
تعداد نشریات | 163 |
تعداد شمارهها | 6,877 |
تعداد مقالات | 74,134 |
تعداد مشاهده مقاله | 137,853,532 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 107,232,320 |
تحلیل روند تغییرات شاخصهای تنوع و غنای گونهای گیاهی در مراتع ناحیه ایرانی–تورانی (مطالعه موردی: سایت جیشآباد، شهرستان طارم) | ||
نشریه علمی - پژوهشی مرتع و آبخیزداری | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrwm.2025.398912.1845 | ||
نویسندگان | ||
فرهاد آقاجانلو* ؛ پیمان اکبرزاده | ||
گروه جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران | ||
چکیده | ||
مراتع بهعنوان یکی از اکوسیستمهای حیاتی در ناحیه خشک و نیمهخشک ایران، نقش کلیدی در حفاظت از تنوع زیستی، جلوگیری از فرسایش خاک و تأمین علوفه ایفا میکنند. در سالهای اخیر، فشارهای انسانی ازجمله چرای مفرط و تغییرات اقلیمی سبب کاهش تنوع گونهای و تخریب ساختار اکولوژیکی مراتع شده است. هدف از این پژوهش، بررسی روند تغییرات شاخصهای تنوع و غنای گونهای گیاهی در طی سالهای ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ در سایت مرتعی جیشآباد شهرستان طارم است. در این راستا، با استفاده از طرح نمونهبرداری سیستماتیک، چهار قطعهنمونه اصلی در سطح یک هکتار از منطقه بهطور تصادفی انتخاب و در هر قطعهنمونه، چهار ریز پلات به ابعاد ۱×۱ متر تعبیه شد. عملیات میدانی طی سه سال متوالی در فصل اوج رشد (اردیبهشت تا خرداد) انجام گرفت. در هر پلات کوچک، ترکیب فلور، فرمهای زیستی، درصد پوشش گیاهان، میزان لاشبرگ، خزه، خاک لخت، سنگریزه و شدت فرسایش ثبت شد. شناسایی گونهها با استفاده از منابع معتبر فلور ایران و کلیدهای شناسایی انجام گرفت. سپس شاخصهای غنا (مارگالف و منهینیک)، یکنواختی (پیلویو) و تنوع (شانون-وینر و سیمپسون) محاسبه و با روشهای آماری پارامتریک و نا پارامتریک تجزیهوتحلیل شدند. نتایج نشان داد که شاخصهای تنوع زیستی طی دوره مطالعه (۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲) بهطور معنیداری افزایش یافتهاند: میانگین تعداد گونهها در هر ریزپلات از 69/5 در سال ۱۴۰۰ به 75/7 در سال ۱۴۰۲ (P < 0.01) رسید؛ شاخص شانون-وینر از 62/1 به 96/1 و شاخص سیمپسون از 16/0 به 83/0 افزایش یافت. این تغییرات همراه با کاهش ۱۰ درصدی خاک لخت و افزایش فراوانی گیاهان چندساله بود که احتمالاً ناشی از مدیریت چرا، قرق طبیعی و شرایط اقلیمی مساعد است. | ||
کلیدواژهها | ||
پایش بلندمدت پوشش گیاهی؛ تنوع زیستی گیاهی؛ شاخصهای تنوع و غنا؛ مرتع نیمهخشک؛ مدیریت قرق | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 29 |