1گروه علوم رفتاری و شناختی ورزشی، دانشکدۀ علوم ورزشی و تندرستی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2گروه علوم رفتاری و شناختی ورزشی، دانشکدۀ علوم ورزشی و تندرستی، دانشگاه تهران، تهران، ایران .
3گروه علوم رفتاری و شناختی ورزشی ، دانشکدۀ علوم ورزشی و تندرستی، دانشگاه تهران، تهران، ایران .
4گروه علوم رفتاری و شناختی ورزشی ، دانشکدۀ علوم ورزشی و تندرستی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
چکیده
مقدمه: هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش تسلط فراانگیزش در پیشبینی اضطراب رقابتی و کورتیزول بزاقی در دوومیدانیکاران نخبه بود. روش پژوهش: 90 دوومیدانیکار نخبه در این پژوهش شرکت کردند. در این پژوهش از مقیاس تسلط هدفمحوری برای اندازهگیری و تعیین تسلطفراانگیزشی و نسخۀ فارسی سیاهۀ اضطراب حالتی رقابتی-2 برای اندازهگیری اضطراب شناختی-جسمانی و اعتمادبهنفس استفاده شد. همچنین برای سنجش میزان کورتیزول بزاقی از کیت سنجش کورتیزول بزاقی به روش الایزا استفاده شد. دادهها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه با روش گامبهگام و آزمون تی مستقل تحلیل شد. یافتهها: نتایج نشان داد که همبستگی تسلط فراانگیزش با اضطراب جسمانی- شناختی و کورتیزول بزاقی مثبت و معنادار و با اعتمادبهنفس منفی و معنادار بود. همچنین تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که تسلط فراانگیزشی 72 درصد تغییرات اضطراب جسمانی- شناختی، اعتمادبهنفس و کورتیزول بزاقی را پیشبینی میکند. نتیجهگیری: با توجه به یافتههای تحقیق حاضر تسلط فراانگیزشی با اضطراب رقابتی و کورتیزول بزاقی رابطه دارد، بهطوریکه هرچه افراد هدفمحورتر باشند، اضطراب شناختی، جسمانی و سطوح کورتیزول بزاقی بالاتر و اعتمادبهنفس پایینتری دارند، بنـابراین بـه مربیان پیشنهاد میشود کـه بـه نقش و اهمیـت الگوهای فراانگیزشی و هیجانات در ورزشـکاران اهمیت دهند و زمینۀ شناخت تسلط فراانگیزشی و هیجانات منفی را فراهم کنند.