
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,878 |
تعداد مقالات | 74,135 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,876,118 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,235,219 |
چارچوب اصلاح ساختار حکمرانی آب (مطالعه موردی: دشت فردوس) | ||
حکمرانی منابع طبیعی | ||
مقاله 1، دوره 2، شماره 2، تیر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jnrg.2025.402192.1055 | ||
نویسندگان | ||
محمد حسینی1؛ کامران داوری* 2 | ||
1گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
2گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
چکیده | ||
بحران آب در دشت فردوس طی دهههای اخیر نتیجه ترکیبی از عوامل ساختاری، مدیریتی و اجتماعی بوده است که ریشه آن در تغییر الگوی حکمرانی آب از مدل بومی مشارکتی به مدل متمرکز دولتی نهفته است. در الگوی بومی گذشته، انتخاب مدیران محلی و تصمیمگیران منابع آب با مشارکت مستقیم ذینفعان انجام میگرفت و سازوکارهای شفافیت، پاسخگویی و نظارت اجتماعی از طریق قراردادهای عرفی و ضمانتهای اجتماعی نهادینهشده بود. این تغییر ساختار موجب کاهش سرمایه اجتماعی، تضعیف شفافیت نهادی و افزایش تخلفات برداشت غیرمجاز شد. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و بهرهگیری مؤلفههای حکمرانی تطبیقی، نقاط قوت حکمرانی سنتی را شناسایی و در قالب چارچوبی پیشنهادی، آنها را با مؤلفههای حکمرانی مطلوب مدرن ترکیب و ارائه کرده است. چارچوب ارائهشده در پژوهش حاضر بر احیای مشارکت و تأثیر مستقیم ذینفعان، استقرار سازوکارهای ترکیبی پاداش و جریمه، ارتقای شفافیت از طریق سامانههای دیجیتال، پاسخگویی چند سطحی و مدیریت تطبیقی مبتنیبر داده تأکید دارد. این مدل ترکیبی میتواند ضمن بازسازی اعتماد میان دولت و بهرهبرداران، پایداری بلندمدت مصرف آب را تضمین کند و بهعنوان الگوی بازطراحی حکمرانی آب در سایر دشتهای بحرانی کشور نیز بهکار رود. نتایج پژوهشهای مشابه نشان میدهد که پیوند میان ظرفیتهای بومی و استانداردهای علمی حکمرانی، شرط کلیدی موفقیت در مدیریت پایدار منابع آب است. | ||
کلیدواژهها | ||
چارچوب مفهومی حکمرانی؛ حکمرانی مطلوب؛ مدیریت مشارکتی؛ مدیریت منابع آب؛ مدیریت بومی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 9 |