
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,640 |
تعداد مقالات | 71,638 |
تعداد مشاهده مقاله | 127,171,930 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 100,101,877 |
اعتبار دادههای تولیدشده توسط هوش مصنوعی در فرایند داوری | ||
مجله علمی "حقوق خصوصی" | ||
دوره 21، شماره 2، مهر 1403، صفحه 339-353 اصل مقاله (1.33 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jolt.2025.387070.1007355 | ||
نویسندگان | ||
محمد امین اسمعیل پور* 1؛ فاطمه قناد2 | ||
1گروه حقوق خصوصی، دانشکدة حقوق، دانشگاه علم و فرهنگ، جهاد دانشگاهی، تهران، ایران | ||
2گروه حقوق تجارت الکترونیکی، دانشکدة حقوق، دانشگاه علم و فرهنگ جهاد دانشگاهی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
اختلاف و نزاع در ماهیت و چیستی دلیلْ اعتبار و جایگاه نتایج و دادههای تولیدشده توسط هوش مصنوعی در فرایند داوری را میتواند مورد مناقشه قرار دهد. توسعة روزافزون کاربرد هوش مصنوعی در عرصههای مختلف، از جمله داوری و اهمیت مستند و مستدل بودن آرا، فرضیة امکانسنجی استناد به دادههای هوشمند را مورد توجه نگارندگان قرار داده است. نگارش حاضر با رویکرد توصیفیـ تحلیلی نتیجهگیری میکند که نتایج حاصل از ماشین در موارد خاص میتواند در جایگاه نظریة کارشناسی، شهادت، نظریة مشورتی، امارة قضایی یا قانونی قرار بگیرد. اگرچه امکان استناد به خروجی هوش مصنوعی در قوانین حاضر تصریح نشده، از اهداف کلی قوانین داوری برداشت میشود که ارزیابی آزاد ادله به منظور کشف حقیقت از اهمیت والایی برخوردار است. هوش مصنوعی با قابلیت تفکر محاسباتی، پیروی از منطق ریاضی، و قواعد ازپیشتعیینشده میتواند در کشف حقیقت، که از اهداف غایی قانونگذار است، مؤثر باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
اماره؛ دادة هوشمند؛ شهادت؛ منطق ارسطویی؛ نظریة کارشناسی | ||
مراجع | ||
ابهری، حمید و فلاحخاریکی، مهدی (1397). مطالعة تطبیقی مفهوم و کارکرد دوست دادگاه در حقوق ایران و کامنلا. تحقیقات حقوقی، 21(83)، 286 ـ 307.
اسمعیلپور، محمدامین؛ قناد، فاطمه و جعفری ندوشن، شهاب (1402). امکانسنجی بهکارگیری هوش مصنوعی در ارزیابی ادلة داوری از منظر فقه و حقوق. حقوق پزشکی، 17، 58.
انصاری، باقر (1402). حقوق دادهها و هوش مصنوعی، مفاهیم و چالشها. تهران: شرکت سهامی انتشار.
بیشبهنیا، الهه (1400). حکم تکلیفی بهکارگیری هوش مصنوعی به عنوان قاضی از نظر فقه امامیه. پایاننامة کارشناسیارشد. کرمان: دانشگاه شهید با هنر.
پاکنژاد، امینالله و غمامی، سید محمد (1400). سازکارهای مشارکت نهادهای دوست دادگاه در احیای حقوق عامه. مطالعات حقوق بشر اسلامی، 10(4)، 55 ـ 79.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1378). مبسوط در ترمینولوژی حقوق. تهران: گنج دانش. ج 4.
حسینی، احمد؛ عبدخدایی، زهره و شریفخانی، محمد (1402). کاربرد هوش مصنوعی در رسیدگیهای قضایی، چالش شفافیت و راهکارهای آن. دیدگاههای حقوق قضایی، 28(101)، 67 ـ 90.
خدابخشی، عبدالله (1397). حقوق دعاوی (بایستههای حقوق داوری تطبیقی). تهران: شرکت سهامی انتشار.
رحیمی، مرتضی و سلطانی، عباسعلی (1385). مبانی فقهیـ حقوق مالکیت معنوی در فقه شیعه، الهیات و معارف اسلامی. مطالعات اسلامی، 73، 133 ـ 172.
الشریف، محمدمهدی (1386). صورتگرایی در استدلال قضایی (پژوهشی در نسبت بین قیاس قضایی و قیاس صوری). مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، 37(2)، 1 ـ 39.
عطاردیان، نوشین (1398). مطالعة تطبیقی ارزیابی دلیل در حقوق ایران و انگلیس. پژوهش ملل، 4(43)، 73 ـ 86.
کاتوزیان، ناصر (1382). اثبات و دلیل اثبات. تهران: میزان.
ــــــــــــــ (1395). اثبات و دلیل اثبات تهران: میزان. ج 1 و 2.
گلدوزیان، ایرج (1382). محشای قانون مجازات اسلامی. تهران: مجد.
مدنی، سید جلالالدین (1375). آیین دادرسی مدنی. تهران: گنج دانش. ج 2.
مردانی، نادر و بهشتی، محمدجواد (1380). آیین دادرسی مدنی. تهران: دادگستر. ج 1.
نایینی، محمدحسین (1406). فوائد الاصول. قم: مؤسسة نشر اسلامی. ج 3.
نیکبخت، حمیدرضا و خسروسرشکی، هادی (1402). نقش همیار دادگاه (ذینفع غیر مستقیم) در داوری سرمایهگذاری بینالمللی. تحقیقات حقوقی، 26(102)، 11 ـ 34.
هاشمی، سید محمود (1426 ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت. قم: مؤسسة دایرهالمعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت. ج 1.
Abhari, H. & Fallah-Khariki, M. (2018). A Comparative Study of the Concept and Function of Friend of the Court in Iranian Law and Common Law. Legal Research, 21(83), 286-307. (in Persian)
Al-Sharif, M.M. (2007). Formalism in Judicial Reasoning (A Study on the Relationship between Judicial and Formal Reasoning). Journal of the Faculty of Law and Political Sciences, 37(2), 1-39. (in Persian)
Ansari, B. (1402). Data Rights and Artificial Intelligence: Concepts and Challenges. Tehran: Publishing Company. (in Persian)
Bishbehnia, E. (1400). The mandatory ruling on using artificial intelligence as a judge from the perspective of Imamiyyah jurisprudence. Master’s thesis. Kerman: Shahid Ba-Honar University. (in Persian)
Paknejad, A. & Ghamami, S. M. (1400). Mechanisms of Participation of Court-Friendly Institutions in the Restoration of Public Rights. Islamic Human Rights Studies, 10(4), 55-79. (in Persian)
Jafari Langroodi, M.J. (1999). Detailed in Legal Terminology. Tehran: Ganj Danesh Publications. Vol. 4. (in Persian)
Hosseini, A., Abd-Khodai, Z. & Sharif-Khani, M. (1402). The Application of Artificial Intelligence in Judicial Proceedings, the Challenge of Transparency and Its Solutions. Quarterly Journal of Judicial Law Perspectives, 28(101), 67-90. (in Persian)
Khodabakhshi, A. (2018). Litigation Law (Comparative Arbitration Law Requirements). Tehran: Publishing Company. (in Persian)
Rahimi, M. & Soltani, A.A. (2006). Jurisprudential foundations of intellectual property rights in Shiite jurisprudence, Theology and Islamic teachings. Islamic studies, (73), 133-172. (in Persian)
Atardian, N. (2019). A Comparative Study of Evaluating Reason in Iranian and English Law. International Journal of Nations Research, 4(43), 73-86. (in Persian)
Katouzian, N. (2003). Proof and Reason for Proof. Tehran: Mizan Publishing House. (in Persian)
---------------- (2016). Proof and Reason for Proof. Tehran: Mizan Publishing House. Vol. 1 & 2. (in Persian)
Golduzian, I. (2003). The Islamic Penal Code. Tehran: Majd.
Madani, S. J. (1996). Civil Procedure Code. Tehran: Ganj Danesh Publications. Vol. 2. (in Persian)
Mardani, N. & Beheshti, M.J. (2001). Civil Procedure Code. Tehran: Dadgostar. Vol. 1. (in Persian)
Nayini, M.H. (1997). Benefits of Principles. Qom: Islamic Publishing Institute. Vol. 3. (in Persian)
Nikbakht, H.R. & Khosrowsarshki, H. (1999). The Role of the Court's Assistant (Indirect Beneficiary) in International Investment Arbitration. Legal Research, 26(102), 11-34. (in Persian)
Hashemi, S. M. (1996). The Culture of Jurisprudence According to the Ahl al-Bayt School. Qom: Institute of Encyclopedia of Islamic Jurisprudence on the Ahl al-Bayt School. Vol. 1. (in Persian)
Hussain, M. A., Labanieh, M. F., Mahdzir, N., Sulaiman, N., & Bawazir, O. S. A. )2023(. The Potential Prospect of Artificial Intelligence (Ai) in Arbitrations From The International, National and Islamic Perspectives. Journal of International Studies, Vol. 19, Iss. 1.
Ni, B. & Wang, X. (2024). Geographic Research in the Ai era: Applications. Methods, and Prospects, Geographical Research Bulletin. Vol. 3.
Rodriguez, H. X. (2023). Artificial Intelligence and the Practice of Law. The Sedona Conference Journal.
Srivastava, S. (2021). Implementation of Artificial Intelligence in Arbitration. University of slow. Faculty of Law.
Velez, F. D., Kortz, M., Budish, R., Bavitz, C., Gershman, S., O Brien, D., Scott, K., Shieber, S., Waldo, J., Weinberger, D., Weller, A., & Wood, A. (2017). Accountability od Ai under the Law, The Role of Explanation, Computer Science and Artificial Intelligence.
Yavuz, C(2019). Master Thesis. Machine bias : Artificial Intelligence and Discrimination, Lund University,Faculty of Law.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 102 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3 |