
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,878 |
تعداد مقالات | 74,135 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,876,118 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,235,222 |
پهنه بندی خسارت بیماری قارچی و گیاهان نیمه انگل درختان در منطقه حفاظت شده جهاننما و پارک ملی گلستان | ||
نشریه محیط زیست طبیعی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jne.2025.399266.2827 | ||
نویسندگان | ||
محمدرضا کاوسی* ؛ جهانگیر محمدی؛ وحیده پیام نور | ||
دانشیار دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
چکیده | ||
در پارک ملی گلستان و منطقه حفاظتشده جهاننما تغییرات رویشگاههای جنگلی، کاهش درختان و سطح جنگل در اثر بیماریها و گیاهان نیمه انگل یکی از مهمترین چالشها میباشد. بنابراین بررسی و ارزیابی تهدیدات در این مناطق جهت ارائه راهکارهای مدیریتی جهت تدوین سیاستهای مدیریت یکپارچه برای تصمیمگیران در جهت اولویتبندی فعالیتها و بهبود آسیبپذیری مهم است. در این تحقیق 655 قطعهنمونه بافاصله 1000 متر در جنگل بر اساس روش یکچهارم نقطه مرکزی در سطح 121510 هکتار پیاده گردید. در قطعات نمونه تعداد درختان بیمار و سالم، محل و نوع خسارت، درصد خشکیدگی و رتبه خسارت درختان ثبت گردید. در این تحقیق 17 گونه قارچ بیماریزا و 2 گیاه نیمه انگل ارس واش (Arcethobium oxycedri) و دارواش (Viscum album) شناسایی شد. در پهنهبندی خطر بیماری تهیه شده باتوجهبه مساحت آلودگی در سطح کل مناطق به ترتیب؛ رتبه 3 (خسارت متوسط)، رتبه 4 (سالم)، رتبه 2 (نیمه بحرانی)، رتبه 5 (درختان خشک) و رتبه 1 (بحرانی) میباشد. نتایج پژوهش نشان داد که در پارک ملی گلستان (90193 هکتار) 20/34 درصد درختان بیمار و 58/3 درصد کاملاً خشک شده و 37/35 درصد از مساحت منطقه آلوده به دارواش و 62/0 درصد درختان در اثر دارواش خشک شدهاند. همچنین در منطقه حفاظت شده جهاننما (31317 هکتار) 50/34 درصد مساحت منطقه آلوده به گیاهان نیمه انگل و 1/0 درصد مساحت فوق درختان خشک شدهاند. از نظر مساحت رتبه و شدت آلودگی بیماریهای قارچی در منطقه جهاننما به ترتیب فراوانی: رتبه 3 (01/16817 هکتار)، رتبه 4 (94/12952 هکتار)، رتبه 2 (05/1024 هکتار)، رتبه 5 (75/469 هکتار) و رتبه 1 در حدود 24/53 هکتار از سطح منطقه را به خود اختصاص دادهاند. با رویهم گذاری پهنهبندی خسارت بیماری و گیاهان نیمه انگل در منطقه جهاننما، همپوشانی و شدت خسارت در رویشگاههای ممرز و کچف به علت همگنی میزبان گیاهان نیمه انگل و بیماری قارچی وجود دارد. در پارک ملی گلستان نیز همپوشانی در رویشگاههای درختان بلندمازو، ممرز، کچف و زالزالک مشاهده گردید. در این مناطق بیماریهای قارچی و گیاهان نیمه انگل با خشککردن درختان سبب ایجاد گپ و گسستگی در رویشگاهها و زیستگاهها شده است. نتایج پژوهش نشان داد، در صورت عدم کنترل بیماریهای قارچی و گیاهان نیمه در پارکهای جنگلی و مناطق حفاظت شده، میتواند موجب خسارت و حتی مرگ درختان در سطح وسیعی از اکوسیستم و تخریب رویشگاه شود. | ||
کلیدواژهها | ||
پهنهبندی؛ پارک ملی گلستان؛ منطقه حفاظت شده جهاننما؛ گیاهان نیمه انگل؛ بیماری قارچی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 12 |