
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,878 |
تعداد مقالات | 74,135 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,876,115 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,235,213 |
تحلیل پایداری سامانهای عرفی مراتع قشلاقی در مناطق روستایی شهرستان چایپاره | ||
پژوهش های روستائی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله برگرفته از پایان نامه | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrur.2025.396356.2037 | ||
نویسندگان | ||
آرزو پورمحمود حاجیلاری؛ مرتضی مفیدی چلان* ؛ اسماعیل شیدای کرکج | ||
گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران | ||
چکیده | ||
تحقق پایداری توسعه در هر سطحی و با هر هدفی، مستلزم طراحی برنامهای منسجم، اثربخش و پیادهسازی دقیق آن میباشد. این تحقیق با هدف ارزیابی پایداری و تحلیل مؤلفههای آن در بین بهرهبرداران مراتع قشلاقی در مناطق روستایی شهرستان چایپاره صورت گرفت. تحقیق با استفاده از روشهای پیمایشی (نظرسنجی از بهرهبرداران) و توصیفی- تحلیلی انجام شد. برای انجام تحقیق از شاخصهای معرفیشده در تحقیقات قبلی استفاده شد و برای سنجش پایداری از مدل بارومتر پایداری استفاده گردید. با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقه بندی شده تعداد پنج سامان عرفی مرتعی در مراتع قشلاقی انتخاب شدند و 30 پرسشنامه از بهرهبرداران با استفاده از روش گلوله برفی تکمیل شد. برای مقایسه میانگین مؤلفههای ارزیابی پایداری از آزمون واریانس یکطرفه و جهت مشاهده منابع تغییرات درونگروهی، از آزمون مقایسه میانگین دانکن استفاده شد. نتایج نشان داد در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی؛ مؤلفههای سنجش پایداری با هم اختلاف معنیدار آماری دارند. بعد زیستمحیطی – بومشناختی پایداری با ارزش 612/0 بالاترین میزان پایداری در بین ابعاد پایداری را دارد و کمترین میزان پایداری مرتبط با بعد اجتماعی پایداری با ارزش 484/0 میباشد. نتایج مدل بارومتر پایداری نشان داد تمامی سامانهای عرفی موردمطالعه در وضعیت ناپایداری بالقوه قرار دارند. دو عامل کلیدی یعنی وضعیت معیشتی و الگوی بهرهبرداری از مرتع ( نقش مهمی در کاهش پایداری این مراتع دارند. جهت ارتقای پایداری سامانهای عرفی منطقه، آموزش بهرهبرداران در زمینههای فنی و مدیریتی، آموزش مشاغل جایگزین، تنوع بخشیدن به فعالیتهای اقتصادی، افزایش میزان بهرهوری و رعایت ظرفیت و آمادگی مرتع پیشنهاد میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
مؤلفههای پایداری؛ مدل بارومترپایداری؛ مراتع قشلاقی؛ پایداری اجتماعی؛ پایداری زیستمحیطی– بومشناختی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 4 |