پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,579 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,680,925 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,911,295 |
اندرکنش گردش جو و پوشش سطح زمین در سازوکار تشکیل و گسترش توفان های گردوغبار تابستانهی خاورمیانه (توفان گردوغبار تیرماه 1388) | ||
| پژوهش های جغرافیای طبیعی | ||
| مقاله 8، دوره 43، شماره 78 - شماره پیاپی 725625، اسفند 1390، صفحه 113-130 اصل مقاله (1.3 M) | ||
| نویسندگان | ||
| مصطفی کریمی1؛ کامیار شکوهی رازی2 | ||
| 1استادیار گروه اقلیمشناسی، دانشکدهی جغرافیا، دانشگاه تهران | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد بیابانزادیی، دانشگاه سمنان | ||
| چکیده | ||
| توفان‌های گردوغبار یکی از انواع مخاطرات جوّی هستند که در منطقهی خاورمیانه، در طیِّ سال، بارها امکان وقوع آنها وجود دارد. در دههی پیشین، رخداد این توفان‌ها فزونی یافته که بررسی علل این افزایش وقوع و سازوکارهای تشکیل آن، توجّه پژوهشگران را بهخود جلب کرده است. هدف مقالهی پیش رو نیز، دستیابی بهشیوهی سازوکار تشکیل و فعّالیّت توفان‌های گردوغبار مذکور است. در این مقاله، فراوانی توفان‌های دههی 80 و گردوغبار تیرماه 1388 را با رویکردی اقلیمشناسی، همراه با در نظر گرفتن شرایط سطح زمین با استفاده از داده‌های شبکهبندیشده، شامل ارتفاع ژئوپتانسیل، سمت و سرعت باد، اُمگا و فشار سطح دریا از مرکز ملّی پیشبینیهای محیطی (NCEP)، داده‌های پوشش سطح زمین و خاک مورد استفاده در مدل اقلیمی منطقه‌ای (RegCM) مطالعه و بررسی شده است. نتایج این بررسی نشان داد که تشکیل کمفشار روی خلیج فارس و پیشروی آن تا جنوب ترکیه و مساعدت جریانهای سطوح میانی و بالایی وردسپهر با استقرار ناوه روی این سطوح، در ساحل شرقی مدیترانه، سبب ایجاد گردش چرخندی در جنوب‌شرق سوریه، در سطح زمین روی زمین‌های بدون پوشش سطحی (پوشش گیاهی، سنگفرش بیابانی) و دارای خاک سطحی ریزدانه و گچی شده است. قرارگیری شرایط ناپایدار جوّی روی چنین خاک‌هایی، زمینه را برای تشکیل گردوغبار فراهم کرده است. در طیِّ روزهای بعد با حرکت به سمت شرق ناوه و عمیق شدن شرایط ناپایداری، گردوغبار با حرکت شرق سوی خود از روی ارتفاعات زاگرس عبور کرده و تمام کشور، بهاستثنای جنوب‌شرق را تحت تأثیر قرار داده است. آن چیزی که در این توفان گردوغبار مشهود است، همراهی شرایط گردش جو (ناپایداری با عمق مناسب) و شرایط سطح زمین (زمین بدون پوشش و خاک خشک و نرم) در ایجاد و فعّالیّت آن است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ایران؛ خاورمیانه؛ گردش جو؛ گردوغبار | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,999 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,111 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب