
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,878 |
تعداد مقالات | 74,136 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,889,927 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,260,660 |
بازتاب قلندریه در شعر فارسی افغانستان با تکیه بر عشقر، بیتاب و سیدای کروخی | ||
ادب فارسی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpl.2025.401679.2335 | ||
نویسندگان | ||
احمد خواجه ایم* 1؛ احمد شفیق رسولیار2؛ زهرا جمشیدی1 | ||
1عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری (بورسیه دانشگاه هرات)، سبزوار، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از موضوعات مطرح در ادب عرفانی بهویژه غزل عارفانه، بهکاربردن مضامین و مفاهیم قلندری است. این شیوه، از سنایی آغاز شد و در شعر غزلسرایان مطرحی چون عطّار، حافظ، عراقی، مولوی و دیگران، تأثیر فراوانی بر جای نهاد. مضامین و شاخصههای قلندریه در دورههای اخیر و در غزلیات معاصر افغانستان نیز بازتاب قابلتوجهی داشته است؛ ازاینرو، پژوهش حاضر درصدد است تا به شیوۀ توصیفیـ تحلیلی عناصر و مفاهیم قلندریه را با تکیه بر اشعار سه تن از شاعران برجستۀ معاصر افغانستان، عشقری، بیتاب و سیّدای کروخی بررسی کند. نتیجۀ پژوهش نشان میدهد که این شاعران تلاش کردهاند که عناصر قلندری را در اشعارشان وارد کنند و از این طریق، به خلق مفاهیم و مضامین قلندرانه بپردازند. سه شاعر مذکور با نادیده-گرفتن تابوهای دینی و اجتماعیِ حاکم بر عصر خویش، این مفاهیم را در شعر خود به کار بردهاند و به ستایش مراکز فسق و فجوری چون میخانه و بتخانه پرداخته و گاه، مخاطبانشان را به زناربستن و غسل تعمید و دیگر مسائلی که با آموزهها و هنجارهای دین اسلام در تضاد است، تشویق کردهاند. شطح، تعریض به زاهدان و صوفیان، ترغیب به میگساری، چرس و بنگ و نشئهکردن و خوشی کاذب، توصیف آلات موسیقی، گرایش به مذهب ملامتیه، بدنامی و پشت پا زدن به نیکنامیها و در کلیت امر، تشویق به شیوۀ زندگی قلندرانه با بسامد فراوانی در شعر این سه شاعر دیده میشود. ابراز چنین مفاهیمی در شعر آنان بهدلیل تأثیرپذیری از سنت شعری گذشته، مخالفت متشرعان و رواج مکتب نمادگرایی (سمبولیسم) عرفانی است. | ||
کلیدواژهها | ||
غزل عارفانه؛ قلندریه؛ افغانستان؛ عشقری؛ بیتاب؛ سیّدای کروخی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 19 |