تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,515,444 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,776,586 |
تحلیل و مقایسهی توزیع اندازهی شهرها در سیستم شهری ایران و کشورهای همسایه | ||
پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
مقاله 5، دوره 43، شماره 4 - شماره پیاپی 78، دی 1390، صفحه 85-99 اصل مقاله (537.29 K) | ||
نویسندگان | ||
محسن شاطریان1؛ امیر اشنویی2؛ حمید زارعی فرشاد2 | ||
1استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه کاشان | ||
2کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری، دانشگاه یزد | ||
چکیده | ||
بر اساس سند چشمانداز بیستساله، ایران باید در سال 1404 جایگاه اوّل در سطح منطقه، شامل آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشورهای همسایه را در شاخصهای توسعه داشته باشد. یکی از این شاخصها، تعادل و تمرکززدایی در نظام شهرنشینی است. تمرکزگرایی بهعنوان الگوی پیشرفت و توسعه در ایران و کشورهای همسایه، بیشتر امکانات و فرصتهای توسعه را بهخود اختصاص داده است. پس از چندی مشکلات و پیامدهای سوء تمرکزگرایی بهصورت ایجاد نابرابری در بسیاری زمینهها، گسیختگی در شبکهی شهری و جذب تمامی فرصتها و برهم زدن برابری و رشد و توسعه در سطح این کشورها پدیدار شده است. هدف از این مطالعه، بررسی جایگاه ایران از نظر شاخصهای توزیع اندازهی شهرها در بین کشورهای همسایه است. پرسشی که این پژوهش به آن پاسخ میدهد این است که آیا توزیع اندازهی شهرها که تبلور تمرکز جمعیّت در شهر نخست است، در سه دورهی بررسی شده، کاهش یافته یا افزایش یافته است. برای بررسی این مسائل از دو روش شاخصهای نخستشهری و شاخصهای بدون تمرکز استفاده شد. نتایج کلّیّهی شاخصها نشان میدهد که پدیدهی نخستشهری در ایران و همسایگان، در تمام این دوران وجود داشته و نظام شهری نابرابر و توزیع جمعیّت نامتعادل است. این امر درحالیست که این تمرکز در ایران بهسمت تعادل در حرکت است. با توجّه به نتایج پژوهش پیشنهاد میشود با دیدگاه و تفکّری برپایهی اصول آمایش سرزمینی و بهکارگیری راهکارهایی از جمله سیاستهای تمرکززدایی، سرمایهگذاری در زیرساختهای بینشهری و واگذاری اختیارات به نهادهای منطقهای و محلّی، از تمرکز بیشازحد در نخستشهرها جلوگیری کنیم و گامی در راستای تحقق تعادل و توازن در شبکهی شهرهای خود برداریم تا بتوانیم بهاهداف چشمانداز بیستساله کشور دست یابیم. | ||
کلیدواژهها | ||
ایران.؛ توزیع اندازهی شهرها؛ شبکهی شهری؛ نخستشهری | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,879 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,768 |