
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,693 |
تعداد مقالات | 72,239 |
تعداد مشاهده مقاله | 129,222,331 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,051,819 |
تغییرات کارکردی مؤثّر بر جمعیّت پذیری، بخش شاندیز مشهد | ||
پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
مقاله 10، دوره 44، شماره 1 - شماره پیاپی 79، فروردین 1390، صفحه 173-190 اصل مقاله (801.88 K) | ||
نویسندگان | ||
حمید شایان1؛ مهدی مودودی2 | ||
1دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2دانشجوی دکترای جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
در زمینهی تغییر در مناسبات شهری و روستایی، به استفاده از تفاوتهای شهری ـ روستایی، بهعنوان راهبردی برای تقویت پایههای معیشت، گسترش فعّالیّتها و نفوذ شهر در نواحی روستایی و ارتباط بین پایداری نواحی روستایی و شهری تأکید شده است. نواحی پیرامون کلانشهرهای ایران، کموبیش به فرایندهای عمومی و غیرکشاورزی در راستای تحوّل اقتصادی مرتبط شدهاند. بخش شاندیز بهعنوان سرمایهی پیرامونی کلانشهر مشهد، از سال 1375 بستر تغییرات کارکردی چشمگیری شده است که برآیند آن تحقّق ثبات جمعیّتی پس از چند دهه در آن بوده است. در این مقاله بر اساس طیف وسیعی از شاخصهای معرّف شرایط اقتصادی، انسانی، اجتماعی ـ فرهنگی و محیطی بر تغییرات کارکردی مؤثّر بر جمعیّتییابی تأکید شده است. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی و مقایسهای بوده و در آن از آزمونهای آماری همبستگی، کای اسکوئر و یومن ـ ویتنی استفاده شده است. دادههای لازم براساس نمونهگیری تصادفی از سطح 14 سکونتگاه روستایی بخش با حجم 244 سرپرست خانوار جمعآوری شده است. نتایج پژوهش در منطقهی مورد مطالعه، تحوّل بارزی در ساختار اقتصاد از کشاورزی به سوی خدمات را نشان میدهد. روستاهای جاذب جمعیّت از نظر رشد کلّی اشتغال، اشتغال گردشگری، کارکردهای خردهفروشی، صنایع چوب و مبلمان و نیز از نظر میزان سواد، مهارت و ساختار سنّی، برتری معناداری نسبت به روستاهای مهاجرفرست دارند. به بیان دیگر، شاخصهای اقتصادی و انسانی در فرایند جذب جمعیّت مؤثّر بودهاند. اگرچه در طرحهای آینده، علاوهبر این دو، ارتقای شاخصهای ارزشمند محیطی و اجتماعی ضرورتی حیاتی دارد. | ||
کلیدواژهها | ||
اشتغال؛ تغییرات کارکردی؛ جمعیّتیابی؛ شاندیز.؛ مهاجرت برگشتی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,679 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,396 |