تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,112,589 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,216,329 |
بازنمایی چالشهای روشنفکر طبقه متوسط شهری در سینمای پایان دهه 1360 ایران با تمرکز بر نشانهشناسی فیلم هامون | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
مقاله 1، دوره 2، شماره 39 - شماره پیاپی 484672، تیر 1390، صفحه 5-12 اصل مقاله (241.07 K) | ||
نویسندگان | ||
احسان آقابابایی1؛ رضا صمیم1؛ پیمان کی فرخی2 | ||
1دانشجوی دکتری جامعه شناسی، دانشگاه اصفهان | ||
2کارشناس ارشد زبان شناسی، دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
فیلمها در هر دوره تاریخی تا حدود زیادی تحت تاثیر شرایط اجتماعی حاکم، به بازنمایی ایدئولوژی طبقه مسلط پرداخته و هریک به نحوی به استیضاح مخاطبان و برساخت سوژه میپردازند. فیلم هامون که در پایان دهه 1360 شمسی ساخته شد و با استقبال بسیاری نیز مواجه گردید، از جمله این فیلم هاست که متاثر از بافت تاریخی و اجتماعیِ عصری که در آن قرار گرفته با بازنمایی چالشهای روشنفکر طبقه متوسط شهری با مناسبات حاکم بر خود زندگی در جهت استیضاح مخاطبان موفق عمل کرده است. در این مقاله هدف اصلی واکاوی رمزگان فیلم هامون، در جهت فهم چگونگی بازنمایی چالشهای روشنفکر طبقه متوسط شهری در سینمای پایان دهه 1360 ایران است. در این راه، به نشانهشناسی دو سکانس ابتدایی و انتهایی این فیلم پرداختهایم و رمزگان این سکانسها را در جهت پاسخ به این سؤال کلیدی که چرا شخصیت اول فیلم که نمونه روشنفکر طبقه متوسط شهری است، در انتهای حیات پرچالشاش به این نتیجه میرسد که باید خود را نابود کند، به کار گرفتهایم. با استفاده از مفاهیم ایدئولوژی از لویی آلتوسر، دلالتهای ثانویه اسطوره زمان حاضر از رولن بارت و روشنفکر از آنتونیو گرامشی و چارچوب روششناختی متاثر از نشانهشناسی جان فیسک به این نتیجه می رسیم که روشنفکر طبقه متوسط شهری در مواجهه با طبقه بالا به سوژه بودن خود پیبرده است و حاضر به توضیح وضع موجود نیست، بنابراین درصدد بر میآید با خودکشی، خود را از مناسبات حاکم بر حیات اجتماعی برهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
ایدئولوژی؛ دلالت ثانویه؛ روشنفکر؛ طبقه متوسط شهری؛ هامون | ||
مراجع | ||
آدورنو، تئودور و هورکهایمر، ماکس (1384)، دیالکتیک روشنگری، ترجمهی مراد فرهادپور، طرح نو، تهران.
آسابرگر، آرتور (1379)، روایت در فرهنگ عامیانه، رسانه و زندگی روزمره، ترجمه محمدرضا سیراوی، انتشارات سروش، تهران.
اباذری، یوسف (1380)، رولان بارت و اسطوره و مطالعات فرهنگ، فصلنامه فلسفی-ادبی -فرهنگی ارغنون، شماره 18، صص 63-78. استریناتی، دومینک (1384)، مقدمهای بر نظریههای فرهنگ عامه،ترجمهی ثریا پاکنظر، گام نو، تهران.
استم، رابرت (1383)، مقدمهای بر نظریهی فیلم، به کوشش احسان نوروزی، انتشارات سورهی مهر، تهران.
استوری، جان (1386)، مطالعات فرهنگی در بارهی فرهنگ عامه، ترجمهی حسین پاینده، نشر آگه، تهران.
اسلامی، مجید (1378)، «تو هیچگاه پیش نرفتی، تو فرو رفتی»، مجله فیلم، شماره 245، آذرماه، سال هفدهم، صص 24-29.
بارکر کریس (1387)، مطالعات فرهنگی، ترجمهی مهدی فرجی و نفیسهی حمیدی، پژوهشکدهی مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران.
حقیقی، شاهرخ(1383)، گذار از مدرنیته، نشر آگه، تهران.
ستاری، جلال (1388) اسطوره و فرهنگ، نشر مرکز، تهران.
فراستی، مسعود (1370)، ده فیلم، ده نقد، انتشارات برگ، تهران.
فیسک، جان (1386)، «فرهنگ تلویزیون»، ترجمه مژگان برومند در فرهنگ و زندگی روزمره (1) (مجموعه مقالات)، ترجمه حسین پاینده و همکاران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تهران.
عشقی، بهزاد (1375)، «سیمای مثالی نسل سوخته»، مجله فیلم، شماره 261، آبانماه، سال هیجدهم، صص 52-56.
کرایب، یان (1381)، نظریههای اجتماعی مدرن از پارسونز تا هابرماس، ترجمهی عباس مخبر، نشر آگه، تهران.
ماین، جودیت (1382)، «سوبژهی تماشاگری»، ترجمه ابوالفضل حری، فصلنامه سینمایی فارابی، شماره 50 صص101 تا 114.
محجوب، محمد جعفر(1382)، «ادبیات عامیانه ایران»، مجموعه مقالات درباره ی افسانه ها و آداب و رسوم مردم ایران ، نشر چشمه، تهران.
میلز، آندرو و براویت، جف (1385)، درآمدی بر نظریهی فرهنگی معاصر، ترجمهی جمال محمدی، ققنوس، تهران.
ون دایک، تئون (1382)، مطالعاتی در تحلیل گفتمان، ترجمه پیروز ایزدی و دیگران، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه، تهران.
Ahmad, Akbar. (1992), Postmodernist and Islam: Predicament and Promise, Rutledge, London.
Barker C, Galasinski D. (2001), Cultural Studies and Discourse Analysis, London,Thousans Oaks,Sage, New Delhi.
Barth Hans. (1976), Truth and Ideology,Trans. By Frederic Lilge, Univrsity of California Press, Berkeley.
Decker, James .(2004), Ideology, first published by Palgrave Macmillan.
Gunter, Barrie. (2000), Media Research Methods,Sage, London.
Hall, Stewart. (2003), Representation: Cultural Representation and Signifying Practices, Sage, London.
Mai, Manfred &Winter, Rainer.(2006), Das Kino der Gesellschaft die Gesellschaft des Kinos, Herbert von Halem Velag, Koln. Sangle, C. Bines. (1910), L' Art de Mourir: Defense et Technique de suicide, Albin Michel, Paris.
Yung, C. Gustav. (1938), Psychology and Religion, Yale University Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,107 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,683 |