,361 |