تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,504 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,123,349 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,231,358 |
نقش چاهکها در متنوعسازی اقتصاد روستایی، (مطالعۀ موردی: شهرستان زهک در استان سیستان و بلوچستان) | ||
پژوهشهای جغرافیای انسانی | ||
مقاله 4، دوره 43، شماره 2 - شماره پیاپی 76، مرداد 1390، صفحه 49-66 اصل مقاله (394.24 K) | ||
نویسندگان | ||
جعفر جوان1؛ حمید حیدری مکرر2 | ||
1استاد گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2دانشجوی دوره دکترای رشته جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
چکیده | ||
چاهکها در سالیان اخیر در اقتصاد روستایی شهرستان زهک اهمیت ویژهای یافتهاند. حفر چاهکها از جمله تکنیکهای مردم این منطقه در مقابله با خشکسالی و تنوعبخشی به محصولات کشاورزی است. شهرستان زهک به دلیل موقعیت جغرافیایی آن در مقایسه با دیگر نقاط کشور دارای رطوبت و بارندگی بسیار کمی (60 میلیمتر در سال) است. فقدان سفرههای آب زیرزمینی (بهجز جریانات زیرسطحی و زهاب کشاورزی) و نوسانات آب هیرمند، کشاورزان این منطقه را همواره با مشکلات عدیدهای روبهرو میسازد. اما آنان در خشکسالیهای اخیر با حفر چاهکها و بهکارگیری الگوهای کشت امروزین نه تنها بر مشکل کمآبی فائق آمدهاند، بلکه توانستهاند به سطح درآمدزایی نیز برسند. این مقاله ضمن بیان مبانی نظری تنوعبخشی در فعالیتهای اقتصاد روستایی، به بیان نقش چاهکها در بخشهایی مانند: آبزیپروری، کشت گلخانهای، دامپروری و مانند اینها میپردازد. در مبانی نظری به رویکرد متنوعسازی و تجربیات کشورهای مختلف به عنوان راه کار مقابله با خشکسالی پرداخته شده و در نهایت مقایسهای در زمین? تنوع محصولات کشاورزان و تغییر الگوی کشت منطقه ناشی از آب چاهکها صورت گرفته است. روش تحقیق در این پژوهش ترکیبی از روشهای توصیفی ـ تحلیلی و موردی ـ میدانی است و نمونهگیری از طریق تکمیل پرسشنامه و مصاحبه بوده است. همچنین برای تجزیه و تحلیل دادهها از روشها و تکنیکهای آماری و تحلیل همبستگی استفاده شده است. بر اساس یافتههای این پژوهش، در مناطقی از شهرستان زهک که به آب تابستانه چاهکها دسترسی دارند، تنوع محصولات کشاورزی و سطح نسبتاً بالای درآمد به چشم میخورد و ساکنان آنها به آینده شغلیشان نیز امید بیشتری دارند. این در حالی است که روستاهایی که به آب چاهکها کمتر دسترسی دارند، فقط به کشت گندم و جو اکتفا کردهاند. کشاورزانی که از چاهکها استفاده میکنند، در مقایسه با دیگران مشارکتهای اقتصادی و اجتماعی بیشتری دارند و چاهکها توانستهاند منابع آبی مطمئن برای فعالیتهای اقتصادی فراهم سازند. | ||
کلیدواژهها | ||
استان سیستان و بلوچستان.؛ الگوی مناسب کشت؛ چاهکها؛ شهرستان زهک؛ متنوعسازی اقتصاد روستایی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,839 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,611 |